Klas 4H - §6.1 - Alkanen en alkenen - LHE
Hoofdstuk 6: Koolwaterstoffen
1 / 31
next
Slide 1: Slide
ScheikundeMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 3
This lesson contains 31 slides, with text slides.
Lesson duration is: 45 minItems in this lesson
Hoofdstuk 6: Koolwaterstoffen
Slide 1 - Slide
Hoofdstuk 6: Koolwaterstoffen
6.1 Alkanen en alkenen
6.2 Karakteristieke groepen
6.3 Reacties
6.4 Esters
6.5 Evenwichten
6.5 Evenwichten
Toetsweek: H5 + H6.1 + H6.2 (3-teller) 120 minuten
Slide 2 - Slide
6.1 Alkanen en alkenen
Slide 3 - Slide
Leerdoelen 6.1 Alkanen en alkenen
- Ik kan koolwaterstoffen herkennen, en indelen in een categorie.
- Ik kan uitleggen wat isomeren zijn en ze herkennen.
- Ik kan het verschil uitleggen tussen alkanen en alkenen.
- Ik kan naamgeving regels toepassen op naamgeving van alkanen en alkenen.
Slide 4 - Slide
Koolwaterstoffen
Aardolie is een mengsel van ontzettend veel koolwaterstoffen.
koolwaterstoffen: stoffen die voornamelijk bestaan uit koolstofatomen en waterstofatomen, en bevatten vaak lange ketens van C-atomen.
De tak van de scheikunde die zich bezighoudt met koolwaterstoffen, is de organische chemie.
koolwaterstoffen: stoffen die voornamelijk bestaan uit koolstofatomen en waterstofatomen, en bevatten vaak lange ketens van C-atomen.
De tak van de scheikunde die zich bezighoudt met koolwaterstoffen, is de organische chemie.
Slide 5 - Slide
Alkanen en alkenen
Wat is het simpelste molecuul dat je kunt maken met koolstof- en waterstof atomen?
De covalentie van koolstof is 4 en de covalentie van waterstof is 1
(wat was dat ook alweer).
(wat was dat ook alweer).
1. Molecuulbouwdoos! Bouw het simpelste molecuul met alleen koolstof (zwart) en waterstof (wit).
Slide 6 - Slide
Alkanen en alkenen
Dit is methaan (CH4)
2. Bouw nu een koolwaterstof met twee C'tjes!
Slide 7 - Slide
Alkanen en alkenen
Als het goed is kom je op ethaan (C2H6)
Er kan ook een dubbele binding voorkomen tussen de C-atomen.
Slide 8 - Slide
Alkanen en alkenen
Als het goed is kom je op ethaan (C2H6)
Er kan ook een dubbele binding voorkomen tussen de C-atomen.
3. Maak nu met de bouwdoos de stof C2H4. Hierbij is de enkele binding tussen de C'tjes vervangen door een dubbele binding. Gebruik hiervoor de lange buigbare bindingen.
Slide 9 - Slide
Alkanen en alkenen
Dit is etheen (C2H4)
Vergelijk nu je modellen van ethaan en etheen met elkaar. Wat is het verschil?
Slide 10 - Slide
Alkanen en alkenen
alkaan: Type koolwaterstof waarbij alleen enkele bindingen voorkomen tussen de koolstofatomen. Dan noem je ze ook wel verzadigd.
Slide 11 - Slide
Alkanen en alkenen
alkaan: Type koolwaterstof waarbij alleen enkele bindingen voorkomen tussen de koolstofatomen. Dan noem je ze ook wel verzadigd.
alkeen: type koolwaterstof met een dubbele binding tussen koolstofatomen.
Slide 12 - Slide
Alkanen en alkenen
alkaan: Type koolwaterstof waarbij alleen enkele bindingen voorkomen tussen de koolstofatomen. Dan noem je ze ook wel verzadigd.
alkeen: type koolwaterstof met een dubbele binding tussen koolstofatomen.
Een koolwaterstof waarin één of meer dubbele bindingen voorkomen noem je ook wel onverzadigd.
Slide 13 - Slide
Vertakt en onvertakt
Een koolwaterstof kan ook vertakt of onvertakt zijn. Wat bedoelen we hiermee? Bepaal van de volgende stoffen of ze 1. onvertakt of vertakt zijn en 2. de molecuulformule. Bouw 2 en 3 ook alvast na met de bouwdoos.
1. 3. 5.
2. 4.
timer
7:30
Slide 14 - Slide
Vertakt en onvertakt
onvertakte koolwaterstof: alle koolstofatomen liggen in één rechte keten. Bij een vertakte koolwaterstof is dit niet het geval.
Deze is bijvoorbeeld vertakt: Deze niet:
Slide 15 - Slide
Isomeren
Bij de oefening van zojuist kwam je twee keer op dezelfde formule:
Dit zijn twee verschillende stoffen met verschillende eigenschappen!
isomeren: isomeren zijn stoffen met dezelfde molecuulformule, maar een andere structuur. dit heet ook isomerie.
2. C4H10 3. C4H10
Dit zijn twee verschillende stoffen met verschillende eigenschappen!
isomeren: isomeren zijn stoffen met dezelfde molecuulformule, maar een andere structuur. dit heet ook isomerie.
timer
5:00
Slide 16 - Slide
Isomeren
4. Bouwdoos! Bouw eerst het molecuul pentaan:
Zoek daarna zoveel mogelijk isomeren van pentaan door de structuur te veranderen. Hoeveel isomeren zijn er mogelijk?
Eerder klaar? Probeer nu hetzelfde voor hexaan
timer
10:00
Slide 17 - Slide
Isomeren
Pentaan heeft in totaal drie isomeren
Hexaan heeft in totaal vijf isomeren
Slide 18 - Slide
Huiswerk
Van 6.1: 3 t/m 5 en 7 t/m 9
5. (optioneel) Keuzeopdracht voor nu: Gebruik de bouwdoos om alle 10 isomeren te vinden van C5H10 (vraag docent voor tips als je vastloopt).
Slide 19 - Slide
Herhaling vorige les
- Koolwaterstoffen
- Isomeren
- Alkanen en alkenen
- Vertakt en onvertakt
Slide 20 - Slide
Systematische naamgeving
Voor naamgeving van de koolwaterstoffen gelden
bepaalde regels. Deze zijn opgesteld door IUPAC.
Waarom is het handig om internationale regels te hebben voor naamgeving van stoffen?
Slide 21 - Slide
Systematische naamgeving
Slide 22 - Slide
Namen van alkanen
Je moet de namen van de eerste zes onvertakte alkanen kennen.
Slide 23 - Slide
Namen van alkanen - isomerie
Maar wat nu als een alkaan vertakt is?
Wat wordt dan de naam?
Slide 24 - Slide
Namen van alkanen - zijgroepen
Een vertakking van de 'hoofdketen' noemen we ook wel een zijgroep.
Slide 25 - Slide
Namen van alkenen
Een alkaan met 2 C'tjes heet dus ethaan.
Maar hoe heet de stof wanneer er een dubbele binding is? (alkeen)
Slide 26 - Slide
Namen van alkenen - isomerie
Bij langere alkenen treedt er een probleem op.
Kijk maar bij alkenen met 4 C'tjes.
Hoe geef je de naam?
Slide 27 - Slide
Namen van alkenen - meerdere dubbele bindingen
Bij meerdere dubbele bindingen gebruik je weer de telwoorden.
Slide 28 - Slide
Samenvatting:
- Zoek de langste keten en pak de bijbehorende stamnaam.
- Een alkaan krijgt als achtervoegsel -aan, alkeen krijgt -een
- Nummer de C-atomen en tel op welk C-atoom de dubbele binding / vertakking zit.
Slide 29 - Slide
Systematische naamgeving
Slide 30 - Slide
Huiswerk
Van 6.1: 11 t/m 16
