3hv Cursus 1 Meer dan lezen: §2 inleiding

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Cursus 1 Meer dan lezen

TOETS-VOORBE-REIDING

Voorbereiding toetsweek

Nederlands:

• Theorie: inleiding en slot van een tekst
• Theorie: argumenten, tegenargumenten en weerleggingen

Oefenen aan de hand van vragen over de behandelde stof in een oefentoets

Vragen?

Tijd over: Blooket

Leerdoelen:

• Ik kan de functie van de inleiding en het slot van een tekst benoemen. 
• Ik kan verschillende aandachtstrekkers in een inleiding van een tekst herkennen.
  
• Ik kan de structurerende elementen die een tekst bevat, herkennen.
  
• Ik kan standpunten en argumenten herkennen.
  
• Ik kan feitelijke (objectieve) en waarderende (subjectieve) argumenten onderscheiden.

• Ik kan tegenargumenten en weerleggingen herkennen.

Tekst

opdracht bespreken

• Neem de tekst voor je. 
• Welke signaalwoorden kan je vinden?
• Welke tekstverbanden horen daarbij?

Twee functies:

• de lezer nieuwsgierig maken / aandacht lezer trekken
• het onderwerp introduceren

De inleiding

Functies van inleiding en slot

De inleiding is ook altijd bedoeld om de aandacht te trekken

Aandachtstrekkers

Iets uit de actualiteit noemen

Iets uit de geschiedenis noemen

Een voorbeeld of anekdote noemen

Iets benoemen dat een persoonlijk belang heeft voor de lezer

De aanleiding voor het schrijven van de tekst geven

Cijfers rondom een probleem of onderwerp benoemen

Inleiding 

Tekst

opdracht

Op de volgende slide staan verschillende inleidingen. Geef per inleiding aan welke aandachtstrekker is gebruikt en beargumenteer waarom je dat denkt.

1. "Wist je dat er in Nederland elk jaar meer dan 60 miljoen kilo aan voedsel wordt weggegooid? Terwijl supermarkten overvol liggen, groeit het aantal mensen dat afhankelijk is van voedselbanken. Hoe kan het dat in zo'n welvarend land nog zoveel honger bestaat?"

2."Stel je voor: je opent een app op je telefoon en je ziet precies hoeveel CO₂-uitstoot jouw kleding veroorzaakt. Zou je dan nog steeds die goedkope spijkerbroek kopen? Klimaatverandering lijkt misschien een ver-van-je-bed-show, maar jouw keuzes maken een groot verschil."

3."Het is 8:00 uur ’s ochtends. Sophie (15) heeft al vier keer op de snooze-knop gedrukt, haar ontbijt overgeslagen en zit nu met slaperige ogen achter haar laptop. Ze moet een verslag inleveren dat ze vannacht nog snel heeft afgemaakt. Dit klinkt misschien bekend, maar wist je dat slaapgebrek onder jongeren een groot probleem is geworden?"

4."In 2023 bleek uit onderzoek dat 73% van de middelbare scholieren minstens één keer per week stress ervaart door schoolwerk. Dit percentage is de afgelopen jaren alleen maar gestegen. Hoe kunnen we deze groeiende stress onder jongeren stoppen voordat het echt uit de hand loopt?"

Tekst

opdracht - uitwerking

1. Actualiteit

2. Persoonlijk belang voor de lezer

3. Anekdote of voorbeeld

4. Cijfers rondom een probleem

Functies van inleiding en slot

De inleiding is ook altijd bedoeld om de aandacht te trekken

Onderwerp introduceren door:

een hoofdvraag en evt. deelvragen te noemen

een standpunt (mening) te benoemen

een probleem te formuleren (probleemstelling)

Inleiding 

In het middenstuk worden dan 

- die vragen beantwoord

- de argumenten bij het standpunt gegeven 

- de verklaringen en/of oplossingen voor het probleem gepresenteerd

Leerdoelen:

- Je weet wat feitelijke en waarderende argumenten zijn.

In veel teksten wil de schrijver de lezer overtuigen van zijn standpunt (mening). 

Hij onderbouwt zijn standpunt met argumenten: hij legt uit waarom hij een standpunt heeft. 

Argumentatie

Twee soorten argumenten:

Feitelijke argumenten

&

Waarderende argumenten

Bedenk een feitelijk en waarderend argument bij deze foto 

Een schrijver kan zijn lezer niet alleen met argumenten (voor) overtuigen. 

Hij kan ook overtuigen door te laten zien dat een mogelijk argument tégen zijn standpunt of een van zijn argumenten niet klopt (tegenargument). 

Dat noemen we het weerleggen of ontkrachten van een tegenargument (weerlegging).

Argumentatie

Wat is het standpunt in de volgende zin:

Het is al jaren geleden dat er langer dan enkele dagen natuurijs heeft gelegen. Ik zou dus voorlopig geen nieuwe schaatsen kopen;

1. Ik zou..... schaatsen kopen
2. het is.... heeft gelegen

Ik vind dat leerlingen in het voortgezet onderwijs snipperdagen moeten hebben. In het bedrijfsleven heeft iedereen daar namelijk ook recht op.
- Er zijn genoeg sectoren in de maatschappij waar werknemers helemaal geen snipperdagen hebben.

1. tegenargument
2. weerlegging

Opdracht

Haal uit de tekst hiernaast:

- standpunt/stelling

- argumenten

- tegenargument

- weerlegging

Maak een blokjesschema

Vaste tekststructuren

Vaste 
tekststructuren

Functiewoorden

Een alinea heeft een bepaalde 'taak', oftewel functie binnen een tekst. Deze 'taak' omschrijf je met:  Functiewoorden

Dit is leerwerk

Tekst

Heb je je leerdoelen behaald?

Maak de oefentoets

om te checken of je de leerdoelen hebt behaald.

We bespreken straks enkele vragen 

op jullie verzoek