Ziekten van de gslachtsorganen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Ziekten van de geslachtsorganen

aandoeningen aan de prostaat

gynaecologische aandoeningen

noem de 2 meest voorkomende aandoeningen aan de prostaat

prostaat hypertrofie en prostaatca

prostaat hypertrofie

goedaardig , vergrootte prostaatklier

oude mannenkwaal

vernauwing van de plasbuis

Oorzaak: verstoord evenwicht tussen mannelijke en vrouwelijke hormonen

Behandeling  prostaathypertrofie

afhankelijk van : ernst klachten, grootte prostaat, het residu, leeftijd en de algehele toestand v.d. zorgvrager.

geringe klachten: medicatie (gericht op de klachten-> veelvuldig plassen)/ laserberhandeling

ernstige klachten :operatie-> TURP : gedeelte van de prostaat wordt verwijderd via de plasbuis

(katheter om urine af te laten vloeien via de blaas)

Prostaatca

mannen boven de 50

langzame groei

voornamelijk uitzaaiing naar -> botten, bekken, de onderste rugwervels en bovenbeen en lymfeklieren in het bekken

meest voorkomende symptomen bij prostaat ca

1. pijn in het bekken en obstipatie
2. veelvuldige aandrang en bloed bij de urine
3. druk op de onderbuik
4. koorts , verhoogde bloeddruk

Diagnose

rectaal toucher

weefselonderzoek door patholoog anatoom

Behandeling is afhankelijk van verschillende factoren

Waar is behandeling van prostaatkanker afhankelijk van?

1. De leeftijd van de zorgvrager.
2. De woonplaats van de zorgvrager.
3. De bloedgroep van de zorgvrager.
4. De ernst van de klachten en de gezondheidstoestand van de zorgvrager

behandeling

afhankelijk van de o.a. de ernst van de klachten, grootte van de prostaat, het residu (urine wat achterblijft in de blaas) , de leeftijd en de algehele gezondheidstoestand van de zorgvrager.

Operatie-> beginstadium, prostaat verwijderen via de plasbuis/ via snede in de buik

vaak  wordt  eerst gestart met : hormoontherapie(vrouwelijke hormonen)-> remt de groei

soms verwijdering van zaadballen-> productie van mannelijke hormonen uitschakelen

bij niet te behandelen prostaat ca-> bestraling (palliatieve behandeling)

Wat is een mogelijke bijwerking van prostaatkankerbehandeling?

1. Haaruitval
2. Gewichtstoename
3. Erectieproblemen
4. incontinentie

weke organen vallen onder de uitwendige vrouwelijke geslachtsorganen

1. Vulva,clitoris,perineum
2. portio, vulva , ovaria
3. uterus, tubea en vagina
4. vagina, vulva en uterus

uitwendige vrouwelijke geslachtsorganen

vulva :  labia majora

              labia minora

de clitoris

de uitwendige urethramond

het perineum

inwendige vrouwelijke geslachtsorganen

vagina; buis bekleed met slijmvlies , milieu ongunstig voor bacterien, bescherming tegen ziektekiemen

portio : gedeelte van de baarmoederhals steekt uit in de vagina

uterus; baarmoeder -> achter de blaas en voor het rectum.

baarmoederlichaam(holte) is bekleed met endometrium(slijmvlies). 

eileider (tubea) : dunne buisjes, 

eierstokken  (ovaria) boongrote organen 

welke aandoeningen ken je aan de vrouwelijke geslachtsorganen?

vleesboom 

endometriose

vaginale schimmelinfectie

abortus provocatus

cercixcarcinoom

vleesboom

goedaardige woekering van spierweefsel  in de baarmoeder

diagnose :

voelen vanknobbels in/naast de baarmoeder

bloedonderzoek: meten van ijzerwaarde in het bloed (normaal waarde tussen de 10 en 25 mml per liter )

Wat zijn de symptomen van een vleesboom?

1. Hoofdpijn, buikpijn, rugpijn
2. Duizeligheid, misselijkheid, vermoeidheid
3. Koorts, hoest, keelpijn
4. Menstruatiepijn, hevig bloedverlies, druk op de blaas

Hoe wordt een vleesboom behandeld?

1. Myomectomie, hysterectomie, embolisatie
2. Dieet, , medicatie en lasertherapie
3. Fysiotherapie, acupunctuur, massage
4. Afwachten, medicatie of operatie

myomectomie: de operatie om een vleesboom (myoom) te verwijderen

embolisatie: als er sprake is van een uterus myoom worden afwijkende bloedvaten naar het myoom in de baarmoeder dichtgemaakt

hysterectomie: verwijderen van de baarmoeder

Curettage

Wat is curettage?

1. Een vorm van anticonceptie.
2. Het verwijderen van weefsel uit de baarmoeder.
3. Een alternatieve operatie
4. het dichtmaken van een bloedvat

curettage

dmv een lepel of lusvormig instrument

indicatie: abortus inclompetes, verdenking uterus ca.

nazorg: let op vitale functies ->> postoperatief vloeien

let op goede hygiene van de labia na toilet bezoek

abortus provocatus

Wat is abortus provocatus?

1. Een ingreep om een zwangerschap voortijdig te beëindigen.
2. Een behandeling om miskramen te voorkomen.
3. Een methode om vruchtbaarheid te vergroten.
4. Een natuurlijke manier om bevalling te versnellen.

het afbreken van een zwangerschap  met een bepaalde reden.

Wat is een reden voor het uitvoeren van abortus provocatus?

1. Een ongewenste zwangerschap.
2. Een financiële overweging.
3. Een gewenste zwangerschap.
4. Een medische noodzaak voor de moeder.

afbreken van een zwangerschap is op grond van een medische indicatie of op wens van de ouders.

Dan wel dat een aanstaande moeder ongewenst zwanger is -> speciale abortusklinieken

Wat is de maximale termijn voor abortus provocatus in Nederland?

1. 36 weken na de eerste dag van de laatste menstruatie.
2. 24 weken na de eerste dag van de laatste menstruatie.
3. 16 weken na de eerste dag van de laatste menstruatie.
4. 12 weken na de eerste dag van de laatste menstruatie.

cervixcarcinoom

kwaadaardige aandooening aan de slijmvliesbekledingvan de baarmoederhals

komt vaak voor bij tamelijk jonge vrouwen-> 35-50 jaar

oorzaak: wisselende seksuele relaties 

symptomen:

pijn bij het vrijen

vaginaal bloedverlies-> contactbloedverlies, kortna stoelgang, tussen menstruaties door.

Wat zijn de risicofactoren voor het ontwikkelen van een cervixcarcinoom?

1. roken
2. HPV-infectie
3. Gezonde voeding
4. Vaccinatie

Wat zijn o.a de symptomen van cervixcarcinoom in een vroeg stadium?

1. Pijn bij het plassen
2. Geen specifieke klachten
3. Abnormale vaginale bloedingen
4. defecatieklachten

kan jarenlang zonder  klachten bestaan, als klachten optreden dan bestaan deze uit:

pijn bij het vrijen

contactbloeding (na het vrijen)

vaginaal bloedverlies na stoelgang

vaginaal bloedverlies tussen de menstruaties door.

vaginaal bloedverlies in de menopauze verdiend verder onderzoek

doorgroei naar andere organen :

geven andere klachten> bijv. blaas: bloederige urine. 

Wat is de rol van het HPV-vaccin bij het voorkomen van cervixcarcinoom?

1. Beschermt tegen HPV-infectie
2. Verhoogt risico op kanker
3. Heeft geen effect op kanker
4. voorkomt zwangerschap

Vanaf 2021 krijgen ook jongens de hpv -vaccinatie aangeboden.

beschermt tegen:

penis-, anus-, mond-, en keelkanker

Diagnose

middels :

1. vaginaal toucher.

2. speculum onderzoek, portio uitstrijkje -> wordt baarmoedermond slijmvlies geschraapt met een spatel/ borsteltje

3. onderzoek van het uitstrijkje volgens de Papnicolaou methode (PAP)

Wat is een mogelijke uitslag van het PAP-onderzoek?

1. Slechts twee mogelijke uitslagen.
2. Alleen afwijkend of baarmoederhalskanker.
3. Normaal, afwijkend of een voorstadium van baarmoederhalskanker.
4. Alleen normaal of afwijkend.

Hoe vaak wordt het PAP-onderzoek aanbevolen?

1. Elk jaar voor alle vrouwen.
2. Eens in de vijf jaar voor vrouwen boven de 70 jaar.
3. Eens in de drie jaar voor vrouwen tussen 30 en 60 jaar.
4. Alleen wanneer er klachten zijn.

Wat is het doel van het PAP-onderzoek?

1. Het controleren van de cholesterolwaarden.
2. Het diagnosticeren van diabetes
3. Het meten van de bloeddruk.
4. Het detecteren van afwijkende cellen in de baarmoederhals.

het gaat van Pap 0 tot Pap 5 (laatste mogelijk kanker)

Behandeling

afhankelijk van resultaat onderzoeken:

1. bij portio afwijking-> bevriezen dmv aanstippen met  vloeibare stikstof / verhitten met laserstralen

2. bij een iets diepere aandoening< 3 mm > excosinatie-> onderzoek P-A

3 . blijkt meer dan 3 mm -> volledige uterusexirpatie (hysterectomie)

4 hoe ernstiger de doorgroei hoe radicaler de behandeling.

5. bij uitzaaiingen op afstand is cervix ca niet te genezen-> palliatief behandelen middels chemo en bestraling

excosinatie : het operatief verwijderen van een stuk weefsel in de baarmoedermond 

bij 4.   verwijderen van omliggende lymfklieren

bij doorgroei in rectum of blaas-> verwijderen> m.a.g een stoma

Welke omschrijving hoort bij Pap 3a

1. licht afwijkende cellen
2. sommige afwijkende cellen
3. Nog meer afwijkende cellen
4. normale cellen

Het leegkrabben met een lepel van de baarmoeder noemt men

1. exconisatie
2. uitstrijkje
3. colposcopie
4. curettage

met dit onderzoek wordt het  slijmvlies van de binnenkant van de baarmoeder hals verwijderd en door de patholoog anatoom onderzocht

Huiswerk

afronden van 24.6 alle leerpaden A t/m G