Basisstof 2.3: De organen voor vertering

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Welkom allemaal!

Pak je spullen:

• Biologieboek
• Schrift en pen 

Mooi! Dan gaan we beginnen!

Wat gaan we doen?

• Herhaling basisstof 2.2: Verteringstelsel
• Poster basisstof 2.3: De organen voor vertering

• Zelfstandig werken aan basisstof 2.3

Wat is vertering

1. Het eten en verwerken van voeding
2. Het vermalen en uitscheiden van voeding
3. Van mond tot kont de hele weg met verteringssappen
4. Het kleiner maken van voeding en deze stoffen door je bloed laten opnemen

Je tong is een onderdeel van je verteringsstelsel

1. Onjuist
2. Juist

Wat is de volgorde van het verteringsstelsel?

1. mond, maag, 12v- darm, dunne darm
2. mond, 12v- darm, dunne darm
3. mond, dunne darm, 12v- darm, maag

Wat is de taak van het verteringsstelsel

1. Aansturen van organen en spieren
2. Klein maken en opnemen van voedingsstoffen
3. opnemen van zuurstof en afgeven van koolstofdioxide
4. vervoeren van bloed

Mechanische vertering is.......

1. vertering door kauwen
2. vertering door enzymen

Chemische vertering is ......

1. vertering door kauwen
2. vertering door enzymen

Wat is geen functie van de darmperistaltiek?

1. Voedselbrij kneden
2. Voedselbrij mengen
3. Voedselbrij voortduwen
4. Voedselbrij zuiveren

Wat is géén verteringssap?

1. Speeksel
2. Alvleeskliersap
3. Bloed
4. Darmsap

Wat is de functie van hoektanden?

1. Afbijten
2. Vasthouden
3. Malen
4. Vermengen

Basisstof 2.3: De organen voor vertering

Lesdoelen

3.6 Ik kan de functies en kenmerken van de delen van het verteringsstelsel noemen.

3.7 Ik kan de verteringssappen noemen met hun functies.

Mechanische vertering

Het kauwen van voedsel

Het kneden en mengen van de voedselbrij

Chemische vertering

Bewerking van voedsel door enzymen

Mond

• Mechanische vertering: kauwen voedsel (groter oppervlak)
  

• Chemische vertering: speeksel met slijm en enzymen

Slikreflex

Huig (neus afsluiten)

Strotklepje (luchtpijp afsluiten)

Poster Verteringstelsel

- Stap 1: Leg de kaartjes met organen op de juiste plek op de poster

- Hoe: knip de kaartjes met organen en leg ze op de juiste plek op de poster

- Hulpmiddelen: geen, kijk eerst wat jullie zelf al weten

- Wie: groepjes van 3-4 leerlingen

-Tijd: 5 minuten

- Klaar: ga alvast naar stap 2

Poster Verteringstelsel

- Stap 2: Plak de kaartjes met organen op de juiste plek op de poster

- Hoe: plak de kaartje die je niet wist nog op en controleer de anderen 

- Hulpmiddelen: Boek en Internet

- Wie: groepjes van 3-4 leerlingen

-Tijd: 5 minuten

- Klaar: ga alvast naar stap 2

Poster Verteringstelsel

- Stap 3: Maak een legenda bij de verteringsposter

- Hoe: Neem alle organen in je schrift over en schrijf de naam van de verteringssap die de organen maken (niet elk orgaan maakt verteringssappen)

- Hulpmiddel: Boek en internet

-Tijd: 5 minuten

- Klaar: ga alvast naar stap 3

Poster Verteringstelsel

- Stap 4: legenda verder aanvullen

Schrijf nu bij elk orgaan in je schrift welke voedingsstof(fen) het bijbehorende verteringssap verteert

-Hulpmiddelen: Boek en Internet

-Tijd: 10 minuten

- Klaar: ga alvast naar stap 2

Poster Verteringstelsel

- Stap 5: Maak de legenda compleet

- Hoe: schrijf nu per orgaan want de functie(s) zijn 

-Hulpmiddelen: Boek en Internet

-Tijd: 5 minuten

- Klaar: maak de opdrachten van 12.4: opdrachten 1 t/m 6 en 12.5: opdrachten 1 t/m 8

Maag

• Voedsel via slokdarm naar maag
• Opslagplaats van voedsel
• Constant in beweging --> kneden voedselbrij met verteringssappen
• Kringspier aan beide kanten 
• Maagsap met enzym, zoutzuur en slijm

12-vingerige darm

• Kleine beetjes voedselbrij via maagportier in 12-vingerige darm

• Verteringssappen uit lever en alvleesklier worden toegevoegd
• Alvleessap: enzymen die zorgen voor de vertering van eiwitten, koolhydraten en vetten

Gal

Wordt gemaakt in de lever
Wordt bewaard in de galblaas --> opslagplaats

Maakt vetdruppeltjes klein=
emulgeren

Vetten emulgeren door gal

Dunne darm

• Toevoegen van darmsap door darmsapklieren in de darmwand
• Opname van voedingsstoffen

Groot oppervlak = meer resorptie

• Darmplooien
• Darmvlokken
• Haarvaten voor opnamen

Dikke darm

• Resorptie water, mineralen, vitaminen
• Onverteerbare voedingsresten
• Darmbacterien maken enzymen voor vertering van cellulose uit plantaardige voedingsproducten

• Wormvorming aanhangsel --> Blinde darmontsteking

Endeldarm en anus

• Door peristaltische bewegingen gaat de ingedikte onverteerbare voedselresten naar de endeldarm (opslag)

• Ontlasting (poepen) via de anus 

Huiswerk

Wat:

Basisstof 2.3: opdrachten 1 t/m 8

Hoe:

Alleen of in tweetallen (fluisteren!)

Hulp nodig? Zoek het op in je boek of vraag om hulp

Klaar? maak een samenvatting en een begrippenlijst van paragraaf 2.3

Nabespreking:

• Zijn er nog vragen?

• Hoe vonden jullie de les?