Bouwstenen van verhalen

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Bouwstenen van verhalen

Wat ga je leren?

• rolverdeling herkennen
• tijd, chronologie en tempo bepalen
• soorten ruimtes herkennen

• vertelperspectief benoemen

Ik las een Harry Potter boek.

Ja

nee

Ik zag een Harry Potter film.

Ja

nee

Harry is

1. het hoofdpersonage
2. een nevenfiguur
3. de antagonist
4. een figurant

Een synoniem voor hoofpersonage is

1. archetype
2. vlak karakter
3. protagonist
4. antagonist

Dit is

Hoe heet de antagonist in de reeks Harry Potter?

Een synoniem voor antagonist is

1. tegenspeler
2. protagonist
3. nevenfiguur
4. vlak karakter

Hoe noem je een personage dat evolueert en meerdere karaktertrekken heeft?

1. vlak karakter
2. vol karakter
3. type
4. figurant

Zet in volgorde van belangrijkheid

1. Hoofdpersonage – Nevenfiguren – Figuranten
2. Figuranten – Hoofdpersonage – Nevenfiguren
3. Nevenfiguren – Hoofdpersonage – Figuranten
4. Figuranten – Nevenfiguren – Hoofdpersonage

In welk perspectief beleef je de gebeurtenissen mee met de ik-persoon?

1. Alwetend perspectief
2. Personaal perspectie
3. Belevende ik-verteller
4. Vertellende ik-vertelle

Welke verteller staat buiten het verhaal en weet alles?

1. Vertellende ik-verteller
2. Belevende ik-verteller
3. Personaal perspectief
4. Alwetend perspectief

Een korte herinnering aan een voorbije periode heet een…

1. Flashforward
2. flashback
3. vooruitwijzing
4. terugwijzing

Hoe noemen we de ruimte die aanduidt waar de gebeurtenissen in het verhaal zich afspelen?

1. symbolische ruimte
2. geografische ruimte
3. sfeerscheppende ruimte
4. sociale ruimte

Afkomst, beroep, hobby's, opleiding... zijn voorbeelden van ...ruimte?

1. geografische
2. symbolische
3. sfeerscheppende ruimte
4. sociale ruimte

Mette

Lees de flaptekst van Mette p 63

Wie is protagonist?

Personages --> rolverdeling

protagonist

• hoofdpersonage
• moet meestal een probleem oplossen
• belangrijkste figuur

Personages --> rolverdeling

Antagonist

• tegenspeler
• vaak een slechterik
• vaak directe aanleiding tot de 

   crisis bij de protagonist

Personages --> rolverdeling

Nevenfiguren

• helpers van de protagonist
• reageren vaak op dezelfde manier
• 1 à 2 karaktertrekken

Personages --> rolverdeling

Nevenfiguren

• tegenstanders van de protagonist
• reageren vaak op dezelfde manier
• 1 à 2 karaktertrekken

Personages --> rolverdeling

Figuranten

• geven kleur aan de achtergrond
• niet belangrijk voor het verhaal

Vol karakter

lijken echte mensen

verschillende karaktertrekken

evolutie

vlak karakter 

stereotiep

meestal een onopvallende eigenschap

reageren op dezelfde manier

Mette

Lees de flaptekst van Mette p 63

Wie is protagonist?

Tijd

kalendertijd

• tijdsperiode waarin het verhaal zich afspeelt
• bepalend voor
• gedrag
• leefomstandigheden
• gedachten en gevoelens

Mette

het gezin Boevers

Tijd

chronologische tijdvolgorde

• gebeurtenissen volgen elkaar chronologisch op
• gebeurtenissen worden doorbroken door
• flashback --> verleden
• flashforward --> toekomst

Tijd

terugwijzing

• korten gedachte of herinnering

vooruitwijzing

• korte opmerking van de verteller over de toekomst van het personage

Tijd

vertelde tijd

• tijd die voorbijgaat in het verhaal
• kan kort zijn
• soms meerdere jaren

Ruimte

Geografische ruimte

• plaats waar het verhaal zich afspeelt 
• werkelijk of fictief

Ruimte

Sfeerscheppende ruimte

• beschrijving van de ruimte
• weergave stemming in het verhaal

Ruimte

Sociale ruimte

• deel uitmaken van een sociale groep
  
• afkomst, beroep, hobby's

Vertelperspectief

= vertelstandpunt

• standpunt van waaruit de verteller de gebeurtenissen vertelt

belevende ik-verteller

• neemt deel aan de actie

vertellende ik-verteller

• beschrijft de gebeurtenissen nadat ze hebben plaatsgevonden