thema 1 regeling bs 6 spieren en beweging

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Programma

herhaling 

uitleg B6 Spieren

huiswerkopdrachten: B6

Film: de teenage brain deel 2

Regeling

Thema 1

Welk woord hoort het meest bij impulsoverdracht?

1. actiepotentiaal
2. Na-K-pomp
3. axon
4. synaps

Welk woord hoort het meest bij impulsgeleiding?

1. actiepotentiaal
2. acetylcholine
3. neurotransmitter
4. postsynaptisch membraan

welk onderdeel van ons zenuwstelsel activeert onze spieren?

1. animaal
2. orthosympatisch
3. parasympatisch
4. autonoom

waar start de impuls om je skeletspieren te bewegen?

1. motorische cortex
2. sensorische cortex
3. kleine hersenen
4. hersenstam

welke neurotransmitter wordt gebruikt om het signaal naar de spier door te geven?

1. glutamaat
2. acetylcholine
3. nicotine
4. GABA

Neuron

In de afbeelding zie je een neuron. Verschillende synapsen maken contact met dit neuron. In de oranje axonuiteinden worden neurotransmitters afgegeven die zorgen voor depolarisaties in het membraan van het neuron. In de gele axonuiteinden zorgen de neurotransmitters voor hyperpolarisaties. Als alle synapsen neurotransmitter afgeven, wordt de impuls dan doorgegeven of niet of weet je het niet

LEERDOELEN

7.6 spieren en beweging

* je kunt de bouw en werking van spieren beschrijven 

                       * drie typen weefsel

                       * bouw spier

                       * samentrekking spier
                        * aansturing spieren

* je kunt de effecten van doping en training beschrijven

* je kunt de uitvoering van een onderzoek en conclusies evalueren

spieren en beweging

wat gebeurt er op het niveau van...

organen

weefsel

cel

molecuul 

spierweefsel

dwarsgestreept spierweefsel

* bewust te besturen (animale zs)

- sterke contractie maar snel moe

- skeletspieren, huidspieren

glad spierweefsel

* langwerpige cellen

- langzame contractie, niet snel moe (autonome zs)

hartspierweefsel

fibrillen liggen niet naast elkaar in vezel

- wordt nooit moe ;)

motorische eenheid:

motorische eindplaatjes

groen: actine

paars: myosine

Ontspannen en samengetrokken sarcomeer 

De beweging die myosine maakt is te vergelijken met de beweging van roeiers in een roeiboot (zie ook 90C in Binas). Het in elkaar schuiven van de actine en myosine heeft als gevolg dat de hele myofibril verkort. Een spiervezel verkort wanneer alle myofibrillen tegelijk verkorten. Een spierbundel trekt samen als meerdere spiervezels samentrekken. Op deze manier kan jij je spieren gebruiken.

LEERDOELEN

7.6 spieren en beweging

* je kunt de bouw en werking van spieren beschrijven 

                       * drie typen weefsel

                       * bouw spier

                       * samentrekking spier

                       * aansturing spieren

Samengevat:

Er zijn 3 typen spierweefsel nl. .......................(1), .......................(2) en ..........................(3) -spierweefsel.

Het ...................... (1) spierweefsel kan zich sterk samentrekken, maar wordt snel moe. Het wordt aangestuurd door het ...............................(4) zenuwstelsel. Het ........................(2) spierweefsel wordt niet snel moe en bevindt zich bijv. in ..........................(5).

Een spier is opgebouwd uit spierbundels die vervolgens bestaan uit ......................(6) Deze .........................(6) zijn opgebouwd uit .............................(7) Die bestaan uit twee eiwitfilamenten: Het dikkere...........................(8) en het dunnere .......................(9). Deze twee schuiven in elkaar. Zo'n eenheid noem je een ...............................(10)

Aansturing 

Axon v/e motorische neuron prikkelt de motorische eindplaat van een spier (contactpunt)

Hierdoor worden de spiervezels geprikkeld om samen te trekken (actine en myosine schuiven in elkaar)

Alles of niets (te weinig impulsen = geen contractie)

Aansturing 

Des te minder spiervezels aan één motorische eenheid, des te preciezer de beweging die je kunt maken

Spierspanning - een aantal motorische eenheden zijn altijd gespannen, hierdoor blijf je in evenwicht/ gaat je gezicht niet hangen

Opdracht spiercontractie

opdracht van gisteren breiden we uit naar impulsoverdracht op de spier.

Hoe verloopt de impulsgeleiding van hersenen naar spier

Wat hebben we nog extra nodig?

actine 

myosine 

tropomyosine 

troponine 

Deze verbinding komt tot stand wanneer er calcium vrijkomt in de myofibril. Rond de myofibrillen bevindt zich een specifiek soort endoplasmatisch reticulum, dat voorziet in het benodigde calcium. Calcium komt het lichaam binnen via voedsel. Het opnemen van calcium is een actief proces. Het afgeven van calcium is nodig om de samentrekking van spieren mogelijk te maken. 

sensorisch neuron

sensorisch neuron cellichaam

schakelneuron

motor neuron

motorisch eindplaatje

synaps

receptor

Huiswerkopgaven 

68 t/m 77

Programma

Herhaling

afronden B6

oefenen met biologisch artikel

zelf werken

Lieke pakt een gewicht en traint er haar biceps mee. Daardoor worden er enkele motorische eenheden geactiveerd. Daarna verdubbelt zij het gewicht.
Leg uit of het aantal geactiveerde motorische eenheden verandert.

1. ja deze neemt toe
2. nee deze blijft gelijk

Met een microscoop kun je zien dat een dwarsgestreepte spiervezel bestaat uit afwisselend donkere en lichte banden.
In welke banden bevinden zich de actine- en myosinefilamenten?

1. donker:actine licht : myosine
2. licht actine donker myosine
3. licht: actine donker: myosine en actine
4. licht: myosine donker: actine en myosine

Wat is de functie van de glycogeenkorrels tussen de spierfibrillen?

Bij een astmapatiënt zijn de longen gevoelig voor prikkels. Een heftige prikkel zoals huidschilfers van huisdieren kan ervoor zorgen dat de spieren in de luchtwegen samentrekken, waardoor de patiënt het benauwd krijgt. Acetylcholine zorgt voor de contractie van deze spieren.
Astmapatiënten kunnen met behulp van een inhalator de luchtwegen weer wijder maken.

Hoe werkt de stof die zorgt voor de verwijding van de luchtwegen?

LEERDOELEN

7.6 spieren en beweging

* je kunt de bouw en werking van spieren beschrijven 

                       * drie typen weefsel

                       * bouw spier

                       * samentrekking spier

                       * aansturing spieren

Antagonisten

tegengestelde werking maar wel tegelijkertijd

een spier heeft een andere spier nodig om te kunnen ontspannen

als duo werken ze samen

Opdracht artikel

Spier

Spiervezel

Pees

Spierbundel

Bekijk afbeelding 1. Wat gebeurt er met de voet als spier P zich samentrekt?

Sleep het cijfer A of B naar de afbeelding

https: