Herhaling Nederlands voorbereiding op Toets Deel 1!

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

DOEL

WOORDRAADSTRATEGIEËN GEBRUIKEN OM DE BETEKENIS VAN EEN ONBEKEND WOORD TE VINDEN

- synoniemen

- omschrijving

- voorbeeld

- tegenstelling

- bekend woorddeel

SYNONIEM

Een synoniem is een woord dat wat betreft betekenis (ongeveer) gelijk is aan een of meer andere woorden.

Synoniemen zijn twee of meer verschillende woorden met (ongeveer) dezelfde betekenis.

Soms staat er een synoniem van een onbekend woord in de tekst, je kunt de betekenis van het onbekend woord dan raden.

SYNONIEM - voorbeelden

zelfstandig - op zichzelf

chaos - puinhoop

neertellen - betalen

uitgave - editie

OMSCHRIJVING

Een omschrijving is een woord of zijn woorden waarmee verteld wordt wat iets is.

Wanneer er in een tekst een omschrijving van een onbekend woord staat, kan de betekenis hieruit afgeleid worden.

OMSCHRIJVING - voorbeelden

journalist - iemand die informatie verzamelt en openbaar maakt op internet, tv of krant

actualiteit - alles wat op dit moment belangrijk is

VOORBEELD

Voorbeelden worden in teksten soms gebruikt om onbekende woorden uit te leggen.

Door een voorbeeld in een tekst weet je meteen wat de schrijver bedoeld.

Voorbeelden kunnen voor of na de onbekende woorden worden gebruikt.

VOORBEELD - voorbeeld

Voorbeelden zijn te herkennen aan woorden als:

bijvoorbeeld, zo is er...., zoals, denk maar aan, neem, zo.

Vandalisme, zoals het vernielen van bushokjes, is een groot probleem in de stad.

VOORBEELD - voorbeeld

Voorbeelden kunnen ook te herkennen zijn aan

een dubbele punt (:)

Wij houden van buitensporten: varen, wandelen, bergbeklimmen en mountainbiken.

TEGENSTELLING

Tegenstelling zijn woorden die elkaars tegengestelde zijn. Soms kun je de betekenis van een onbekend woord raden, omdat de tegenstelling van dat woord in de tekst staat.

Woorden als maar, echter, toch en daarentegen geven aan dat er een tegenstelling wordt genoemd.

BEKEND WOORDDEEL

Soms kun je de betekenis van een onbekend woord begrijpen doordat je al een deel van het woord kent.

- samenstellingen

- woorden met voorvoegsel

- woorden met achtervoegsel

BEKEND WOORDDEEL - voorbeeld

- samenstellingen: vleesvervanger. Je kent de woorden vlees en vervanger. Je kunt raden wat vleesvervanger betekent.

- woorden met voorvoegsel: ongezond. On betekent niet, dus ongezond betekent niet gezond.

- woorden met achtervoegsel: gevoelloos. -loos is hetzelfde als zonder. Gevoelloos betekent zonder gevoel.

Voor die jeans moet je veel betalen.

Synoniem voor betalen:

1. absoluut
2. neertellen
3. verrichten
4. talloze

De leerlingen voeren veel klusjes uit.

Synoniem voor voeren uit:

1. absoluut
2. neertellen
3. verrichten
4. talloze

Bedenksel
(woord met achtervoegsel)
Wat is de betekenis?

1. wat iemand denkt
2. de mening van iemand
3. wat iemand bedacht heeft
4. wat iemand kan

De brug is er slecht aan toe.
Tegenovergestelde voor 'is er slecht aan toe':

1. verkeert in goede staat
2. asymmetrisch
3. eindeloos
4. naar eigen zeggen

Mijn haar zit aan beide kanten gelijk.
Tegenovergestelde voor 'aan beide kanten gelijk':

1. verkeert in goede staat
2. asymmetrisch
3. eindeloos
4. naar eigen zeggen

Ongelijk
(woord met voorvoegsel)
Wat is de betekenis?

1. wel hetzelfde
2. niet hetzelfde
3. niet mogelijk
4. wel mogelijk

Zorgeloos

Geef een omschrijving

1. met heel veel zorgen
2. met zorgen
3. zorgelijk
4. zonder zorgen

Ik was te laat op school en had daarvoor een smoes bedacht
Geef een voorbeeld

1. daarom kreeg ik straf
2. de brug stond open
3. morgen ga ik naar de kapper
4. iets wat je verzint

DOEL

ONDERWERP EN DEELONDERWERP IN EEN TEKST VINDEN

- je weet hoe je het onderwerp in een tekst kunt vinden (herhaling) 

- je weet dat een goede tekst bestaat uit een inleiding, middenstuk en slot (herhaling)

- je weet wat deelonderwerpen zijn en hoe je deze in een tekst kunt vinden

Weet jij dit?
Wat is oriënterend lezen?

1. Bekijk de tekst en lees de eerste alinea
2. Lees de eerste en laatste zin van de alinea's
3. Bekijk de tekst en zoek de info die je nodig hebt
4. Lees de tekst helemaal en nauwkeurig

Weet jij dit?
Wat is globaal lezen?

1. Bekijk de tekst en lees de eerste alinea
2. Lees de eerste en laatste zin van de alinea's
3. Bekijk de tekst en zoek de info die je nodig hebt
4. Lees de tekst helemaal en nauwkeurig

Weet jij dit?
Wat is precies lezen?

1. Bekijk de tekst en lees de eerste alinea
2. Lees de eerste en laatste zin van de alinea's
3. Bekijk de tekst en zoek de info die je nodig hebt
4. Lees de tekst helemaal en nauwkeurig

ONDERWERP

Een tekst of een verhaal gaat ergens over.

Dit noem je het onderwerp van een tekst.

Lees de tekst eerst oriënterend 

en stel dan de vraag: 

Waarover gaat de hele tekst?

DEELONDERWERPEN

In een tekst kunnen verschillende dingen over een onderwerp gezegd worden.

Deze kleinere aspecten van het onderwerp zijn deelonderwerpen.

Meestal wordt er in één alinea één deelonderwerp behandeld.

DEELONDERWERPEN

Als je heel snel wilt weten wat de deelonderwerpen in een tekst zijn, dan lees je een tekst globaal.

Bij globaal lezen lees je alleen de eerste en de laatste zin van elke alinea.

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over voetbal?

1. De verzorging van een konijn
2. Het tenue
3. Kruidentuin
4. Koffiebonen

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over school?

1. De dierenwinkel
2. De geschiedenis van voetbal
3. Pauzes in de aula
4. Zakgeld

Wat zou een deelonderwerp kunnen zijn in een tekst over politiek?

1. Gezelschapsspellen
2. Verkiezingen
3. Vakantiereizen
4. De woestijn

Hoe lees je een tekst globaal?

1. Je leest de hele tekst
2. Je leest alleen de titel
3. Je leest de eerste en laatste zinnen van alinea's
4. Je bekijkt alleen de plaatjes

Hoe is een goede tekst opgebouwd?

1. Inleiding en middenstuk
2. Inleiding, middenstuk en slot
3. Middenstuk en slot
4. Inleiding en slot

Wat vind je in het middenstuk van de tekst?

1. de inleiding
2. de mening van de schrijver
3. de conclusie
4. de deelonderwerpen

Wat is een deelonderwerp?

1. een onderwerp van een hoofdstuk
2. een aspect van het onderwerp
3. een aspect van het slot
4. een onderwerp van de eerste alinea

Waar in de alinea staat de belangrijkste zin?

1. In het midden
2. Meestal aan het begin, soms aan het einde
3. Altijd aan het einde
4. Die kan overal staan

Sleep de woorden naar de juiste plaats.

geen werkwoord

werkwoord

drinken

paarden

bijten

stoelen

dingen

plakken

Wat is het werkwoord in onderstaande zin?

Wij werken graag thuis op de computer.

1. wij
2. werken
3. graag
4. computer

Wat is het werkwoord in onderstaande zin?

Pieter haalt drinken in de supermarkt.

1. Pieter
2. haalt
3. drinken
4. supermarkt

Hoeveel werkwoorden staan er in deze zin?

Marieke heeft een granaat gevonden in de speeltuin.

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Hoeveel werkwoorden staan er in deze zin?

Kleine kinderen hebben kunnen wennen op school.

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Bepaalde lidwoorden

Onbepaald lidwoord

• Er zijn twee bepaalde   lidwoorden. DE, HET
• Ze geven iets aan wat   voor jou duidelijk is.

• Er is één onbepaald   lidwoord.
• Het geeft iets algemeens   aan.
• Onbepaald lidwoord: EEN.

Onbepaald lidwoord

Het lidwoord een is een onbepaald lidwoord.

Je gebruikt het als niet duidelijk is wat of wie je precies bedoelt: een jongen, een plan, een fiets.

Bepaald en onbepaald lidwoord

Een lidwoord hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord!

Er zijn drie lidwoorden: de, het, een.

De en het -> bepaald lidwoord.

een -> onbepaald lidwoord.

Wat is geen zelfstandig naamwoord?

1. Verdriet
2. Hond
3. Rommelig
4. Batterij

Wat is GEEN zelfstandig naamwoord?

1. Calvin
2. huis
3. praat
4. oplader

zelfstandig naamwoord?

1. Jan
2. in
3. de
4. mooie

Wat zijn zelfstandige naamwoorden?

1. de, het , een
2. slimme, mooie, rode
3. fiets, boek, volleybal
4. lopen, werken, denken

Wat is geen zelfstandig naamwoord?

1. Boek
2. Tas
3. Lopen
4. Huis

Wat is GEEN zelfstandig naamwoord?

1. paard
2. school
3. liefde
4. mooi

Wat is geen zelfstandig naamwoord?

1. roepen
2. kleding
3. schaal
4. kerstkaart

Wat is een zelfstandig naamwoord?

1. lopen
2. boodschappen doen
3. de wekker
4. staan

Wat is een zelfstandig naamwoord?

1. Naam van een ding.
2. Namen van dingen die er bestaan.
3. Naam van een mens, dier, ding of plant, of eigen namen.
4. Namen van dieren die overal leven.