GS2 De opkomst van Hitler

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Opkomst Hitler

Leerdoelen:

• Ik kan de kenmerken van de NSDAP noemen
  
• Ik kan uitleggen waarom veel Duitsers op Hitler stemden.
• Ik kan uitleggen hoe Hitler van Duitsland een dictatuur maakte.
  

	Leider	Vanaf	politiek
Sovjet Unie	Lenin/Stalin	1917	communisme
Italië	Mussolini	1922	fascisme
Duitsland	Hitler	1933	Nationaal-socialisme (NAZI)

3 dictaturen Interbellum

Dictatuur is een land waar 1 iemand of een klein groepje mensen de baas is. In een dictatuur is geen vrijheid van meningsuiting. Er wordt veel geweld gebruikt. Er is geen onafhankelijke rechtspraak.

Kenmerken totalitaire staat

Een totalitaire staat controleert het leven van zijn burgers tot in de huiskamer.

(Italië, Duitsland en Sovjet Unie)

• Staatsideologie = idee waar het gehele volk in moet geloven;

• een eenpartijstaat, alle andere politiek partijen zijn verboden

• één persoon heeft de macht

• een geheime politie met verregaande bevoegdheden;

• communicatiemiddelen zijn in handen van de staat

• de staat gebruikt geweld

• de staats controleert de economie.

Tijdlijn Duitsland

van 1871 tot 1919 Duitse Keizerrijk

van 1919 tot 1933 Republiek van Weimar

van 1933 tot 1945 het Derde Rijk

van 1949 tot 1990 Duitse deling

van 1990 tot nu Duitsland

Problemen in de Weimar Republiek

• Vrede van Versailles => Duitsland krijgt alle schuld van WOI

                                                  => Duitsland moet een democratie worden

                                                  => Duitsers zijn erg boos en ontevreden

• Dolkstootlegende     => Duitse soldaten voelen zich verraden
• Onrust na WOI            => Vrijkorpsen maken Duitsland onveilig
• Mislukte staatsgrepen   => 1919 Spartacusopstand (staatsgreep communisten)

                                                          => 1923 Bierkellerputsch (staatsgreep Hitler)

• Hyperinflatie               => Duitsers raken door de inflatie hun spaargeld kwijt

Gevolg: de democratie krijgt de schuld van alle ellende.

Weimar Republiek

1919-1924 Moeilijke start

1924-1929 'Goldene Jahren'

1929 Start economische wereldcrisis

1933 Hitler aan de macht / einde Weimarrepubliek

Economische crisis

1929

- Beurskrach in Verenigde Staten

- crisis slaat over naar Europa 

Door deze crisis kreeg Adolf Hitler in Duitsland steeds meer steun van het volk.

Opkomst Hitler

Leerdoelen:

• Ik ken de afkorting NSDAP.
  
• Ik weet waarom veel Duitsers op Hitler stemden.
• Ik weet hoe Hitler van Duitsland een dictatuur maakte.
  

Hitlers partij de NSDAP

NSDAP = Nationaal Socialistische Duitse Arbeiders Partij

Nationaal en Duitse slaan op het nationalisme,

Nationalisme is je eigen land superieur vinden en andere landen minderwaardig.

Socialistische en Arbeiders slaan op het sociale programma, opkomen voor de arbeiders, welvaart voor het hele volk.

Hitlers mislukte staatsgreep

1923

Munchen:  Hitler probeert met Ludendorff een staatsgreep te plegen, dit mislukt.

Hij wordt gearresteerd en veroordeeld tot een gevangenisstraf van 5 jaar.
In de gevangenis schrijft hij het boek 'Mein Kampf'.  Hierna wist hij: ik moet het anders doen.

Economische crisis

1929

- Beurskrach in Verenigde Staten

- crisis slaat over naar Europa

- vooral naar Duitsland

Hitler belooft een einde te maken aan de crisis. Hij wil afrekenen met het "onrecht van Versailles". Hij wil van Duitsland weer een sterk land maken.

Verkiezingsposters van de NSDAP

Propaganda = reclame maken voor de leider en zijn ideeën

Kern-ideeën NSDAP

1. Einde aan de democratie : iedereen volgt de leider (ein volk, ein reich, ein fuhrer)
   
2. Einde aan het Verdrag van Versailles en alle bepalingen
   
3. Lebensraum voor het Duitse volk in Oost-Europa
   
4. Alle Duitstaligen samen in een groot Derde Rijk (Heim ins Reich)
   
5. Einde aan het joods-communistische complot
   
6. Raszuiverheid van het Duitse volk
   
7. Sterk geloof in Dolkstootlegende

Afrekenen met de schande van de Vrede van Versailles!

De schande van Versailles!

1. Einde aan de democratie : iedereen volgt de leider (eis: VvV Duitsland moet een democratie worden)
   
2. Einde aan het Verdrag van Versailles en alle bepalingen (invoering van de dienstplicht)
   
3. Alle Duitstaligen samen in een groot Derde Rijk (Bij VvV afgepakte gebieden terugveroveren)
   

Afrekenen met de schande van de Vrede van Versailles!

Adolf Hitler beloofde een einde te zullen maken aan de ellende in het land en af te rekenen met de "schandelijke vrede van Versailles".

1932 de NSDAP wint de verkiezingen.

LET OP! In 1928 (voor de crisis) had Hitler bijna geen stemmen!

De Duitsers zijn ontevreden:

• Dolkstootlegende
• Vrede van Versailles
• Hyperinflatie 1923
• Economische Wereldcrisis 1929
  

Democratie
krijgt de schuld

Hitler wordt kanselier

30 januari 1933

• Hoewel Hitler nu kanselier is én leider van de grootste partij in de Rijksdag, heeft hij niet de meerderheid in het Duitse parlement. 
• Hij zal dus altijd moeten samenwerken met andere partijen.
• En dat vindt hij afschuwelijk: te lang praten om er samen uit te komen...

Rijksdagbrand

27 februari 1933

• Een Nederlandse communist, Marinus van der Lubbe, wordt opgepakt, veroordeeld en geëxecuteerd. 

• Aan zijn schuld wordt echter nu nog steeds ernstig getwijfeld...
  

Machtingswet

24 maart 1933

• ...de brand komt Hitler namelijk wel érg goed uit: hij kan de noodtoestand in Duitsland uitroepen (Rijksdagbrandverordening)
• Een maand later neemt het Duitse parlement een noodwet aan, de Machtigingswet.
• Deze wet geeft Hitler onbeperkte macht: Duitsland is een dictatuur.

Rijksdagbrandverordening 

en Machtingswet

• De Grondwet kan door Hitler worden aangepast en opgeschort, zonder goedkeuring van het Duitse parlement.
• Alle partijen, behalve de NSDAP, worden verboden.
• Sommige burgerrechten worden opgeschort (o.a. briefgeheim)

• Gelijkschakeling: iedereen moet zich houden aan de ideologie van de Nazi's

Hoe lost Hitler de crisis op?

Door een groot werkgelegenheidsprogramma:

• wapenindustrie
• invoering van de dienstplicht
  
• aanleg van de Autobahnen
• aanleg van spoorwegen
• vliegtuig en vlootbouw

Het aantal werklozen loopt in Duitsland snel terug.
Hitler wist hierdoor het vertrouwen van veel (twijfelende) Duitsers te winnen.