Paragraaf 4: Zenuwstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 4: Waarnemen en reageren

Paragraaf 4: Zenuwstelsel

Wat gaan we doen?

• Herhaling: oor
• Leerdoelen doornemen
• Uitleg paragraaf 3: proeven, ruiken, voelen
• Aan het werk!

Werkblad oor

Wat: Werkblad oor

Hoe: Tweetallen (zonder boek)

Tijd: 10 minuten

Hulp: Steek je vinger op

Klaar: Paragraaf 4 lezen

Uitkomst: Werkblad oor is af

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kan ik...

• De delen van het centraal zenuwstelsel met de functies beschrijven;
• De bouw, ligging en werking van zenuwcellen uitleggen;
• Beschrijven uit welke delen de hersenen bestaan en wat de functie is van elk deel;
• Uitleggen wat de invloed is van alcohol, drugs en medicijnen op de hersenen.

Wat doet je zenuwstelsel?

Zenuwstelsel: Centraal zenuwstelsel (CZS) + zenuwen

• Centraal zenuwstelsel: grote hersenen + kleine hersenen + hersenstam + ruggenmerg

De zenuwen geleiden de impulsen binnen je zenuwstelsel (zowel van zintuigen naar CZS als van CZS naar spieren/klieren)

Wat doet je zenuwstelsel?

• Je ruggenmerg geleidt impulsen van de zenuwen naar de hersenen en andersom.
• In je grote hersenen wordt je je bewust van wat je waarneemt.
• Als de impulsen terugkomen bij je spieren/klieren reageer je op de prikkel.

Hoe gaan impulsen door je lichaam?

Impulsen worden geleid over de uitlopers van zenuwcellen.

Gevoelszenuwcellen 

• Geleiden impulsen van zintuigen -> CZS
• Cellichaam ligt buiten het ruggenmerg

Schakelcellen

• Geleiden impulsen van de ene naar de andere zenuwcel
• Liggen volledig in het ruggenmerg of de hersenen

Hoe gaan impulsen door je lichaam?

Bewegingszenuwcellen

• Geleiden impulsen van CZS -> spieren/klieren
• Cellichaam ligt in het ruggenmerg

Hoe gaan impulsen door je lichaam?

• Gevoelszenuwen bevatten alleen uitlopers van gevoelszenuwcellen.
• Bewegingszenuwen bevatten alleen uitlopers van bewegingszenuwcellen.
• Gemengde zenuwen bevatten uitlopers van gevoels- en bewegingszenuwen.

Hoe zitten je hersenen in elkaar?

Je hersenen bestaan uit 3 delen: grote hersenen, kleine hersenen en hersenstam.

• Grote hersenen zorgen voor bewustwording van wat je waarneemt. Elk hersencentrum heeft een eigen taak.
• De kleine hersenen zorgen voor coördinatie van je bewegingen en voor je evenwicht.
• De hersenstam verbindt de grote- en kleine hersenen met het ruggenmerg en regelt je reflexen en belangrijke levensprocessen.

Hoe worden je hersenen beïnvloed?

Alcohol, drugs en medicijnen beïnvloeden je hersenen. 

• Verdovende middelen: laten je hersenen trager werken, werken versuffend. Bijvoorbeeld: Alcohol, heroïne, slaapmiddelen, hasj, wiet, lachgas.
• Stimulerende middelen: laten je hersen sneller werken. Je voelt je actiever. Bijvoorbeeld: nicotine, cafeïne, cocaïne, speed, XTC
• Bewustzijnsveranderende middelen: laten je hersenen anders werken, je beleeft de werkelijkheid anders. Bijvoorbeeld: paddo’s, LSD, hasj, wiet, lachgas

Aan het werk!

Wat: Paragraaf 1 t/m 4 van H4

Hoe: Tweetallen, fluisteren of stil

Tijd: 15 minuten

Hulp: Kijk in je boek/vraag je buur/steek je vinger op

Klaar: Nakijken en verbeteren (zie elo)

Uitkomst: Paragraaf 1 t/m 4 van hoofdstuk 4 zijn af