Paragraaf 4.6: Onderzoek naar evolutie

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 4.6: Onderzoek naar evolutie

Basisstof 6: Onderzoek naar evolutie

Leerdoelen

1. Ik kan verschillen en overeenkomsten herkennen tussen organen en orgaanstelsels van de mens en van verschillende diersoorten.
   
2. Ik kan enkele onderzoeksmethoden naar verwantschap uitleggen.
   
3. Ik kan een stamboom en een cladiogram aflezen en construeren.

Homologie

Homologe structuren lijken op elkaar, in verschillende diersoorten.

Organen zijn alleen homoloog als dezelfde structuur aanwezig was in de laatste gemeenschappelijke voorouder: Verwantschap

Homologe organen

Analoge organen

Organen die een overeenkomstige functie hebben in twee organismen, maar die evolutionair onafhankelijk van elkaar zijn ontwikkeld zijn analoog.

Dezelfde functie, andere structuur

Analoge organen

Analoge (=andere oorsprong) organen, kunnen dezelfde functie hebben, maar zijn niet ontstaan uit dezelfde grondvorm

--> vaak wel dezelfde functie

Rudimentaire organen

• Rudimentaire organen zijn organen die door aanpassingen hun functie hebben verloren, maar niet geheel zijn verdwenen.
• Duidt op een gemeenschappelijke voorouder
• Dijbenen bij de walvis, het staartbeen bij de mens.

Welke rudimentaire organen heeft de mens?

Onstaan van vogels

• Aftakking van reptielen

https://www.evogeneao.com/en/learn/tree-of-life   

Cladistiek (evolutionaire stamboom)

Verwantschap in stambomen

Fossielen - Radioactieve isotopen

Het onstabiele C14 atoom vervalt na de dood van de plant of het dier in C12.

Verhouding C14 - C12 zegt iets over de ouderdom van een fossiel 

Aan de slag!

Opdracht 

85, 86, 88, 91, 92