H15 De late volwassenheid HWE

• Psychologie & Sociologie
• Secundair onderwijs

Waaraan denken jullie als je denkt aan oudere mensen?

1 Oud worden p.225

• Stereotype beeld? 
• Daarom zijn veel mensen er bang voor (lichamelijke en geestelijke aftakeling)
  
• Leeftijdsdiscriminatie (~ probleemgroep)
• Niet allemaal hetzelfde, elke oudere is anders.

Inleiding (filmpje doorpoelen tot 1')

1 Oud worden p.225-227

Oef.1 p.225-227: ieder doet één deeltje (niet te kennen voor examen)

Oef.2 p.227: voordelen van ouder worden?

! Positieve invalshoek: actief en nuttig leven blijven leiden op latere leeftijd.

1 Oud worden p.228

Late volwassenheid wordt opgesplitst:

• Vroege ouderdom: 60à65 - 75à80j, meestal zijn deze mensen nog zelfstandig en actief
• Hoge ouderdom: vanaf 75à80j, de zorgbehoefte wordt meestal groter
• Veroudering = individueel verschillend, verbeterde gezondheidszorg zorgt voor minder achteruitgang en hulpbehoevendheid.

1 Oud worden p.228

Opgelet!

Wij focussen in onze cursus vooral op normale veroudering. Er zijn veel individuele verschillen en dus ook de meer uitgesproken beelden van achteruitgang (o.a. dementie, ziekte van Parkinson...).

2 Fysieke ontwikkeling p.228

• Vertraging/achteruitgang van verschillende systemen in het lichaam met gevolgen op verschillende gebieden (bv. zicht/gehoor, botontkalking, bemoeilijkte stoelgang...).
• Veranderingen in de motoriek (minder kracht/lenigheid, pijnlijke gewrichten, minder evenwicht -> meer vallen, vertraagde reactiesnelheid
• Negatieve vicieuze cirkel mogelijk ('use it or lose it'-pricipe, zowel fysiek als cognitief!)

3 Cognitieve veroudering p.229

Normale veranderingen:

• Vertraging in het denken 
• Verminderd geheugen (vooral opslaan van nieuwe info)
•  Geen heel uitgesproken verschil
• Verschil ouderdomsvergeetachtigheid en dementie!

3 Cognitieve veroudering p.229

Normale veranderingen:

Voordelen:

• Feitenkennis: grote algemene kennis opgebouwd, gaat normaal niet snel verloren
• Verbanden leggen: veel kennis -> snel met elkaar in verband brengen
• Probleemoplossend denken en beoordelingsvermogen: alledaagse problemen oplossen / juiste beslissingen nemen, zeker in conflicten (ervaring)

-> WIJSHEID (wat is er echt belangrijk?)

3 Cognitieve veroudering p.229

Dementie:

• 1/3 80+ krijgt dementie
• Bekendste vorm: ziekte van Alzheimer
• Kenmerken dementie: geheugenverlies, algemeen dagelijkse handelingen verstoord en hulpafhankelijk

Oef.3 p.229-230: zorg dat je deze kenmerken zeker kent!

3 Cognitieve veroudering p.229

Dementie:

• progressieve ziekte
• ongeneeslijk
• streven naar zo waardevol mogelijk leven
   (door mantelzorgers en hulpverleners)

onderwijs.hetarchief.be

4 Socio-emotionele ontwikkeling p. 231

• Positiviteitseffect: emoties beter beheersen en focus op positieve informatie -> hierdoor zijn de meeste ouderen gelukkig
• Toch ook vaak negatieve emoties... 
• Oef. 5 p. 231-232: Lees de casus en vul de bijhorende vragen in.
• Hoe komt het dat Julien en Leona minder sociale contacten hebben?

4 Socio-emotionele ontwikkeling p. 231

• Een gevoel van afhankelijkheid: beroep doen op anderen, negatief gevolg voor zelfbeeld en zelfwaardering
• Veranderingen in de relatie met gezinsleden en familieleden: rolwisselingen bij partner en kinderen, brengt emotionele belasting
• Verlieservaringen en rouw: (lichamelijke) mogelijkheden, personen, woonst...
• Vaak voorkomend op deze leeftijd: depressie

4 Socio-emotionele ontwikkeling p. 233

• Erikson: integriteit <-> wanhoop
• Vaak voorkomend: eenzaamheid (30%)
• Kan de oudere tevreden terugblikken op het leven?

4 Socio-emotionele ontwikkeling p. 233

• Integriteit: tevreden en voldoening over voorbije leven, aanvaardt achteruitgang en naderende einde, genieten, geslaagd in vorige fases van het leven -> wijsheid en mildheid
• Wanhoop: gevoel dat leven mislukt is, geen eigen identiteit kunnen vasthouden, besef niet opnieuw te kunnen beginnen -> angst voor achteruitgang en de dood
• Oef. 6 p. 233 (zie volgende slide voor oplossing)

4 Socio-emotionele ontwikkeling p. 233