§1.1 Gebergten ontstaan, gebergten verslijten

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

§1.1 Gebergten ontstaan, gebergten verslijten

Planning

- Wat weet jij van bergen?

- Uitleg

- Opdrachten maken

- Checken doelen

Leerdoelen

- Je weet de verschillen tussen een jong- en een oud gebergte. 

- Je begrijpt hoe uit oceaanbodem en vulkanisme bergen kunnen ontstaan.

- Je kunt op een foto fossielen en het stollingsgesteente graniet herkennen.

Werkwijze lessen

- Boeken open op tafel

- Maak aantekeningen in je schrift

Start: 

stil lezen paragraaf 1 hoofdstuk 1 (5min)

Hoe ontstaan bergen? Welk begrip past daarbij?

Opbouw aarde

Krachten die de aarde veranderen

Exogene krachten;

Krachten die de aardkorst van binnenuit veranderen. Bijv: platentektoniek.

ZWARTE PIJL.

Krachten die de aardkorst van buitenaf veranderen. Bijv: neerslag.

RODE PIJL.

Endogene krachten

Platentektoniek

Oceaanbodem of berg?

• In de Himalaya heb je verschillende gesteenten. Hier tref je fossielen in aan. Dit zijn eeuwen oude overblijfselen van zeediertjes.
  

• Hoe komen fossielen hoog in het gebergten terecht?

Aantekeningen

Aantekeningen, pak je schrift en pen.

Neem van de komende drie dia's de aantekeningen over in je schrift.

Fossielen in bergtoppen

1. Verleden oceaan tussen India en Azië
2. Rivieren brachten veel zand en klei  (sediment) op de bodem. 
3. De lagen zand en klei zijn samengeperst tot gesteente.
4. De lagen sediment werden onder enorme druk samengeperst tot gesteente en geplooid en omhoog geduwd (ofwel: tot een gebergte gevormd).
5. Gesteente van de oceaanbodem is dus onderdeel van Himalaya.

Steen uit vulkanen

• In de Himalaya GEEN VULKANEN, wel vulkanisch gesteente!?

• In de aardkorst koelt magma af en stolt.
• Hierbij vormt het stollingsgesteente graniet.

Jonge en oude gebergten

• Door allerlei factoren (exogene krachten, bijv. neerslag) worden de gebergten beetje bij beetje afgebroken. Dit gaat erg langzaam.

• De Himalaya & Andes is hooggebergten, hoge scherpe toppen en diepe dalen dus  jong gebergte.

• De Schotse Hooglanden is oud gebergte, door exogene processen is dit gebergte afgesleten. Kenmerkend voor oude gebergtes zijn afgeronde toppen.

Jong gebergte

Oud gebergte

Scherpe punten

Afgevlakt door verwering en erosie

Op welke afbeelding zie je graniet?

1. 
2. 
3. 
4. 

Tekenopdracht 1 en 2

1. Teken in je schrift een oud gebergte en een nieuw gebergte.

Laat duidelijk zien, waaraan je de verschillende gebergten kan herkennen.

2. Laat met behulp van een tekening zien hoe een gebergte ontstaat. Laat dit zien in 3 stappen.

Opdrachten maken

Maak opdracht 1 tot en met 6 van paragraaf 1.1

Van 5 alleen opdracht A. 

Leerdoelen

- Je weet de verschillen tussen een jong- en een oud gebergte. 

- Je begrijpt hoe uit oceaanbodem en vulkanisme bergen kunnen ontstaan.

- Je kunt op een foto fossielen en het stollingsgesteente graniet herkennen.

Wat vond je van deze les?

😒🙁😐🙂😃

Beoordeel jezelf
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃

Heb je nog tips voor de docent? Zo ja, welke?