OoKedag Codes kraken - 2023

Mens en Maatschappij

OoKedag

Mens en maatschappij (M&M)

• Waar gaat het over?
• Welke vakken horen daarbij? 
• Waarom zijn de vakken samengevoegd?

Uitleg M&M gaat over hoe mensen samenleven.

Woordweb voor de vakken.

Daarna nog een korte uitleg over het waarom van samenvoegen.

Welke vakken horen volgens jou bij
Mens en Maatschappij?

Waarom zijn de vakken samengevoegd?

Aardrijkskunde

Economie

Geschiedenis

kaart lezen

tijdvakken

verleden

klimaat

geld

schaarste

archeoloog

landschap

 Codes kraken

Codes

Er zijn heel veel verschillende codes. Peil de voorkennis van leerlingen

door samen een woordweb over codes te maken op het digibord.

Bespreek de antwoorden in een onderwijsleergesprek.

Je kunt bijvoorbeeld ingaan op streepjescodes of QR-codes. Vertel

daarna dat ze deze les meer zullen leren over codetalen.

Egyptische hiëroglyfen

Symbolen worden al eeuwenlang gebruikt om te communiceren.

Elk symbool heeft een betekenis en samen vormen ze het bericht.

Hiëroglyfen zij dus ook een soort codetaal, alleen was het niet

geheim. Het Egyptische hiërogliefenschrift ontstond rond 3100 v.Chr.

en is een van de oudste schriften. In het oude Egypte kon lang niet

iedereen dit schrift lezen en schrijven. Er ging namelijk een zware

opleiding aan vooraf.

Schrijf je naam in hiëroglyfen

Laat de leerlingen hun naam in hiëroglyfen schrijven op een leeg

vel papier. Wanneer de leerlingen klaar zijn neemt de docent alle

papieren in en deelt deze willekeurig uit in de klas. De leerlingen

moeten nu de naam van een klasgenoot ontcijferen. Wanneer de

leerling erachter is wiens naam er geschreven staat op het papier

geeft hij/zij het papier weer aan de juiste leerling terug

Geheime taal van Julius Caesar

Om op een veilige manier berichten te versturen naar zijn

legergeneraals maakte Julius Caesar gebruik van codetaal. Mocht de

boodschap in verkeerde handen vallen, kon die niet gelezen worden.

De generaals van Caesars leger kenden de code wel: elke letter

verschuift 3 plaatsen in het alfabet. De A wordt dan een D, de B een E,

etc.

Gebruik de codetaal van Julius Caesar.
Wat staat hier?
URPH

Laat de leerlingen via hun device het antwoord op de open vraag

invullen. Alle antwoorden komen op het digibord te staan. Juiste

antwoord: Rome

'De zwaluwen komen terug in de lente'

Tijdens de Duitse bezetting van Nederland in de Tweede

Wereldoorlog werden er via Radio Oranje codeberichten gestuurd

naar het Nederlandse verzet. Radio Oranje was een programma dat

elke avond om 21.00 uur op de BBC werd uitgezonden. Omdat de

Duitsers meeluisterden waren het versleutelde berichten. Met de

verzetsgroepen waren afspraken gemaakt over deze codeberichten:

wanneer een codezin twee keer werd genoemd, ging een geheime

dropping door. Ook waren er zinnen afgesproken die een tijdslot

aangaven. Wanneer bijvoorbeeld twee keer het bericht ‘De zwaluwen

komen terug in de lente’ werd uitgezonden, betekende het dat de

dropping doorging en plaatsvond tussen 22.00 en 00.00 uur. Dit

bericht was dus voor een kleine, specifieke doelgroep. Heel soms

werden er ook codeberichten gestuurd voor een grote groep. Het

bekendste voorbeeld is het bericht: ‘De kinderen van Versteeg moeten

onder de wol.’ Dit bericht was het signaal voor 30.000 werknemers van

de NS om te gaan staken.

Codes werden niet alleen in de geschiedenis gebruikt om te

communiceren. Ook computers communiceren met elkaar door middel

van codetaal: de binaire taal. Deze taal bestaat alleen uit nullen en

enen. In het filmpje wordt uitgelegd hoe deze computertaal werkt.

Op het einde van het fragment wordt een fout gemaakt. De

presentatrice zegt dat het antwoord 13 is, maar het moet 11 zijn. Als

leerlingen goed hebben opgelet zullen zij deze fout eruit halen.

Welk getal is 11001 in binaire taal?

1. 24
2. 25
3. 26
4. 27

Laat leerlingen het antwoord op de meerkeuzevraag via hun device

intypen. Wanneer iedereen dat heeft gedaan bespreek je klassikaal het

antwoord. Antwoord op de vraag = 27

Welk getal is 111 in binaire taal?

Laat leerlingen het antwoord op de meerkeuzevraag via hun device

intypen. Bespreek klassikaal het antwoord. Antwoord = 7

Binaire taal

Schrijf per tweetal één woord 

in binaire taal. 

Geef dit codewoord aan 

een ander tweetal. 

Kunnen jullie elkaars 

code kraken?

Nu gaan de leerlingen zelf aan de slag. In tweetallen gaan ze een

codewoord omzetten in binaire taal. Dit ruilt het tweetal met een ander

tweetal. Ze gaan proberen om elkaars code te kraken.