handelskapitalisme en het begin van wereldeconomie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4-6

Handelskapitalisme en wereldeconomie

De tijd van regenten en vorsten 

 1600-1700

"De geschiedenis herhaalt zich niet, maar ze rijmt" - Mark Twain

Maurice Garin

De kleine schoorsteenveger

1903: 2 uur, 49 min

1904: Geschrapt

Abdel-Kader Zaaf 

1950, 13e etappe.

Wat is geschiedenis?

Examenprogramma VWO 2024

Via Examenblad.nl kun je de syllabus (overzicht van wat je moet kennen & kunnen) raadplegen

www.examenblad.nl

De 10 tijdvakken

Kenmerkend aspect:

"De ontwikkeling van handelskapitalisme en wereldeconomie"

Elon Musk

eigenaar van SpaceX, de eerste private bedrijf in de ruimte (2020)

Reinier Pauw

eigenaar van de Compagnie van Verre, het eerste private bedrijf in Indië (1596) 

Behnken en Hurley

astronauten van de Falcon 9 en Crew Dragon

Cornelis de Houtman 

opperkoopman van de voorcompagnie 'eerste schipvaert'  

Wie speelt de belangrijkste rol in de kapitalistische onderneming; de ondernemer of de expeditieleider? Leg uit

Handelskapitalisme: VOC

De compagnie van Verre werd een van de VOORCOMPAGNIEËN die met elkaar concurreerden op de Europese markt voor specerijen.

Om dit op te lossen werd door de staat (de Republiek - sinds 1588) een monopolie verleend aan een samenwerking van al die compagnieën: de VOC in 1602. 

De VOC werd gefinancierd met aandelen. 

Na de beursgang van een bedrijf (VOC / SpaceX) wordt ongebreidelde groei mogelijk. Wie is het belangrijkst geworden?

1. de eigenaar
2. de expeditieleider
3. de aandeelhouder
4. iedereen even belangrijk

Data-kapitalisme ? 

SpaceX-topman Elon Musk wil met het Starlink-project van het ruimtevaartbedrijf naar de beurs. Dat schrijft persbureau Bloomberg woensdag (6 feb. 2020)  Starlink is de naam van een project waarmee SpaceX met behulp van 42.000 satellieten snel internet over de hele wereld wil aanbieden.

Bedenk een nadeel van het feit dat een grote groep mensen verantwoordelijk is voor de bedrijfsvoering in een kapitalistisch bedrijf.

https:

Handelsmonopolie

• De VOC had zes afdelingen (Kamers). De afgevaardigden van de Kamers vormden samen het bestuur van de VOC, de Heren Zeventien. 
• De VOC kreeg van de Staten-Generaal het alleenrecht om op Azië te varen -> handelsmonopolie. 
• De VOC mocht oorlog voeren en verdragen sluiten, net als zelfstandige staten.
• De VOC mocht forten bouwen.
  

Inter-Aziatische

handel

Handelsfactorijen

Factorij

De WIC

Samenvattend

Bij het ontwikkelen van handelskapitalisme en de wereldeconomie werd de leidende rol in wereldwijde contacten overgenomen van de overheid door bedrijven. 

In de bedrijven werd de eigenaar en bedrijfsleiding gesplitst. Daarna kon de groei grenzeloos worden door het verkopen van aandelen. Doel was en is groei.  

J.P. Coen: De slachter van Banda?

Jan Pieterszoon Coen (1587-1629)

• Berucht vanwege het gebruik van geweld

• Vermoorden of verbannen van de bevolking van de Banda-eilanden

• Hongitochten, speciale strafexpedities om smokkelen tegen te gaan

'Dispereert niet, ontziet uw vijanden niet, want God is met ons'

TB

De #bloemenrevolutie. Hun haat, onze waardigheid. Hun wil te vernietigen, onze liefde voor wie we zijn. We brengen eer aan #onzehelden. We houden van #onsland. We roepen iedereen op naar historische plekken te gaan, naar lieux de mémoire, en te laten zien: #ditisNederland. #FVD

Tegenstanders van Coen

Geef een advies aan de burgemeester van Hoorn over het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen. 

Moet deze blijven staan? 

Moet deze weg? 

Moet er een aanpassing komen? 

Plaats dit debat in het wereldwijde debat.

Je onderbouwt je mening met drie historische argumenten. 

Opdracht: Leerdoelen

Lezen 6.1

Leerdoel 6.1: 1 t/m 4

Lees het KA: Wat wordt bedoeld met handelskapitalisme en wereldeconomie?

Hoe past het begrip handelskapitalisme bij het oprichten van de VOC/WIC?

Wat is het verschil tussen handelskapitalisme uit de vroegmoderne tijd en het industrieel kapitalisme uit de moderne tijd?

Handelskapitalisme is een economisch systeem waarin ondernemers goederen verhandelen om daarmee winst te maken terwijl industrieel kapitalisme een economisch systeem is waarin particuliere ondernemers met behulp van vrije arbeid goederen en diensten produceren met het doel zoveel mogelijk winst te maken door ze op de vrije markt te verkopen.

Het ene gaat dus om handel en de andere zet meer in op de productie.

Leg uit dat er bij de overgang van handelskapitalisme naar industrieel kapitalisme zowel sprake was van continuïteit als van verandering.