Anatomie van het spijsverteringsstelsel Module 1

• Anatomie
• MBO
• Studiejaar 3

Het spijsverteringsstelsel

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Slokdarm

Maag

Lever

Galblaas

Alvleesklier

12-vingerige darm

Dunne darm

Dikke darm

Blinde darm

Wormvormig aanhangsel

Endeldarm

Anus

Dit zijn de organen van het spijsverteringsstelsel. Kun jij ze op de goede plaats zetten?

Wat zijn de functies van het spijsverteringsstelsel?

1. Opname van voedingsstoffen
2. Vertering van voedingsstoffen
3. Uitscheiding van voedingsstoffen
4. Alle antwoorden zijn juist

Welke voedingsstoffen worden onderscheiden en wat is de functie?

Hoe worden koolhydraten verteerd. Leg kort uit

Voedingsstoffen: Koolhydraten

Mond (speekselklieren) → Amylase begint zetmeel af te breken tot maltose (kleine suikers).

Maag → geen echte koolhydraatvertering (amylase wordt door maagzuur inactief).

Dunne darm (alvleesklier & darmwand) →

* Pancreasamylase breekt zetmeel verder af tot disachariden.

* Enzymen in de darmwand (maltase, lactase, sucrase) zetten disachariden om in glucose, galactose en fructose.

Opname → monosachariden gaan via de darmwand in de poortader naar de lever.

Door welk stofje worden eiwitten afgebroken in de maag?

1. Maagzuur
2. Pepsine
3. Lipase
4. Amylase

Vertering van eiwitten begint in de maag

Maagzuur: eiwitten verliezen structuur. Eiwitten worden in de maag afgebroken door enzym pepsine, daarna in dunne darm verder afgebroken tot aminozuren. Aminozuren worden via de darmwand opgenomen in het bloed.

Eiwitten

Vertering van eiwitten begint in de maag

Maagzuur: eiwitten verliezen structuur.

Eiwitten worden in de maag afgebroken door enzym pepsine, 

daarna in dunne darm verder afgebroken tot aminozuren. 

Aminozuren worden via de darmwand opgenomen in het bloed.

En hoe werkt de vertering van vetten?

Vetten

Maag → beetje afbraak door enzym (maag)lipase. Komt uit alvleeskliersap. Vertering wordt vergemakkelijkt door galzuren uit de gal. Galzuren zetten vetten om in kleinere vetdruppels (zie hieronder) 

Dunne darm →

* Gal (lever/galblaas) emulgeert vetdruppels → kleinere druppeltjes.

* Pancreaslipase breekt triglyceriden af tot glycerol + vetzuren + monoglyceriden.

Opname → samen met galzouten vormen ze micellen die de darmwand passeren.

In de darmcellen worden ze weer triglyceriden → verpakt in chylomicronen.

Via het lymfestelsel naar de bloedbaan.

Wanneer het lichaam teveel glucose krijgt aangeboden wordt het omgezet
en opgeslagen. In welke stof? En waar wordt dit opgeslagen?

Vene portae

Vene die bloed van de darmen, maag, milt en alvleesklier naar de lever vervoert.

Zuurstofarm en voedingsstofrijk. Deze ader loopt als enige niet richting het hart.

welke van deze functies heeft de lever niet?

1. afbraak van medicijnen en alcohol
2. opslagfunctie van vitamine A, B, D en ijzer
3. Gal productie
4. Verteren van vetzuren en aminozuren

Aminozuren en vetzuren worden verteerd in de dunnen darm.

Wat is Bilirubine?

1. Een afbraakproduct van de gal
2. Een verwerker van vetstoffen
3. Een onderdeel van een witte bloedcel
4. Het afbraakproduct van hemoglobine

Bilirubine en icterus

Bilirubine is een afbraakproduct van hemoglobine. Via de milt komt het in de lever, die het omvormt. De omgevormde bilirubine vermengt met galvloeistof en uitgescheiden met de ontlasting. Wanneer er teveel bilirubine in het bloed achterblijft ontstaat incterus.

Pre-hepatische icterus

Bij pre-hepatische icterus wordt geelzucht veroorzaakt door de snelle toename van

de afbraak en vernietiging van de rode bloedcellen (hemolyse).

Voorbeelden van aandoeningen met verhoogde afbraak van rode bloedcellen:

▪ Malaria.

▪ Sikkelcelanemie.

▪ Congenitale sferocytose.

▪ Thalassemie.

▪ Glucose-6-fosfaat dehydrogenase deficiëntie (G6PD).

▪ Geneesmiddelen of andere giftige stoffen.

▪ Auto-immuunziekten.

▪ Overmatig alcoholgebruik.

Oorzaken van per-hepatische icterus

Per-hepatische icterus

Bij per-hepatische icterus is de lever zelf door ziekte aangetast en het kan daardoor minder aanbod aan; het kan minder afvalstoffen afbreken (metaboliseren). 

Een andere mogelijkheid is dat de lever de verwerkte producten laat terug lekken naar het bloed in plaats van naar de gal. Een combinatie is ook mogelijk.

Noem oorzaken van per hepatische icterus

Post-hepatische icterus

Bij post-hepatische icterus zijn de galafvoerwegen in of na de lever verstopt, meestal als gevolg van een galsteen, soms door een tumor (alvleesklierkanker of galblaaskanker). 

Pancreatitis of alvleesklierontsteking is een andere mogelijke oorzaak van post-hepatische icterus. Hierdoor lekt er veel oplosbare bilirubine naar het bloed. 

Wat is geen symptoom van per
hepatische icterus?

1. Donkere urine
2. bradycardie
3. Lichte kleur van de ontlasting
4. Jeuk

Wat is geen symptoom van per hepatische icterus?

1. Lichtere kleur van de ontlasting
2. Lichtere urine
3. Jeuk en krabben
4. Oogwit kleurt geel

Wat zijn symptomen bij post hepatische icterus?

1. Stopverfontlasting
2. Tachycardie
3. Donkere urine
4. Jeuk

Als er sprake is van post-hepatische icterus, zal de ontlasting licht tot wit zijn en de urine

juist zeer donker tot bruin.

Vragen?
Tips?
Tops?