2. De bouw van het heelal/ kader gemengd
2. De bouw van het heelal
1 / 18
suivant
Slide 1: Diapositive
Mens & NatuurMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 2
Cette leçon contient 18 diapositives, avec diapositives de texte et 3 vidéos.
La durée de la leçon est: 45 minÉléments de cette leçon
2. De bouw van het heelal
Slide 1 - Diapositive
De sterren aan de hemelbol lijken allemaal op dezelfde afstand te staan. In werkelijkheid staan sommigen enorm ver weg en anderen een stuk dichterbij. Zelfs de sterren van één sterrenbeeld kunnen heel ver van elkaar verwijderd zijn.
Slide 2 - Diapositive
Wat is een ster dan?
Een bolvormig hemellichaam, bestaande uit gassen die met elkaar reageren en waarbij licht en warmte ontstaat.
De dichtstbijzijnde andere ster is
Proxima Centauri.
Deze staat op 40.000.000.000 km van de zon.
Waarom zie je Proxima zo klein als ze het dichts bij staat?
Slide 3 - Diapositive
Rigel
Sterren zijn niet allemaal even groot. De diameter van Betelgeuze is meer dan duizend keer groter dan die van de zon. Er zijn ook sterren die kleiner zijn dan de zon.
Sterren hebben niet allemaal dezelfde kleur. Er zijn rode sterren, zoals Betelgeuze. Deze rode kleur kun je duidelijk zien als je (’s winters) naar het sterrenbeeld Orion kijkt. Ook kun je dan zien dat de ster Rigel een heel andere kleur heeft: blauwwit.
Slide 4 - Diapositive
Slide 5 - Vidéo
Slide 6 - Vidéo
De melkweg
Slide 7 - Diapositive
Slide 8 - Vidéo
Slide 9 - Diapositive
Sterrenstelsels
Slide 10 - Diapositive
Sterrenbeelden
Een groepje sterren die een
zelfde vorm en grootte hebben en
waar wij een vorm in herkennen.
Slide 11 - Diapositive
De Grote Beer
De Grote Beer ofwel het ‘het steelpannetje’ is een sterrenbeeld dat iedereen gemakkelijk kan vinden. Het bestaat uit heel heldere sterren. Verleng je de rechter zijkant van het pannetje vijf keer naar boven toe, dan kom je uit bij de Poolster, die ook aan de steel zit van de moeilijker zichtbare Kleine Beer. De Poolster is de ster die boven de draaias van de aarde staat en daarom altijd op dezelfde plek aan de nachtelijke hemel staat.
Slide 12 - Diapositive
Sterrenkaart
Een sterrenkaart is een weergave van de sterrenhemel bij een wolkeloze nacht. De sterren worden op zo’n kaart weergegeven als kleine cirkeltjes. Hoe helderder een ster eruitziet, des te groter is het cirkeltje op de kaart.
Een sterrenkaart laat een momentopname zien. Hij geeft de sterrenhemel weer op één bepaald moment en vanaf één bepaalde plaats.
Slide 13 - Diapositive
Exoplaneten
Het zonnestelsel is niet uniek in het heelal. Er zijn veel meer sterren die een of meer planeten hebben. Planeten rond andere sterren dan de zon worden exoplaneten genoemd. Het Griekse woord ‘exo’ betekent buiten. Exoplaneten worden zo genoemd omdat ze buiten ons zonnestelsel zijn. De eerste exoplaneet werd ontdekt in 1992. Eind 2020 waren er meer dan vierduizend exoplaneten bekend.
Slide 14 - Diapositive
Sterrenkundigen kunnen exoplaneten niet rechtstreeks waarnemen. Daarvoor weerkaatst zo’n planeet niet genoeg licht naar de aarde. In plaats daarvan kijken sterrenkundigen naar het licht van de ster waar de exoplaneet omheen draait. Kleine veranderingen in dat licht kunnen de aanwezigheid verraden van een of meer exoplaneten.
Een telescoop meet de hoeveelheid licht die een ster uitstraalt. Als er een exoplaneet voor de ster langs beweegt, ontstaat er een ‘dipje’ in de hoeveelheid licht (afbeelding 7). Eén omlooptijd later ontstaat er weer zo’n dipje en nog een omlooptijd later weer een. Voor sterrenkundigen vormt zo’n serie dipjes het bewijs dat er een exoplaneet rond de ster draait.
Helderheid
Slide 15 - Diapositive
Opdrachten maken
Wat: maak opdracht 1 t/m 11
Hoe: samenwerken mag op fluistertoon
Hulp: docent
Tijd: tot 5 minuten voor einde les
Huiswerk: opgave 1 t/m 11 van paragraaf 7.4
Klaar?: Aan de slag met Test Jezelf online
Slide 16 - Diapositive
Aan het werk!
Wat? We maken zelf een sterrenkaart
Waar? In de klas aan de hand van sjablonen
Werk je liever digitaal?
timer
1:00
Slide 17 - Diapositive
Onthoud
• Een ster is een enorme bol gloeiend hete gassen. De zon is de ster die het dichtst bij ons staat.
• Met een sterrenkaart kun je vinden waar aan de hemel sterren, planeten en sterrenbeelden staan op een bepaald tijdstip.
• Met een goede telescoop kun je veel sterrenstelsels aan de hemel ontdekken. Van ons eigen sterrenstelsel (de Melkweg) zie je de losse sterren die dicht bij ons staan en de Melkweg zelf als een band van licht.
• In het heelal zijn miljarden sterrenstelsel zichtbaar. De afstanden van de aarde tot de sterren verschillen enorm.
