2.2. De spreiding van steden in een land

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

1. Wat zie je?
2. Wat is het patroon?
3. Hoe verklaar je dit patroon?
4. Wat is een uitzondering? 
5. Hoe verklaar je deze uitzondering?
6. Waarom liggen steden daar waar ze liggen? 

Noteren op het bord

Leerdoelen 

• Je weet welke factoren de spreiding van steden bepalen.
  
• Je kunt aan de hand van de plattegrond oude en nieuwe delen van een stad herkennen.
  
• Je herkent met een kaart of tabel het spreidingspatroon van steden in een land.

Voorbereidingsvragen – Waarom ligt juist daar een stad?

Lees paragraaf 2.2  Beantwoord de vragen in je schrift

1.  Welke twee factoren bepalen vooral waar steden liggen? Noem ze beide.
2. Waarom ligt Parijs op een gunstige plek voor een stad? Noem twee redenen uit de tekst.
3. Wat betekent relatieve ligging? Leg uit in je eigen woorden.
4.  Wanneer noem je een stad een primate city? Noem twee kenmerken.
5.  Waarom bouwen sommige landen satellietsteden of new towns? Leg uit met één voorbeeld uit de tekst.
6. Wat is een kenmerk van een historisch stadscentrum in Europa of Noord-Afrika? Kies één voorbeeld uit de tekst en beschrijf het.

Expertgroepen

De klas wordt in drie expertgroepen gedeeld. Iedere leerling wordt expert van zijn eigen vraag

Ronde 1: Je bestudeert de leerstof over jouw vraag zelfstandig en maakt aantekeningen over wat volgens jou belangrijk is -> 25-woorden samenvatting (5min)

Ronde 2: Je gaat met je mede-experts samenzitten en vult elkaar aan, wat ontbreekt er nog? Wat is er nog niet duidelijk? (5 min)

Ronde 3: Je gaat met de experts van een andere vraag samenzitten in groepjes van 3. Samen gaan jullie op zoek naar de verbanden. (10min)

De expertvragen

Geef antwoord op de vraag en maak gebruik van de begrippen en eventuele bronnen (wat betekenen ze? Waarom sluiten ze aan bij jouw vraag?)

1. Hoe is de spreiding van grote steden?
2. Hoe kun je de spreiding van steden verklaren?
3. Hoe verandert het stedelijk patroon?

 

Overhoring

Max. 3 leerlingen

Uitleg of zelfstandig?

Aan de slag zonder uitleg? 

• Zie studieplanner
• Maken 1-2-3-4-6-7 van paragraaf 2.2. 

Of doe mee met de uitleg!

 Stedelijk netwerk - Primate city - Spreiding van steden verklaren

Van stad naar stedelijk netwerk

In China bijvoorbeeld

Maar ook in Nederland

= kaart uit boek

1. Uitleg blauwe stippen

2. Wat valt je op?

3. Straks beantwoorden we de vraag waarom er veel megasteden in Azië liggen

Spreiding steden verklaren (1)

Absolute ligging = 

Kenmerken van het gebied

Geef in tweetallen antwoordt op de volgende vraag:

Waarom ligt Caïro

Absolute ligging = Kenmerken van het gebied

Leerlingen zelf koppeling laten maken.

Geef leerlingen cairo, brussel met info. kaarten met liggingen.

Zuid amerika.

wat valt je op

belangrijkste redenen.  laten verzamelen 

Spreiding steden verklaren (1)

Kenmerken van het gebied (absolute ligging)

• vlakke vruchtbare gebieden
• kruispunten handelswegen
• vindplaats grondstoffen
• aan het water

De grootste steden van Frankrijk

Spreiding steden verklaren (1)

Absolute ligging = 

Kenmerken van het gebied

Geef in tweetallen antwoordt op de volgende vraag:

Waarom ligt Caïro

Relatieve ligging = Kenmerken t.o.v. andere plaatsen

Leerlingen zelf koppeling laten maken.

Geef leerlingen cairo, brussel met info. kaarten met liggingen.

Zuid amerika.

wat valt je op

belangrijkste redenen.  laten verzamelen 

Spreiding steden verklaren (2)

Kenmerken t.o.v. andere plaatsen (relatieve ligging), zoals:

• midden in het land, of juist aan de kust
• goede verbindingen met andere steden
• Brussel 'spin in het web'

Spreiding steden verklaren (3)

• Steden door koloniale verleden liggen meestal aan de kust
• Rol steden aan de kust? Exporthaven naar moederhaven
• Later trokken mensen van het platteland naar deze steden waardoor sommige steden uitgroeiden tot megasteden

Primate city =

Een stad die, veel groter en belangrijker is dan de tweede stad in het land. 

V.B. = Bangkok, Thailand. 

1e stad (bangkok) = 8 miljoen inwoners

2e stad (Nonthaburi) = 500.000 inwoners 

Landen zonder primate city, zoals Nederland, in het rood, landen mét, zoals België, in het grijs

Lyon                            1.7

Hoe is de spreiding van grote steden?

Veel ontwikkelingslanden hebben vaak één megastad, een primate city. 

Een primate city is veel groter dan de tweede stad van het land.

• Bijvoorbeeld: Bangkok in Thailand 
  

(8 miljoen inwoners) is 16 keer zo groot als de tweede stad van Thailand (270.000 inwoners). 

Bangkok (14.000.000)

Hat Yai (150.000)

Satellietsteden = 

Nieuwe stad, op enige afstand van de oude stad, om deze te ontlasten en de bevolking te spreiden

Satellietsteden (ook in Nederland)

Zoetermeer rond 1900

Elk huis heeft een erf met een stuk landbouwgrond

Zoetermeer rond 1950

Het dorp Zoetermeer wordt op de tekentafel weggetekend om een nieuwe satellietstad van Den Haag te bouwen

Zoetermeer nu

Zoetermeer kent veel herinrichting en functioneert als woongebied voor agglomeratie Den Haag-Rotterdam

Tunis: Koloniale dubbelstad

Tunis: Koloniale dubbelstad

Tunis: Koloniale dubbelstad

Aan de slag

Zie studieplanner!

https:

Scrollverhaal over Lagos, de Afrikaanse stad die uit haar voegen barst