5.5 Isoleren

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

5.5 Isoleren

Voor vandaag

• Vorige les 
• Uitleg bij 5.5
• Opdrachten maken

Leerdoelen 5.4

1. Je leert wat warmtetransport is
2. Je leert wat geleiding is
3. Je leert wat stroming is
4. Je leert wat straling is 

Hoe gaat warmtetransport?

1. van koud naar warm
2. van warm naar koud

Warmtegeleiding = warmtetransport door.................

1. Een isolator
2. Luchtcirculatie
3. Een tussenstof bijvoorbeeld ijzer
4. Water

Wat is een geleider?

1. Lucht
2. Rubber
3. Aluminium
4. Kunststof

Welke stof is een isolator?

1. rubber
2. koper
3. ijzer
4. lood

Hoe gaat het warmtetransport?

1. Stroming
2. Straling
3. Geleiding

Warmtetransport zonder tussenstof

1. geleiding
2. stroming
3. straling

Warmtetransport

1. geleiding --> metalen radiator wordt warm
2. straling -->  hete metaal straalt warmte in kamer
   
3. stroming --> warmte stijgt op en gaat zo rond in kamer 

Leervragen 5.5 isoleren 

1. Hoe houdt je lichaam een constante temperatuur? 
2. Wat is isolatie?
3. Hoe bereken je warmteverlies?

Hoe produceert je lichaam warmte?

Warmteproductie 

• Voedsel is de brandstof voor je lichaam
• Wordt verbrand en komt energie vrij
• Welke vorm van energie?
• Warmte + bewegingsenergie 

Hoe verliest je lichaam warmte?

Warmteverlies

transpiratie

uitstraling (IR)

Constante temperatuur

• Welke temperatuur heeft je lichaam? 
• Je hebt dus warmteproductie en warmteverlies
• Als die aan elkaar gelijk zijn blijft je lichaamstemperatuur constant 

Lichaamstemperatuur

• Wat als warmteverlies groter is dan warmteproductie?
• Dan koel je af
• Andersom word je warmer

In de woestijn

• Dragen mensen wollen kleding die ruim zit
• Wollen kleding houdt een groot deel van de instralende warmte tegen
• Door de ruim zittende kleding veel warmteverlies door zweten

In de woestijn

• Zonder de kleding is de lichaamswarmte en de warmte- instraling van de zon groter dan het warmteverlies
• Lichaamstemperatuur stijgt dan 

2. Wat is isolatie?

Constante temperatuur

• In de winter zorgt de verwarming voor een constante temperatuur in je huis
• Hoeveelheid warmte die verwarming produceert is gelijk aan warmteverlies naar buiten 

Constante temperatuur

• Isolatie = het vasthouden van de warmte
• Als je beter isoleert heb je minder warmteverlies
• Wat betekent dit voor de warmteproductie?

Constante temperatuur

• MINDER warmteproductie
• MINDER aardgas
• MINDER stoken
• MINDER geld
• MINDER CO₂ uitstoot

Isolatie

• Is dus het tegengaan van warmteverlies
• Maar hoe doe je dat?

Op welke 3 manieren kon warmte ook al weer verplaatsen? (dus weggaan)

1. Geleiding

2. Stroming

3. Straling

1. Warmteverlies door geleiding tegengaan

Door wanden, vloeren en dak te isoleren

• Glaswol dekens
• Schuim in spouwmuur 
• Dubbel glas 

2. Warmteverlies door stroming tegengaan

Door deuren en ramen goed dicht te houden

Met tochtstrips en kit maak je spleten dicht 

3. Warmteverlies door straling tegengaan

Glimmend folie!

• Kaatst de straling terug
• achter de verwarming, tegen binnenkant van dak en onderkant van vloer

De hoeveelheid warmteverlies kan je meten

De eenheid van warmte:

Joule!

Warmteverlies

Meet je dus ook in Joule (J)

• Hangt af van hoe goed je isoleert, hoe erg de warmte wordt doorgelaten = WARMTEDOORGANGSGETAL
• Hangt af van de grootte van het OPPERVLAKTE
• Hangt af van TEMPERATUURSVERSCHIL binnen en buiten
• En van hoe lang je het met = TIJDSDUUR

Warmteverlies

Warmteverlies = warmtedoorgangsgetal x oppervlakte x temperatuurverschil x tijdsduur

warmtedoorgangsgetal 

oppervlakte in m3

temperatuurverschil in graden Celsius

Tijdsduur in seconden!

Warmteverlies = warmtedoorgangsgetal x oppervlakte x temperatuurverschil x tijdsduur

Warmteverlies = warmtedoorgangsgetal x oppervlakte x temperatuurverschil x tijdsduur

= 2,8 x 2 x 10 x 60 = 3360 J

Wat is geen vorm van warmteverlies?

1. Stroming
2. Straling
3. Tocht
4. Geleiding

Warmteverlies door geleiding ga je tegen door

1. Door wanden, vloeren en dak te isoleren
2. Door deuren en ramen goed dicht te houden
3. Met glimmend folie

Warmteverlies door straling ga je tegen door

1. Door wanden, vloeren en dak te isoleren
2. Door deuren en ramen goed dicht te houden
3. Met glimmend folie

Warmteverlies door stroming ga je tegen door

1. Door wanden, vloeren en dak te isoleren
2. Door deuren en ramen goed dicht te houden
3. Met glimmend folie

Hoe beter het isolatiemateriaal, des te ............... is het warmtedoorgangsgetal

1. kleiner
2. groter

A

B

C

D

E

De lucht koelt af

Koude lucht daalt

De lucht wordt door geleiding bij de radiator opgewarmd

De warme lucht stijgt op 

De koude lucht stroomt over de vloer naar de radiator

Aan de slag

Wat KBL: Maken 5.5 BLZ 38 opdracht 64 t/m 73

Wat BBL: Maken 5.5 BLZ 38 opdracht 63-65 + 67-72 + 76-79 + 82 +84

Hoe: Zelfstandig / samen 

Hulp: 1. Boek  2. Directe buurman of buurvrouw 3. Docent

Klaar: 1. Nakijken via laptop 2. Aan mij laten zien