VP - wondzorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Wondzorg

Doel van de les

- Legt uit welke verschillende wonden kunnen ontstaan:

- Legt uit wat het doel is van de verschillende classificatiemodellen voor wonden

Op welke manieren kan een wond ontstaan?

snijden, schaven, verbranding, blootstelling aan elektriciteit, druk en bestraling.

Oorzaken wonden

mechanische wonden;

chemische wonden;

thermische wonden;

elektriciteitswonden;

stralingswonden;

circulatiestoorniswonden;

oncologische wonden.

Wondgenezing

• Primair: wond geneest uit zichzelf
• Secundair: wond geneest niet uit zichzelf, behandeling nodig 

Wat is GEEN reden voor secundaire wondgenezing?

1. Slechte lichamelijke conditie
2. Ongezond eten
3. Ondervoeding
4. Infectie

3 fasen van wondgenezing

1. reactiefase
   
2. regeneratiefase
   
3. rijpingsfase of remodelleringsfase

Beinvloedende factoren wondgenezing

• Een goede balans tussen droog en nat (wondmilieu)
• lichamelijke conditie
• voeding
• zuurstofvoorziening weefsels
• medicijngebruik
• betrokkenheid zorgvrager (meewerken)

WCS-indeling wonden

• rode wonden: het wondoppervlak is schoon en heeft een granulerende bodem
• gele wonden: het wondoppervlak is bedekt met geel beslag
• zwarte wonden: het wondoppervlak bevat zwart dood weefsel (necrose)

Rode wond

Rode wond

• De rode wond bevat granulatieweefsel, dit is nieuw weefsel.
  
•  De rode wond is vaak vochtig, dit bevat enzymen, groeifactoren, eiwitten, witte bloedlichaampjes, wat zorgt voor goede wondgenezing

Gele wond

Gele wond

 Geel, geïnfecteerd beslag

 Geel beslag kan meerdere oorzaken hebben:

• Necrose die aan het vervloeien is
  
• De dermis en subcutaan vet
  
• Fibrinebeslag
  
• Wondvocht 
  
• Pus 
  

 Voor een goede wondgenezing moet het gele beslag verwijderd worden

Zwarte wond

Zwarte wond

• zwarte of vervloeide necrose;
• harde necrose zonder ontstekingsverschijnselen;
• harde necrose met ontstekingsverschijnselen.

Zwarte wond

•  Er is dood weefsel in de wond (necrose)
  
•  Onvoldoende zuurstof in de cellen waardoor ze afsterven
•  Zolang er dood weefsel in de wond, geen goede wondgenezing. Omdat necrose een voedingsbodem is voor bacterien
  

?

?

Onderwijsleergesprek

Onderwijsleergesprek

Casus mw. Kloosterboer

Vragen:

Wat zijn kenmerken van een zwarte wond?

Welke fysieke gevolgen ondervindt mw Kloosterboer van haar zwarte wond?

Naast fysieke gevolgen zijn er ook andere gevolgen. Welke?

Littekens, functieverlies, verwerking zorgvrager, pijn, stank, uiterlijk, problemen werk, geïsoleerd raken

Hoe kan problemen met verwerking zich uiten?

Depressie, regressie (achteruitgang), agressie, apathie

Wat kun je als verpleegkundige doen om de zorgvrager te ondersteunen?

Goede wondzorg, voorkom besmetting, luisterend oor, wijzen op instanties (HA, MW, sociale dienst)

Specifieke wondbehandeling

1. negatieve druktherapie
2.  hyperbare zuurstoftherapie
3. madentherapie

Negatieve druktherapie (VAC-therapie)

• Diepe wond met caves
  
• Spons, folie, vacuümpomp
  
• Onderdruk
  
• Overmatig vocht wordt weggezogen
  
• Cellen delen zich sneller
  

VAC

Wel gebruiken bij:

Chronisch traag genezende wonden

Grote acute wonde

Wijkende wonden

Na huidtransplantatie

Niet bij:

Maligniteit

Actieve bloeding

Fistels waarvan we niet weten waar die naartoe leidt

Necrotisch weefsel met korst

Pas op bij openliggende organen, pezen, botten, zenuwen

Hyperbare zuurstoftherapie

Hoge druk zuurstof -> genezing wond

Gebruik van maden

• Maden gaan dood voordat ze zich ontpoppen
  
• Geur neemt af
  
• Maden scheiden stof af waardoor bacterien zich niet vermenigvuldigen
  
• Betere doorbloeding wond
  

Programma

Theorie wondclassificatie en registratie (10 min)

2 Filmpjes (10 min)

Oefenen/opdracht

WCS classificatiemodel

• Bestemd voor wonden met mechanische oorzaak
•  

Niet op verbranding, straling en oncologische wonden

TIME-model

• Voor observatie, registratie en behandeling
• T =  Tissue (weefsel)
• I = Infection (infectie)
• M = moisture (vocht)
• E = Edge (wondranden)

Protocol

ALTIS-model

A = Aard van de wond

L = locatie van de wond

T = tijd: wanneer is de wond ontstaan?

I = intensiteit (vorm, grootte, diepte)

S = samenhang (factoren die samenhangen met wondgenezing)

Belangrijke aandachtspunten wondzorg

• reiniging van de wond
• pijnbestrijding
• instructies aan de zorgvrager
• wondmaterialen
• organisatie rondom de wondzorg

Dus:

Observeer wond d.m.v. WCS classificatiemodel/TIME/ALTIS

Behandel de wond volgens protocol

Rapporteer volgens TIME/ALTIS

Wondverzorgingsmateriaal

Toelichten:

• absorberend en actief absorberend verbandmateriaal;
  
• alginaten;
  
• antibacteriële producten;
  
• gazen en kompressen;
  
• geurneutraliserende verbanden;
  
• hydrocolloïden;
  
• transparante wondfolies;
  
• fixatiemateriaal;
  
• buisverbanden.

Opdracht

Benader je zorgvrager

Lees de casus

Beoordeel de wond

Voer de wondzorg uit