5VWO 2.9-2.12 Voedselvraagstuk

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

2.10 Globalisering en het voedselvraagstuk 

Leerdoel: Je kunt beschrijven welke invloed de economische globalisering heeft op de beschikbaarheid van voedsel op nationaal schaalniveau en uitleggen hoe het beleid van landen invloed heeft op het mondiale voedselvraagstuk.

Kennischeck 2.9-2.12

Leerdoel 2.10: Je kunt beschrijven welke invloed de economische globalisering heeft op de beschikbaarheid van voedsel op nationaal schaalniveau en uitleggen hoe het beleid van landen invloed heeft op het mondiale voedselvraagstuk.

Wat is economische globalisering?

- proces waarij de wereld meer economisch verweven 

Mondiaal voedselvraagstuk

mondiaal= wereldwijd

wereldbevolking voorzien van voldoende voedsel

nationaal? = 

Wat voor invloed heeft de economische globalisering op de beschikbaarheid van voedsel op nationaal schaalniveau? Geef een voorbeeld van een land en welke uitwerking daar is.

• subsidies: producten kunnen goedkoper worden / oneerlijke concurrentie
• product eisen: kwaliteit of veiligheid waarborgen / uitsluiten bepaalde producten
•  duurzaamheidsbeleid: duurder worden / uitsluiten / investeren in stabiele voedselvoorziening

Invloed beleid van landen

hungermap.wfp.org

Welke boodschappen kun je afleiden uit de kaart op de website?

Waarom is het zinvol om het wereldvoedselvraagstuk te bekijken vanuit de invalshoek 'samenhang en verscheidenheid'? (Thema globalisering)

Twee soorten honger?

Ondervoeding (begrip) hoort bij

1. kwalitatieve honger
2. kwantitatieve honger

Wat is vaak gekoppeld aan kwalitatieve honger?

1. Welvaartsziekten
2. Te weinig energie

kwalitatieve honger

Kwaliteit  

Mensen hebben wel voedsel maar die is eenzijdig. Het ontbreekt aan vitaminen, mineralen etc. Oorzaak - armoede

Kwantitatieve honger

Kwantiteit

Onvoldoende voedsel

Onvoldoende calorieën

Onvoldoende energie

Voedselcrisis

Er is genoeg voedsel in de wereld om alle mensen te voeden. 

Toch dreigt er een voedselcrisis.

Hoe kan dat?  4 redenen

Aanleidingen voedselcrisis

• Sterk groeiende wereldbevolking
• Toename van welvaart
• Klimaatverandering
• Verdeling voedsel - eco ongelijkheid - machtsongelijkheid

De Groene Revolutie heeft een grote rol gespeeld in de productie van voedsel.

Wat is de Groene Revolutie?

1. Steeds meer aandacht voor natuur in landen
2. Toename van het aantal vegetariërs
3. Het opkomen van biologische landbouwproducten
4. Toename van landbouwproductie in ontwikkelingslanden

Groene revolutie

Al eerder dacht men dat er een limiet was aan de voedselproductie wereldwijd -> dankzij groene revolutie

stijging landbouwopbrengsten

met high yielding varieties

Men zaaide nieuwe graansoorten in, met name van rijst, mais en tarwe. Het ging om zogenaamde hyv-rassen: high yielding variety’s, ofwel variëteiten met een hoge opbrengst (figuur 1.31). Wereldwijd verdubbelde hierdoor in dertig jaar tijd de opbrengst per hectare, wat bijvoorbeeld Azië behoedde voor een ernstige voedselcrisis.

De Groene Revolutie heeft de kloof tussen arme en rijke boeren vergroot

1. juist
2. onjuist

Wat was een belangrijk gevolg van de Groene Revolutie in landen als India en Mexico?

1. Boeren gingen minder kunstmest gebruiken
2. De voedselproductie nam sterk toe
3. Meer mensen trokken naar het platteland
4. De export van olie steeg flink

Twee beweringen
1. De Groene Revolutie heeft het meeste opgeleverd voor de kleinschalige bedrijven
2. Bij genetische modificatie worden eigenschappen van planten aangepast

1. Beide beweringen zijn juist
2. Beide beweringen zijn onjuist
3. Bewering 1 is juist, 2 onjuist
4. Bewering 2 is juist, 1 onjuist

Wat had geen invloed op de Groene Revolutie?

1. kunstmest
2. betere plantenrassen
3. chemische bestrijdingsmiddelen
4. schaalvergroting

Hoe werkt die wereldmarkt?

hoe meer aanbod, hoe lager de prijs. 

Westerse landen: beschermen eigen productie en markt, subsidiëren de landbouw en werken efficiënter -> lagere prijs

Ontwikkelingslanden: kopen die producten, want die zijn goedkoper en zij zijn arm. 

Ullman bedacht 3 voorwaarden voor handel. Heb je een idee welke dit zijn?

Interactietheorie van Ullman

Voorwaarden voor vervoersstroom:

1. Complementariteit
2. Transporteerbaarheid
3. Geen tussenliggende mogelijkheden

• Complementariteit
• Transporteerbaarheid

• Tussenliggende Mogelijkheid

Interactietheorie Ullman

    1. Leg aan de hand van de transporttheorie de afbeelding uit. 

      

       2. Kan je Ullman toepassen op de oliehandel tussen Japan en China en Indonesië?

Toetsvraag

Zwitserland behoort tot het achterland van de havens van Rotterdam en Amsterdam.

Met behulp van welk begrip uit de theorie van Ullman kun je het beste verklaren dat de grootste vervoersstroom vanuit Zwitserland juist naar deze twee havens loopt? Motiveer je keuze voor het gebruikte begrip. 

Met behulp van welk begrip uit de theorie van Ullman kun je het beste verklaren dat de grootste vervoersstroom vanuit Zwitserland juist naar deze twee havens loopt? Motiveer de keuze voor het begrip

Antwoord

transporteerbaarheid 

Uit de motivering moet blijken dat Rotterdam en Amsterdam vanuit Zwitserland uitstekend bereikbaar zijn via de Rijn 

Hoe kon corona voor een voedselcrisis zorgen?