Par 3 - Voeding en leefstijl

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Welkom!

Zit je op je eigen plek?

WC-check? Gaan voor de les begint

Ligt je boek, schrift en pen/potlood op tafel?

Dan kan je kletsen tot de les begint

Basis: Thema 10

Kader: Thema 11

Voeding en vertering

Voeding en vertering

KB

11.1 - Enzymen

11.2 - Voedingsmiddelen en voedingsstoffen

11.3 - Voeding en leefstijl

11.4 - Het verteringsstelsel

11.5 - De organen voor vertering

11.6 - Planteneters, vleeseters en alleseters

BB

10.1 - Voedsel en voedselbederf

10.2 - Voedingsmiddelen en voedingsstoffen

10.3 - Voeding en leefstijl

10.4 - Het verteringsstelsel

10.5 - De organen voor vertering

10.6 - Planteneters, vleeseters en alleseters

Paragraaf 2: Voedingsmiddelen en voedingsstoffen

Herhaling

Wat is het verschil tussen een voedingsmiddel en een voedingsstof?

Welke twee groepen voedingsmiddelen zijn er?

Welke 4 functies hebben voedingsstoffen?

Welke 6 voedingsstoffen zijn er?

	Bouwstof	Brandstof	Reservestof	Beschermende stof
Koolhydraten
Eiwitten
Vetten
Vitaminen
Mineralen
Water

Neem over en vul in 

Zet een kruis onder de functie die die voedingsstof heeft

	Bouwstof	Brandstof	Reservestof	Beschermende stof
Koolhydraten	X	X	X
Eiwitten
Vetten
Vitaminen
Mineralen
Water

Neem over en vul in 

Zet een kruis onder de functie die die voedingsstof heeft

	Bouwstof	Brandstof	Reservestof	Beschermende stof
Koolhydraten	X	X	X
Eiwitten	X	X
Vetten
Vitaminen
Mineralen
Water

Neem over en vul in 

Zet een kruis onder de functie die die voedingsstof heeft

	Bouwstof	Brandstof	Reservestof	Beschermende stof
Koolhydraten	X	X	X
Eiwitten	X	X
Vetten	X	X	X
Vitaminen
Mineralen
Water

Neem over en vul in 

Zet een kruis onder de functie die die voedingsstof heeft

	Bouwstof	Brandstof	Reservestof	Beschermende stof
Koolhydraten	X	X	X
Eiwitten	X	X
Vetten	X	X	X
Vitaminen	X			X
Mineralen
Water

Neem over en vul in 

Zet een kruis onder de functie die die voedingsstof heeft

	Bouwstof	Brandstof	Reservestof	Beschermende stof
Koolhydraten	X	X	X
Eiwitten	X	X
Vetten	X	X	X
Vitaminen	X			X
Mineralen	X			X
Water

Neem over en vul in 

Zet een kruis onder de functie die die voedingsstof heeft

	Bouwstof	Brandstof	Reservestof	Beschermende stof
Koolhydraten	X	X	X
Eiwitten	X	X
Vetten	X	X	X
Vitaminen	X			X
Mineralen	X			X
Water	X

Neem over en vul in 

Zet een kruis onder de functie die die voedingsstof heeft

Paragraaf 3: Voeding en leefstijl

Blz 29 (B) / 30 (K) 

Doelen van deze les

Je kent de Schijf van Vijf

Je kunt met behulp van de Schijf van Vijf adviezen geven voor een gezonde voeding en leefstijl

B: Je kunt de factoren noemen die van invloed zijn op gewichtstoename en gewichtsafname

K: Je kunt de factoren noemen die van invloed zijn op het energieverbruik van organismen

Schijf van vijf

Adviezen voor gezonde voeding en leefstijl

1. Eet gezond (alle voedingsstoffen en nergens te veel/weinig van)

2. Blijf op gezond gewicht

3. Beweeg regelmatig (minimaal een uur per dag)

4. Rook niet

5. Ontspan voldoende 

Energiebehoefte

- Hoeveelheid beweging

- Temperatuur

- Lengte

- Gewicht

- Leeftijd

- Geslacht

Kader: dit bepaalt je grondstofwisseling (hoe snel brandstoffen worden verbruikt)

Overgewicht en ondergewicht

Overvoeding: Te veel eten (meer energie dan nodig) -> overgewicht

Grotere kans op hart- en vaatziekten / diabetes

Bijv. door te veel koolhydraten (worden omgezet in vetten)

Ondervoeding: Te weinig eten (minder energie dan nodig) -> vermagering

Lichaam aangetast -> kan je ziek van worden (anorexia nervosa)

Eetstoornissen

Anorexia nervosa: Extreem weinig eten en erg dun.

Boulimia nervosa: Heel veel eten, maar  vervolgens compenseren: zoals kosten, laxeermiddelen of overmatig sporten. Vaak een "gezond" gewicht.

Vreetbuistoornis: "Binge eten", heel veel eten zonder te compenseren. Vaak met overgewicht.

Oorzaken eetstoornissen

Beïnvloeding door cultuur of (sociale) media

Vervelende gebeurtenissen in je leven

Gevoel van controle willen

Faalangst / perfectionisme

ontevredenheid over uiterlijk

Behandeling noodzakelijk -> huisarts

Hoe eerder, hoe groter kans op herstel

Energie (Kilojoule & Kilocalorie)

De hoeveelheid energie wordt aangegeven in kilojoule (kJ) of kilocalorie (kcal). 

kJ = kcal x 4.2 

kcal = kJ : 4,2 

Oefenvraag

Op je rekenmachine (niet vergeten bij de toets!)

In een kerstsalade zitten 395 kcal

Hoeveel KJ is dit?

kJ = kcal x 4.2

kcal = kJ : 4,2 

Oefenvraag

Op je rekenmachine (niet vergeten bij de toets!)

In een kerstsalade zitten 395 kcal

Hoeveel kJ is dit?

kJ = kcal x 4.2

kJ = 395 x 4,2 = 1653 kJ

kJ = kcal x 4.2

kcal = kJ : 4,2 

Oefenvraag voedingsstof

Sven wil spiermassa opbouwen. Hij krijgt het advies om 0,9 gram eiwit per kilo lichaamsgewicht per dag binnen te krijgen. Sven weegt 64 kg.

Hoeveel gram eiwit moet Sven minimaal per dag binnenkrijgen?

Rond je antwoord af op 1 decimaal. (1p)

Oefenvraag voedingsstof

Sven heeft die dag 42,5 gram eiwit gegeten. Hij wil dit aanvullen met kwark.

Op het etiket staat: 8,5 gram eiwit per 100 gram kwark.

Bereken hoeveel gram kwark Sven moet eten om aan zijn minimale eiwitinname te komen.

Vragen?

Aan het werk

Basis:

10.3, Opdracht 1 tot en met 7 

Kader:

11.3, Opdracht 1 tot en met 7

(LET OP! 1 t/m 4 zijn belangrijk voor het tentamen)

Lesdoelen:

- Je kent de Schijf van Vijf

- Je kunt met behulp van de Schijf van Vijf adviezen geven voor een gezonde voeding en leefstijl

- B: Je kunt de factoren noemen die van invloed zijn op gewichtstoename en gewichtsafname

- K: Je kunt de factoren noemen die van invloed zijn op het energieverbruik van organismen

Begrippen:

Schijf van Vijf

Energieverbruik

Grondstofwisseling

Overvoeding

Overgewicht

Vermagering

Ondergewicht