5.2 de middeleeuwse stad

5.2 De middeleeuwse stad
1 / 31
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 1

This lesson contains 31 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

5.2 De middeleeuwse stad

Slide 1 - Slide

Herhaling 5.1
  • Wat is het drieslagstelsel?
  • Wat is ontginnen? 
  • Waarom ontstond er weer een geldeconomie?
  • Wat is de Hanze?

Slide 2 - Slide

Leerdoelen
1: Je kunt de sociale lagen in een middeleeuwse stad noemen en uitleggen hoe het ambachtswezen was georganiseerd.

2:Je kunt uitleggen waarom de invoering van stadsrechten laat zien dat steden in de late middeleeuwen meer macht kregen ten opzichte van de adel.

3: Je kunt uitleggen hoe de steden in de late middeleeuwen werden bestuurd.

Slide 3 - Slide

Je kunt de sociale lagen in een middeleeuwse stad noemen en uitleggen hoe het ambachtswezen was georganiseerd.

Slide 4 - Slide

Lees 'De middeleeuwse stad'
Noem drie ambachten die in middeleeuwse steden werden uitgeoefend die op het platteland niet bestonden.

Slide 5 - Open question

Lees 'De middeleeuwse stad'
Wat deden gilden op economisch gebied?

Slide 6 - Open question

Wat deden de gilden op sociaal gebied?

Slide 7 - Open question

Sociale lagen in de stad
  • Burgerij = de groep bewoners van een stad

  • 1. Rijke kooplieden & gildemeesters (zaten in bestuur van de stad)
  • 2. Winkeliers & ambachtslieden 
  • 3. Gewone arbeiders
  • 4. Bedelaars & daklozen

Slide 8 - Slide

Leden gilde
  • De meester: Een ambachtsman die met succes een meesterproef had afgelegd en zijn eigen werkplaats mocht beginnen
  • Een ambachtsman die in dienst was van een meester en zelf nog geen     eigen bedrijf mocht hebben.
  • Gezel: Onbetaalde ambachtslieden in opleiding
  • Leerling

Slide 9 - Slide

Afbeelding van een meesterproef. 
Dit is een test waarmee een gezel een meester kon worden binnen een ambacht. 

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Link

Organisatie gilden
  • Gilde = vereniging van mensen die in een stad hetzelfde beroep uitoefenden
  • Ook vrouwen mochten lid zijn van een gilde
  • Proberen concurrentie te voorkomen: 
  • regels over werktijden, opleiding, prijs en kwaliteit producten
  • Niet aan regels houden? uit Gilde. 
  • Alleen gilde mocht ambacht uitoefenen 

Slide 12 - Slide

Wat deed een gilde allemaal?
A
Gilde controleerde de kwaliteit van producten
B
Gilde bepaalde de prijs van producten
C
Leden van een Gilde hielpen elkaar bij ziekte
D
Alle antwoorden zijn juist

Slide 13 - Quiz

Waarom zijn er gilden bedacht?
A
Om informatie te delen
B
Om prijsconcurrentie tegen te gaan
C
Omdat er veel werd gestolen
D
Omdat er veel armoede was

Slide 14 - Quiz

Wat wordt met het plaatje hiernaast uitgelegd?
A
De gilden in Europa
B
Het Hanze-verbond
C
De schepenen van steden in Europa
D
Geen van de genoemde antwoorden is juist

Slide 15 - Quiz

Wie zijn de burgerij?

Slide 16 - Open question

Je kunt uitleggen waarom de invoering van stadsrechten laat zien dat steden in de late middeleeuwen meer macht kregen ten opzichte van de adel.

Slide 17 - Slide

Stadsrechten
  • Eerst: Steden bestuurd door de heer. De stad stond op zijn stuk land, dus hij bestuurde de stad. 
  • Maar al snel: steden willen zichzelf besturen, eigen munt, eigen rechtspraak, niet afhankelijk zijn van de heer in de oorlog --> dus zichzelf verdedigen --> stadsmuur. 
  • Heren gaven vaak toe aan deze wesen: stad kreeg stadsrechten in ruil voor geld dat de stad aan de heer gaf. 

Slide 18 - Slide

Stadsrecht
  • = Het recht van de inwoners om hun stad zelf te besturen en zelf recht te spreken.
  • In een officieel document werd vastgelegd welke rechten de burgers hadden: zo werden burgers machtiger dan de adel

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Link

Je kunt uitleggen hoe steden in de late middeleeuwen werden bestuurd.

Slide 21 - Slide

Rechtspraak en bestuur
  • Steden regelde hun eigen rechtspraak
  • De rechtbank in een stad bestond uit: een schout en meerdere schepenen. 
  • Schout = Voorzitter van de stedelijke rechtbank, die benoemd werd door de heer van een gebied.
  • Schepenen = Mensen die onder leiding van de schout zorgden voor de rechtspraak.

Slide 22 - Slide

Rechtspraak en bestuur
  • Schout en schepenen losten samen misdrijven op, spraken recht en zorgden dat de straf werd uitgevoerd.
  • Andere taken van schouten en schepenen: 
  • zorgden voor de veiligheid op straat en de verdediging van de stad, maar ook voor de regels in een stad. 

  • Ze vormde eigenlijk het bestuur van de stad. 
  • Niet democratisch --> zelfde families waren altijd schout en schepenen

Slide 23 - Slide

Een rechtbank
De man die op de verhoging zit is de schout (leider rechtbank). De mannen om hem heen zijn de schepenen (rechters). 

Slide 24 - Slide

Waarom wilde de heer invloed blijven uitoefenen op het bestuur van de stad?

A
Een stad met stadsmuren en een eigen leger had te weinig macht.
B
Hij wilde belasting kunnen blijven innen.
C
Hij wilde zijn invloed op de steden vergroten.
D
Hij wilde zijn schout en schepenen kunnen ontslaan .

Slide 25 - Quiz

Een middeleeuwse stad werd bestuurd door een [.....] en [......], die benoemd werden door de [....]. Zij waren op de eerste plaats [........] , maar zorgden ook voor [......] op straat en de [......] van de stad.

Slide 26 - Open question

Lees onderstaande vier zinnen over de gilden.

A Alle mensen in een gilde hadden hetzelfde beroep.
B Gezellen konden na hun meesterproef meester worden
C Lidmaatschap van een gilde was niet verplicht.
D Niet alle ambachten hadden een eigen gilde.

Welke is of welke zijn juist?
A
A en B
B
Alleen A
C
B en C
D
A en D

Slide 27 - Quiz

Wie bepaalde welke straf de misdadigers kregen/wat het vonnis was?
A
de Burgerij
B
Schout
C
Schepenen
D
Burgemeester

Slide 28 - Quiz

Welke stand vond je in de middeleeuwen alleen in de steden?
A
De schout en schepenen
B
De Burgerij
C
De adel
D
De geestelijken

Slide 29 - Quiz

Een gruwelijk goede opdracht!
Klik op de hotspots en sleep de straffen naar de juiste plek in de afbeelding.
Hand afhakken
Geselen
Ogen uitsteken
In het water gooien
Ophangen
Op de brandstapel
Onthoofden

Slide 30 - Drag question

Aan het werk....
Maken:  1,2,4,5, 8, 9, 10, 13

Slide 31 - Slide