Ademhalingssoorten

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Ademhalingstypes en medicatie bij luchtwegaandoeningen

Inhoud les

- Uitleg ademhalingstypes

- soorten luchtwegmedicatie

- opdracht pufjes en vernevelaars

- demonstratie zuurstoffles en zuurstofconcentrator

- oefenen met berekening zuurstof

Welke soorten
ademhaling ken je?

Kortademigheid (dyspneu)

- gebruik hulpademhalingsspieren

- bewegen neusvleugels (ernstige ademnood)

- blauwe lippen, vingers, tenen, neus (cyanose)

- versnelde ademhaling

- angstige blik

 

Orthopneu

- kortademigheid tijdens liggen   

- bij ernstige bloedstuwing in de longen en vorming van oedeem in de 

   longblaasjes door hartfalen (decompensatio cordis).

- asthma cardiale (plotseling ontstaan): in de vroege nacht, enkele uren na 

   het naar bed gaan: cyanose, rochelt bij het ademhalen en hoest 

   schuimend, roze sputum op. 

Bij een liggende positie beginnen de klachten. Vaak is dit enkele uren na het gaan liggen, dus vooral in de nacht. Er blijft in deze positie teveel vocht in de bloedvaten van de longen achter. Dit wordt veroorzaakt door het feit dat de liggende houding geen bloed vanuit de longen richting het hart trekt. Ook stroomt er meer bloed vanuit het (onder)lichaam naar het hart, waardoor deze overbelast raakt. Er hoopt zich teveel vocht in de longen op. Kortademigheid en benauwdheid zijn hier gevolgen van. Soms ontstaat er een rochelend geluid doordat de luchtwegen vernauwd raken.

Ademhaling

Apneu = ademstilstand

tachypneu = > 30 per minuut

bradypneu = trage ademhaling

hypopneu = oppervlakkig ademen

hyperpneu = een verdiepte ademhaling 

Cheyne-Stokes ademhaling

Luchtwegverwijderaars

Kortwerkende luchtwegverwijders werken snel (5 tot 45 minuten). 

Ze zorgen ervoor dat de spiertjes om de luchtwegen verslappen, waardoor de kortademigheid minder wordt.

Ventolin® (salbutamol), Atrovent® of Ipraxa® (ipratropium) en Bricanyl® (terbutaline)

Langwerkende luchtwegverwijders waarbij de werking twaalf uur aanhoudt. 

Ze bieden daarom uitkomst bij klachten ’s nachts.

Foradil® (formoterol), Serevent® (salmeterol) en Spiriva® (tiotropium)

 

Slijmoplossers en antibiotica

Slijmoplossers maken het slijm dunner en daardoor minder taai.

Fluimucil®
 

Antibiotica bij luchtweginfecties.

Bactrimel®, Flemoxin®, Clamoxyl® en Vibramycin®

Ontstekingsremmers en combinatiemedicijnen

Ontstekingsremmers bestrijden de ontsteking en beschermen de luchtwegen tegen prikkels.

Alvesco®, Flixotide®, Pulmicort®, Beclometason® en Prednison®
 

Combinatiemedicijnen combineren een ontstekingsremmer met een luchtwegverwijder. 

Voorkomen de ontsteking en openen de luchtwegen.

budesonide + formoterol of fluticason + salmeterol

Anti-allergiemiddelen

Anti-allergiemiddelen beperken de allergische reacties van de huid, neus en ogen. 

Antihistaminica en corticosteroïden.

inhalatorgebruik.nl

Zuurstofbronnen

• zuurstofcilinder (verschillend qua inhoud);
  
• ambuloxsysteem (moedervat en kleine twee liter draagsets);
• concentrator (elektrisch apparaat dat de zuurstof uit de omgevingslucht haalt), valt niet onder de medicinale zuurstof, maar kan goed ingezet worden bij zuurstoftherapie.

Zuurstof die in een grote tank wordt opgeslagen in vloeibare vorm bij een temperatuur van -183°.

Zuurstofbri,  zuurstofkatheter, zuurstofmasker

Non-rebreathingmasker

Met een non-rebreathingmasker wordt meestal 10-15 liter zuurstof per minuut toegediend.

 

Het non-rebreathingmasker heeft een eenrichtingsventiel aan beide zijden van het masker. Hierdoor kan de uitgeademde lucht niet meer worden ingeademd.

Venturimasker

Met het venturimasker dien je een ingestelde concentratie zuurstof toe. Het venturimasker is niet bedoeld of geschikt voor beademing! 

Er zijn instelbare venturimaskers en maskers met een vaste concentratie. Regel de zuurstofconcentratie door de grootte van de jetvernauwing te wijzigen.

Met de kleurgecodeerde aansluitpoorten kunnen verschillende percentages zuurstof ingesteld worden: 24-28-31-35-40-60%. Elke kleur staat voor een bepaalde concentratie.

Het Venturi-masker is een zuurstofmasker waarop een bepaalde concentratie van ingeademde zuurstof kan worden ingesteld, in een constante flow

Dit masker wordt soms gebruikt bij COPD-patiënten om te voorkomen dat zij te veel zuurstof inademen.

www.tracheostoma.nl

Formules zuurstof

Druk x omvang = aantal liter op voorraad

Aantal liter op voorraad / voorschrift = hoeveel minuten je ermee kunt doen

De heer X heeft een zuurstofcilinder staan met een inhoud van 5 liter. De manometer staat op 100 bar. 

De heer gebruikt 2 liter zuurstof per minuut.

Hoe lang kan de heer hiermee doen?

De heer X heeft een zuurstofcilinder staan met een inhoud van 5 liter. De manometer staat op 100 bar. 

De heer gebruikt 2 liter zuurstof per minuut.

Hoe lang kan de heer hiermee doen?

De druk is 100 bar.

De omvang van de cilinder is 5 liter.

100x5 = 500 liter op voorraad

De heer gebruikt 2 liter per minuut:

500 liter : 2 liter = 250 minuten (4 uur en 10 minuten)