8.1 magnetisme

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

magnetisme

Waarom zijn magneten speciaal?

Permanente magneten zijn altijd magnetisch

Ze hebben een noordpool en een zuidpool

Magneten trekken kobalt, nikkel en ijzer aan

Waar gebruiken we ze voor?

• Heel veel dingen. Kan je er een paar noemen?

• dynamo's, kompassen, meetinstrumenten, luidsprekers, koptelefoons, harde schijven, sensoren, elektromotoren, inductiekookplaten, opladers voor je telefoon

Veldlijnen

Aan de slag

Bladzijde 130

Opgave 1 t/m 10

Klaar? Laat controleren 

Kijk je toets na

Magneten

Permanente magneten

• Elke magneet heeft 2 polen
• Noordpool en zuidpool

Polen

Elke magneet heeft twee polen, noord- en zuidpool

Noord + zuid = trekken elkaar aan

Zuid + zuid = stoten elkaar af

Noord + Noord = stoten elkaar af

Elektromagneet

• Opgerold draad (spoel)
• Als er stroom doorheen gaat, ontstaat rond de spoel een magnetisch veld
• Grotere stroom = sterker magnetisch veld
• Meer windingen = sterker magnetisch veld
• Met ijzeren kern in spoel nog sterker

Elektromagneet

De sterkte van de elektromagneet hangt dus af van:

• Het aantal windingen van de spoel
• de stroomsterkte door de spoel
• een ijzeren kern in de spoel

Een spoel als elektromagneet

Als je stroom op een spoel zet maakt deze een magnetisch veld. 

Hoe sterk het magnetisch veld is hangt af van: 

- aantal windingen van de spoel

 - stroomsterkte

- ijzeren kern in de spoel

Elektromagneet

• Kun je aan en uitzetten
• Heeft een noord- en zuidpool
• Als je de stroomrichting omdraait wisselen deze

Elektromagneet

• Zitten in elektromotoren 
• Elektromotor zit in wasmachine, boormachine, luidspreker, opladers
• Gebruikt bij scheiden van afval

Magnetisch veld

Een kompas reageert op het magnetisch veld van de Noordpool

Wijst altijd naar het noorden

De aarde zelf werkt als een grote magneet.

Aan de slag

Bladzijde 134

Opgave 10 t/m 20

Reedcontact

Een reedcontact is een

schakelaar die wordt bediend

met een magneet

Bijvoorbeeld snelheid van een

fiets

Relais

Met een relais schakel je met een 

kleine stroom een grote stroom in

Bijvoorbeeld de startmotor van een scooter

Relais

Relais   

Aan de slag

Bladzijde 136

22 t/m 31