§5.2 De middeleeuwse stad

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

§5.2 De middeleeuwse stad

Huiswerk

Schrijf op in je agenda

Maken opdracht 4 t/m 13 van §5.2

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Welke sociale lagen er in een middeleeuwse stad zijn.

- Uitleggen hoe de ambachten in de middeleeuwen georganiseerd waren

- Waarom de invoering van stadsrechten laat zien dat steden in de late middeleeuwen meer macht krijgen (t.o.v. de adel).

- Hoe steden in de late middeleeuwen worden bestuurd.

De standenmaatschappij

In de middeleeuwen heb je in de samenleving drie standen:

Geestelijken

Adel

Boeren

Elke groep heet een stand. Letterlijk: waar jij staat in de maatschappij, wat jouw plek is

Sleep de kenmerken naar de juiste standen

Eerste stand

Tweede stand

Derde stand

De geestelijken

De adel

De boeren

Moest vechten

Moest werken

Moest bidden

Late middeleeuwen: nieuwe stand > 

de burgerij (vrije mensen in de stad)

- Rijke kooplieden en gildemeesters

- winkeliers en ambachtslieden

- (arme) arbeiders

- bedelaars en daklozen

In de late middeleeuwen komt een nieuwe groep op: de burgerij. Dit zijn vrije mensen in de stad. Zij zijn verdeeld in verschillende lagen. Zet de late middeleeuwers op de juiste plek in de sociale piramide

Rijke kooplieden en ambachtslieden

Het stadsbestuur

Bedelaars en daklozen

Gewone arbeiders

Winkeliers en ambachtslieden

Ambachtsgilden

Zelfde beroep > samenwerken in een gilde

 Gilde bepaalt de regels

Om in de stad te mogen werken moet je lid zijn van een gilde

Noem 3 voorbeelden van ambachten waar een gilde van is in de middeleeuwen

Lid worden

Lid worden? > in de leer bij een meester

1) Als leerling leer je de basis van het ambacht

2) Daarna als gezel voor de meester werken

3) Zelf meester worden > meesterproef doen

Hiermee laat je al je kennen en kunnen zien. Dit waren altijd enorm lastige projecten waar je veel ervaring en kennis voor nodig had.

Filmpje

De meesterproef

Leg uit wat een meesterproef is

Machtige steden

Het gebied stad staat nog steeds van de heer

Bewoners willen zelf stad besturen +

zelf verdediging van stad regelen

Afspreken in stadsrechten

Stadsrechten

De heer wil  stad meer rechten geven

Stad moet veel geld betalen heer

In stadsrechten wordt bepaald wat de stad wel en niet mag

Bijvoorbeeld:

Tol

Tol is een belasting die betaald moet worden om van een weg, brug of vaarroute gebruik te mogen maken. De stad kon deze tol vragen.

Muren

Een stad mocht muren om de stad bouwen. Hiermee konden stedelingen zichzelf verdedigen.

Rechtspraak

Een stad mocht de eigen regels bepalen. Zo kon je voor diefstal in de ene stad je handen kwijtraken terwijl je in een andere stad alleen een boete betaalt.

Geld

Een stad mocht zijn eigen munten maken.

Stadsrechten

Dit zijn stadsrechten. Onderaan zie je de zegels, dat waren handtekeningen van belangrijke mensen.

Leg uit wat het voordeel van stadsrechten voor de heer is

Filmpje

Het gilde

Filmpje

Verdediging

Rechtspraak en bestuur

De middeleeuwse rechtbank geleid door de schout

geholpen door  schepenen

Zij lossen misdaden op, spreken recht en delen straffen uit

Ook zorgen zij voor de veiligheid en bepalen ze de wetten

Leg de uitspraak uit:
"De schout en zijn schepenen vormen eigenlijk het bestuur van de stad"

Huiswerk

Schrijf op in je agenda

Maken opdracht 4 t/m 13 van §5.2