V3_LA_1_8.1

• Latijn
• Middelbare school
• vmbo t, vwo
• Leerjaar 3

              Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie in je tas
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Boeken, Chromebook, JdW-map, etui 

1. Startklaar

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan hun welbevinden. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zijn startklaar: ingelogd in LessonUp, telefoons opgeborgen in het Zakkie, en JdW-map op tafel.

Minerva Hoofdstuk 8

Voornaamwoorden

Rode boek vanaf pag. 100

Programma

Lesopbouw

1. Vooraf:
   Naamvallen groep 1/2/3
   
2. Instructie:
   Uitleg is, ea, id
3. Toepassing:
   Oefenen met taaloefeningen 
   
4. Evaluatie:
   Afsluiting

Leerdoelen

Je kan de voornaamwoorden 
is, ea, id in het Latijn herkennen en op een voor de zin juiste wijze vertalen.

3. Leerdoelgericht werken

De docent geeft het onderwerp, RTTI geformuleerde leerdoelen en de lesopbouw aan. De docent weet de leerdoelen goed te laten aansluiten bij de voorkennis en het (taal)niveau van de leerlingen. Gedurende de les wordt continu een terugkoppeling naar de leerdoelen gemaakt om de mate van beheersing te controleren.   

Voorkennis

Naamvallen groep 1,2,3

Opdracht: schrijf op je wisbordje de rijtjes van

- groep 1: mensa

- groep 2: servus

- groep 2: donum

- groep 3: rex

- groep 3: nomen

Verbuiging bijvoeglijk naamwoord groepje 1/2

Bona/bonus/bonum (goed)

		V	M	O
Enkelvoud	Nom	Bon-a	Bon-us	Bon-um
	Gen	Bon-ae	Bon-i	Bon-i
	Dat	Bon-ae	Bon-o	Bon-o
	Acc	Bon-am	Bon-um	Bon-um
	Abl	Bon-a	Bon-o	Bon-o
Meervoud	Nom	Bon-ae	Bon-i	Bon-a
	Gen	Bon-arum	Bon-orum	Bon-orum
	Dat	Bon-is	Bon-is	Bon-is
	Acc	Bon-as	Bon-os	Bon-a
	Abl	Bon-is	Bon-is	Bon-is

Nota bene:

Bijvoeglijke naamwoorden van het type bonus, -a, -um kun je zelf in alle geslachten verbuigen. Bijvoorbeeld:

- Mater bona

- Pater bonus

Nota bene:

Het bijvoeglijk naamwoord past zich dus aan aan het zelfstandig naamwoord!

Dit noem je congrueren!

Verbuiging bijvoeglijk naamwoord groepje 3

Fortis en ingens (dapper, enorm)

		V/M	O	V/M	O
Enkelvoud	Nom	Fort-is	Fort-e	Ingens	Ingens
	Gen	Fort-is	Fort-is	Ingent-is	Ingent-is
	Dat	Fort-i	Fort-i	Ingent-i	Ingent-i
	Acc	Fort-em	Fort-e	Ingent-em	Ingens
	Abl	Fort-i	Fort-i	Ingent-i	Ingent-i
Meervoud	Nom	Fort-es	Fort-ia	Ingent-es	Ingent-ia
	Gen	Fort-ium	Fort-ium	Ingent-ium	Ingent-ium
	Dat	Fort-ibus	Fort-ibus	Ingent-ibus	Ingent-ibus
	Acc	Fort-es	Fort-ia	Ingent-es	Ingent-ia
	Abl	Fort-ibus	Fort-ibus	Ingent-ibus	Ingent-ibus

Nota bene:

Bijvoeglijke naamwoorden uit groep 3 hebben dus twee rijtjes: V/M en O.

Nota bene:

Bijvoeglijke naamwoorden die NIET op -is eindigen vervoeg je als ingens.

Verbuiging voornaamwoord

Is, ea, id

		M	V	O
Enkelvoud	Nom	is	ea	id
	Gen	eius	eius	eius
	Dat	ei	ei	ei
	Acc	eum	eam	id
	Abl	eo	ea	eo
Meervoud	Nom	ei	eae	ea
	Gen	eorum	earum	eorum
	Dat	eis	eis	eis
	Acc	eos	eas	ea
	Abl	eis	eis	eis

is, ea, id 

= deze, dit/die, dat

= hij, zij, het

is = groep 2 (servus)

ea = groep 1 (mensa)

id = groep 2 (donum)

uitzondering: gen ev (-ius) en dat ev (-i)

Woordenlijst - wat kun je ermee?

Groep en geslacht

- In de woordenlijst wordt ook de genitivus gegeven. Zo weet je of een woord bij groepje 1, 2 of 3 hoort.

- In de woordenlijst wordt het geslacht gegeven als het afwijkt van de regels die je kent.

Opdracht: ga naar de woordenlijst van 8a. Schrijf achter ieder woord de verbuigingsgroep en het geslacht (indien niet gegeven). 

Ik krijg vaak de vraag van leraren: moeten scholen streng zijn of een plek waar leerlingen zich geaccepteerd voelen? De PISA-cijfers geven ons duidelijk antwoord: het gaat niet om kiezen tussen strengheid óf verbondenheid, maar om volledige inzet voor beide. Enkel leerlingen die zowel een strenge discipline ervaren als zich thuis voelen, presteren significant beter - zowel op taal als rekenen. Belangrijk daarom om de nadruk op deze warm-strenge aanpak te leggen. Scholen die hierop inzetten, doen dit door zowel strenge schooldiscipline te handhaven als het bevorderen van verbondenheid en het thuisvoelen van leerlingen, ondersteund door gedeelde afspraken en een doordacht schoolcurriculum. Een essentieel aspect hierbij is de erkenning en waardering van culturele, talige, religieuze en genderdiversiteit.

           Aan de slag

1. Maak de taaloefeningen A en C op pagina 99 en 100 van je grijze werkboek.

6. Actieve verwerking

De docent maakt expliciet hoe de leerstof actief verwerkt dient te worden. De docent start met modelleren en laat leerlingen vervolgens actief inoefenen. Volgens het 'ik-wij-jullie/jij-wij' principe wordt de ondersteuning geleidelijk afgebouwd. Er wordt gevarieerd in oefentypes en het leerproces wordt zichtbaar gemaakt, bijvoorbeeld met hardop denken opdrachten. Effectieve leerstrategieën zoals zelftesten, gespreid leren, schema’s maken, en samenvatten volgens de Cornell-methode worden expliciet aangeleerd. Dit herkneden van de lesstof helpt bij het bewerken van het lange termijn geheugen

Leerdoelencheck

Naamvallen groep 1, 2, 3

- Amicus (vriend)

- Gravis (zwaar)

- Sanguis (bloed)

- Femina (vrouw)

- Mirus (wonderbaarlijk)

- Vestis (kleding)

- Crudelis (wreed)

- Pes (voet)

- Silentium (stilte)

1. Teken op je wisbordje drie kolommen: 1 - 2 - 3.
   
2. Zet de volgende naamwoorden in de juiste kolom.
3. Schrijf achter ieder woord een Z of een B.
4. Een Z als het een zelfstandig naamwoord is. Een B als het een bijvoeglijk naamwoord is.

Exit ticket