PO - Bovenbouw - Mijn bril, jouw bril, onze bril! - Week tegen Pesten '25

1 / 19
next
Slide 1: Slide
BurgerschapskundeMentorlesBasisschoolGroep 6-8

This lesson contains 19 slides, with text slides.

time-iconLesson duration is: 60 min

Introduction

Hoe je de wereld ziet...? Uh tja...door je eigen ogen natuurlijk. Maar wist je dat de blik van jou altijd gekleurd is door jouw persoonlijk visie, ideeën en interpretaties? Je ziet de wereld letterlijk door jouw eigen 'bril'. En om het nog wat ingewikkelder te maken... iemand anders dus ook! In deze les gaan we onze eigen 'bril' bekijken maar zetten we ook even die van een ander op. Hoe ziet dat er uit? Wat vindt iemand anders? Ben ik het daar mee eens of juist niet? En, als we alle brillen van de klas gebruiken... wat kunnen we dan samen allemaal bereiken?!

Instructions

Voorbereiding:
Gouden Weken
Deze Week tegen Pesten les is de afsluiter van de Gouden Weken periode. Doe voorafgaand aan deze les onze drie Gouden Weken lessen die zich bezighouden met de eerste drie fases van groepsdynamica (forming, norming en storming), zodat de Week tegen Pesten les in de fase performing, mooi aansluit. Lees hier meer over groepsdynamica. Hoe de mechanismes werken, hoe je groepsdynamica kunt sturen en de groepsvorming een positieve wending geeft.

Deze les bestaat uit drie onderdelen van ieder ongeveer 20 minuten. Bij de les is een klik-klare presentatie voor op het digibord beschikbaar die jou en je leerlingen door de les begeleidt. Lees de begeleidende docententeksten en tips bij alle slides. Je kan de drie onderdelen achter elkaar gebruiken of de drie lesdelen spreiden.

Nodig:
  • Voor iedere leerling een werkblad en een pen
  • Scharen voor bij slide 10

Bijlagen:  
•    Het Mijn bril / jouw bril-werkblad, voor elke leerling één.


Werkvormen
Zelfonderzoek, samenwerken, individueel nadenken, uitwisselen, interview, groepsgesprek, klassikale evaluatie

Leerdoelen:
In deze les...
... maken de leerlingen kennis met verschillende perspectieven
... analyseren en refelecteren de leerlingen op zichzelf.
... delen de leerlingen wat ze denken en vinden van zichzelf en een ander.
... oefenen gesprekstechnieken.
... oefenen actief luisteren.
... oefenen met keuzes maken en hun keuze beargumenteren
... oefenen de leerlingen met reflecteren.

Kennis:
Leerlingen leren dat iedereen vanuit zijn eigen kader/perspectief de dingen bekijkt. Ze leren ook dat ze hier actief naar kunnen vragen om een ander beter te kunnen begrijpen.

Vaardigheden:
Leerlingen oefenen met gesprekstechnieken en actief luisteren.
Ze oefenen met reflecteren op zichzelf, de ander en de groep.
Ze oefenen ook beargumenteren en hun mening onderbouwen.

Houding:
In deze les werk je aan een nieuwsgierige, geïnteresseerde houding. Ook oefenen de leerlingen een open houding te hebben naar zichzelf,  en in dialoog met een ander of de groep.



Burgerschap
Met deze les werk je aan de volgende actuele burgerschapskerndoelen:
•    Kerndoel 1. Veilige schoolcultuur:
•    Zorgen voor een veilige schoolomgeving met aandacht voor diversiteit en inclusie.
•    Aanbieden van activiteiten die de betekenis van democratische waarden laten zien.
•    Stimuleren van kritische denkvaardigheden, morele en ethische oordeelsvorming en het offline en online respectvol communiceren daarover.
•    Samen met leerlingen vormgeven van een democratische cultuur.

•    Kerndoel 2. Diversiteit:
•    In gedrag rekening houden met ervaringen en perspectieven van anderen.

•    Kerndoel 3. Democratische waarden:
•    Verkennen op basis van morele en ethische perspectieven wat rechtvaardigheid en verantwoordelijk handelen betekent voor jezelf.
•    Afwegen hoe het eigen handelen effect heeft op de omgeving en het welzijn van anderen, nu en in de toekomst.

•    Kerndoel 5: Democratische betrokkenheid
•    Communiceren op respectvolle wijze
•    Leren omgaan met de wensen en de stem van de minderheid in besluitvormingsprocessen

•    Kerndoel 6. Maatschappelijke vraagstukken:
•    Uitdrukken van persoonlijke idealen en opvattingen.
•    Reflecteren hoe de eigen identiteit en waarden het handelen kunnen beïnvloeden.


Worksheets

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

Introductie
Hoe je de wereld ziet...? Uuh tja...met je eigen ogen natuurlijk. Maar wist je dat de blik van jou altijd gekleurd is door jouw persoonlijk visie, ideeën en interpretaties. Je ziet de wereld letterlijk door jouw eigen 'bril'. En om het nog wat ingewikkelde te maken... iemand anders dus ook! 
In deze les gaan we onze eigen 'bril' bekijken maar zetten we ook even die van een ander op. 

Hoe ziet dat eruit? Wat vindt iemand anders? Ben ik het daar mee eens of juist niet? En, als we alle brillen van de klas gebruiken... wat kunnen we dan samen allemaal bereiken?!



Slide 2 - Slide

Deel 1: mijn bril

Oké, we beginnen dus met onszelf! Naar jezelf kijken en eerlijk zijn naar jezelf is heel belangrijk. Weten wat je wil en wat juist niet hoort daarbij. De één houdt van een lekker muziekje tijdens het huiswerk, de ander leest liever stil een boek in de natuur en weer een andere rent naar de hoogste achtbaan zodra de kermis in de stad is…  

Zelf weten wat JIJ fijn vindt en wat bij jou past? Daar gaan we mee aan de slag in de eerste opdracht! 

Slide 3 - Slide

Hoe goed ken jij jezelf?
Klassikaal


Hoe goed ken je jezelf eigenlijk? Wie ben jij en wat vind jij belangrijk? Aan de hand van het Ik ben-werkblad gaan we dat onderzoeken. Weet jij waar je allemaal goed in bent? Wat je leuk vindt om te doen en wanneer je het aller-allergelukkigst bent?

En ook de andere kant: waar ben je minder goed in? En wat zou je nog willen leren?

Als je jezelf goed leert kennen dan weet je wat je wil. Je maakt dan makkelijker goede keuzes voor jezelf en zo groeit ook je zelfvertrouwen.

Deel de Mijn bril-werkbladen uit, één per leerling.


Slide 4 - Slide

Individueel (5 tot 10 min.)

Beantwoord alle vragen op het werkblad. Je doet de opdracht zelf maar als je ergens niet uitkomt mag je best even overleggen met een klasgenoot die je goed kent. Maar denk goed na, misschien noteer je ineens iets wat je klasgenoot vindt in plaats van wat je zelf echt vindt! Opletten dus ;)  

Vul alle vragen in.

Slide 5 - Slide

Deel 2: jouw bril
Klassikaal

Om je in een ander te kunnen verplaatsen en eens door de ander zijn bril te kunnen kijken, moet je goed luisteren naar een ander. Wat vindt iemand belangrijk en waaróm vindt iemand anders dat?

Dit deel gaat over naar elkaar luisteren en elkaar echt begrijpen en nog beter leren kennen!
    

Slide 6 - Slide

In duo’s. (7 - 10  min)

Vorm duo’s. Je gaat elkaar nu interviewen. Bekijk het “Ik ben” werkblad van de ander. Kies een vraag en antwoord waar je wel meer over zou willen weten bij de ander. Waar ben je nieuwsgierig naar?

Vraag de ander of die het leuk vindt om je daar wat meer over te vertellen. Liever niet? Kies dan een andere, dat is belangrijk.

Nu gaan we elkaar interviewen aan de hand van een aantal stappen en spelregels! Gebruik het spelregelblad.

Note: we kiezen er bij deze stap voor om de interviewer het onderwerp te kiezen zodat de interviewer gemotiveerd is en (het gevoel van) de controle over het gesprek heeft. Het is wel belangrijk om altijd te checken of de ander zich er comfortabel bij voelt!


Slide 7 - Slide

Interview Spelregels

In een vraaggesprek ben je soms geneigd om te antwoorden met:  ‘Nou…eh gewoon… daarom!’.  Je zegt het en denkt dan een antwoord te hebben gegeven en klaar te zijn… maar de vraagsteller weet eigenlijk nog steeds... tja... eh... niks. Da's best wel gek als je er langer over nadenkt.

Dat waarom-daarom heeft eigenlijk weinig betekenis. Daar gaan we iets aan doen. Door elkaar echt te helpen onderzoeken waar een antwoord vandaan komt en gericht vragen te stellen als een echte onderzoeker.
  • Lukt het jullie om echt meer te vertellen en goed door te vragen en luisteren?
  • Kun je ontdekken waarom je klasgenoot bepaalde dingen belangrijk vindt?
  • Wat is de diepere betekenis?
  • Heeft dit een reden?

Probeer tot de essentie van het antwoord te komen, tot je écht weet waarom de ander dat vindt.

Draai je “Mijn bril”-werkblad om en ga aan de slag met “Jouw bril!” Volg de spelregels op het werkblad!

Tip: Is een duo sneller klaar dan de andere duo’s, dan bespreekt dit duo nog een onderwerp. Het is dan niet erg als er dan maar één leerling aan de beurt komt. Anders blijf je op elkaar wachten.


Slide 8 - Slide

Draai nu de rollen om!

Nu weten de leerlingen hoe het werkt en kennen ze de spelregels. Loop als docent rond om te helpen en de spelregels te bewaken. Geef leerlingen tussendoor ook wat tips. Het kan soms best moeilijk zijn om goed door te vragen en goed te luisteren.

Vatten de leerlingen de antwoorden ook goed samen? En checken ze echt bij de ander of ze het goed hebben begrepen?

Tip:
Check in de docentenkamer of jullie dit als team eigenlijk ook goed doen ;)


Slide 9 - Slide

Nabespreken interviews.
Klassikaal
Wat zijn jullie goed in jezelf gedoken!
Gebruik de onderstaande vragen om klassikaal te reflecteren op deze opdracht
  • Zijn jullie achter ‘waaroms’ gekomen?
  • Was het lastig? Wat wel/wat niet?
  • Wie vond het vragenstellen leuk?  (waarom?)
  • Wie vond het antwoorden leuk?  (waarom?)
  • Wie heeft er iets bijzonders ontdekt over zichzelf of een klasgenoot?
  • etc.

Note: het is belangrijk om te reflecteren op dit proces. Luisteren, oprechte interesse en vragen stellen zijn essentieel om de ander te leren kennen. Lastig? Welnee! Interviewtechnieken kun je gewoon oefenen!


Slide 10 - Slide

Jouw bril
Individueel


Ga verder met het laatste deel van het werkblad “Jouw bril”. Kies 1 van de woorden op het werkblad die je het beste bij jezelf vindt passen op dit moment. Je hebt natuurlijk heel veel verschillende kenmerken, maar kies er eentje waarbij je je aangesproken voelt. Schrijf deze in het vakje “Mijn bril”.

Kies vervolgens een woord bij je bij je klasgenoot die je net hebt geïnterviewd vindt passen en schrijf deze in het vakje “Jouw bril”.

Note: mocht je woord er niet tussen staan dan mag je natuurlijk ook zelf een woord bedenken, zorg er wel voor dat deze positief is!



Slide 11 - Slide

Jouw bril
Nodig: schaar

In duo’s

Bespreek jullie gekozen woorden. Welk woord heb je voor jezelf gekozen en welk woord heeft de ander voor je gekozen? En waarom?

We gaan in deel drie op missie met onze kwaliteiten daarvoor moet je de twee kaartjes uitknippen en inleveren.  Je hebt er dus één van jezelf [mijn bril] en je geeft er een aan de ander [jouw bril].

Kies zelf of je beide of misschien maar één van de kaartjes, inlevert.

Schrijf achterop het kaartje je naam!!



Slide 12 - Slide

Deel 3: Onze bril!
Klassikaal

In de vorige delen hebben we naar onszelf gekeken en elkaar geïnterviewd. 

We hebben een klas vol verschillende talenten! Als je  krachten bundelt dan wordt je een superteam! Dat gaan we nu bekijken.

Slide 13 - Slide

Klassikaal - lever de papiertjes in

Kies een tafel of plek in de klas waar je alle papiertjes op verzameld. Leg de kaartjes met de talenten (leesbaar) naar boven en de namen naar beneden.

Verzamel nu de leerlingen om de kaartjes.
Als docent kun je de kaartjes nu alvast een beetje rangschikken. Leg dezelfde woorden bij elkaar zodat het overzichtelijk wordt. En bespreek dit rangschikken met de groep. Benoem wat je ziet: "Wat veel sportievelingen", of " oh bijzonder, één echte doorzetter en één rekenwonder".
Misschien noemen leerlingen al namen, of raden ze al wie-wie is. Besteed daar geen aandacht aan en maak duidelijk dat dat nog niet de bedoeling is.

Uitleg:
We krijgen straks op het digibord drie missies te zien. Samen gaan we daarbij bedenken welke talenten/kenmerken/ persoonlijkheden we daar het beste bij passen. Welke talenten sturen we op deze missie?

TIP: Het is dus belangrijk dat de namen zo lang mogelijk geheim blijven. Haal eventueel als docent de papiertjes op, zo kun je ze zelf gemixt neerleggen en ervoor kunt zorgen dat niemand de namen ziet.

TIP 2: Het is handig als het een plek is waar straks meerdere leerlingen omheen kunnen staan om te kiezen.  Je kunt dit ook in het midden van de kring doen op de grond met de leerlingen er omheen.


Slide 14 - Slide

Missie nummer 1!

Het onderzoeken van het leven van de marmot in de alpen


Doel: Het lokaliseren en onderzoeken van marmotten en deze volgen en onderzoeken.

We zoeken:
Sportieve klimmers die ook een heel goed oog hebben voor de natuur. De marmotten worden gevangen om te merken, er worden foto’s en filmpjes gemaakt voor het onderzoek en alles wordt bijgehouden in een logboek.

Er kunnen 6 mensen mee.
Welke eigenschappen kiezen jullie?
(meer of minder kan natuurlijk ook, dat hangt van de grote van de groep af)

Bespreek wat voor soort mensen je hiervoor nodig hebt. Kies de eigenschappen uit.
Bekijk daarna wie dit zijn!
Wie had dat verwacht?!

Tip: Heeft jullie groep meer natuurliefhebbers? Dan is dat misschien ook mooi meegenomen op de missie.




Slide 15 - Slide

Missie nummer 2:
Cursus ‘lachen is gezond’ organiseren


Doel: mensen bij elkaar brengen om te laten ervaren dat lachen gezond is!

We zoeken: personen met organisatietalent en humor! Denk ook aan sociale eigenschappen zoals  vrolijke, positieve mensen. En wat dacht je van iemand die heel precies is en goed kan plannen..? Best handig toch?

Welke eigenschappen kunnen we hier goed voor gebruiken?


Bespreek wat voor soort mensen je hiervoor nodig hebt. Kies de eigenschappen uit. Bekijk daarna wie dit zijn!


Slide 16 - Slide

Missie nummer 3:
Een online uitwisseling opzetten met een school in Mexico

Doel:
elkaar leren kennen en van elkaar leren!

We zoeken:
leerlingen die goed zijn met computers, ondernemend zijn, talig zijn en graag deze uitwisseling opzetten. Ook eigenschappen als moedig, of nieuwsgierig passen goed bij deze missie. Leergierig en gezellig is natuurlijk ook prettig op een uitwisseling.

Welke eigenschappen kunnen we hier goed voor gebruiken?

Bespreek wat voor soort mensen je hiervoor nodig hebt. Kies de eigenschappen uit. Bekijk daarna wie dit zijn!



Slide 17 - Slide

Wauw! Wat een klas!
Klassikaal

Wie had gedacht dat er zoveel verschillende klasgenoten op deze te gekke missies zouden gaan? Zijn er leerlingen nog niet op missie geweest? Geen probleem, we gaan nog een laatste stap doen.

Optie 1: Verdeel als docent de overgebleven eigenschappen in groepjes en laat de leerlingen een leuke missie bedenken. 

Optie 2: Of bekijk samen overgebleven eigenschappen en bedenk met elkaar nieuwe missie waar deze eigenschappen goed van pas zouden komen. Dit kan iets heel spectaculairs zijn of juist iets kleins en handigs voor de school.

De mogelijkheden zijn eindeloos!

LET OP!
Bekijk pas nadat jullie de missies hebben bedacht wíe bij de eigenschappen horen! Wie had dat gedacht!


Slide 18 - Slide

Klassikale reflectie

Iedereen is nu op een missie mee geweest. Vond je de missie(s) waar je bij zat bij je passen?
Bespreek deze opdracht na met de groep:

Inhoudelijk:
•    Vond je de missie(s) waar je bij zat bij je passen?
•     Zou de missie waar je in zat iets zijn wat je ook best echt zou willen doen?
•    Bij wie zat je allemaal samen op missie? Had je dat van tevoren bedacht?
•    Wisten jullie van al deze talenten van elkaar?
•    Heb je iets geleerd van je eigen talent?
•    Misten jullie nog specifieke handige talenten (in de groep)?
•    Etc.

Proces:
•    Was het lastig om samen te werken om de talenten te kiezen?
•    Vond je de opdracht moeilijk? (en waarom?)
•    Zou je de opdracht nog een keer willen doen?
•    Etc.


Slide 19 - Slide

Mijn bril, jouw bril, onze bril!

Eind van de les