2324_4V_6.3 + 6.4

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 6.4 Relaties tussen soorten

Hoofdstuk 6

6.1 De verwantschap tussen soorten

6.2 Populaties

6.3 Soorten en hun omgeving

6.4 Relaties tussen soorten

Leerdoelen

1. Je weet het verschil tussen habitat en niche

2. Je kan een tolerantiegrens interpreteren

3. Je kan omgaan met voedselketens en voedselwebben

Voedselrelaties

Herbivoren - planteneters

Carnivoren - vleeseters

Omnivoren - alleseters

Predatie: eten van prooien (door carnivoren en omnivoren).

Predator-prooi relatie

Voedselrelaties

Producenten

Consumenten

Afvaleters

Reducenten

Dynamisch evenwicht

Voedselketen

Begint altijd bij een producent (plant/ alg)

Pijlen in de richting van de energie

Voedselweb

* Pijlen

* Schakels (elke soort aparte schakel)

Op de x-as van deze grafiek wordt de vochtigheid van de grond weergeven. Op de y-as zie je de overlevingskansen van de verschillende plantensoorten a, b, c en d.
Welke van de uitspraken is niet waar?
Op de volgende dia zie je het plaatje groot.

1. Binnen de tolerantiegrenzen van c komen soort d en b ook voor.
2. Soort b heeft een grotere tolerantiegrens en is daarom beter bestand tegen schommelingen.
3. Soort a en c komen niet naast elkaar voor in een gebied.
4. Bij de optimumwaarde van a kunnen soorten b, c en d niet overleven.

Aan de slag!

Opdrachten 6.3 en 6.4 (leerdoel 10)

Hoofdstuk 6

6.1 De verwantschap tussen soorten

6.2 Populaties

6.3 Soorten en hun omgeving

6.4 Relaties tussen soorten

6.5 Nieuwe en kwetsbare populaties

Doel 6.4/6.5

• Je herkent en beschrijft verschillende relaties tussen typen organismen
• Je legt uit hoe persistente gifstoffen in een ecosysteem komen
• Je kan de eilandtheorie gebruiken en toepassen
  

Plastic

• niet biologisch afbreekbaar
• microplastic
• nanoplastic
• opname in cellen

 Souza Machado, Werner Kloas et al. 2017

Persistentie en Accumulatie

Persistent = "volhardend", niet of slecht biologisch afbreekbaar --> ophoping in het lichaam (bijv. vetweefsel)

Gevolg?

Accumulatie in de voedselketen

Accumulatie

Persistente stoffen: niet afbreekbaar door organismen

Accumulatie

Accumulatie zorgt voor problemen in de hogere schakels in de voedselketen.

Relaties tussen soorten

-Commensalisme           +/.

-Mutualisme                     +/+

-Parasitisme                      -/+

https://www.bioplek.org/organismen/fotovandeweek/symbiosex.html

Stel ik heb autovervoer nodig en ik heb geen auto. Welke opties heb ik?

Symbiose: Mutualisme

ik: 

taxichauffeur:

Symbiose: Commensalisme

ik: 

chauffeur:

Symbiose: Epyfitisme

plant 1: epyfiet

plant 2: 

Symbiose: Parasitisme

ik: parasiet

eigenaar: gastheer

Netflix

Doel 6.4, deel 6.5

• Je weet wat accumulatie is
• Je kunt de verschillende soorten symbiose beschrijven en hier voorbeelden van geven
• Je weet wat de eilandtheorie is
  

Begrippen 6.4

herbivoren, carnivoren, omnivoren, predatie, predator-prooirelatie, voedselketen, voedselweb, accumulatie, persistent, symbiose, mutualisme, commensalisme, parasitisme, epifytisme

6.5