les 3: aardbevingen en gebergten

Deze les
  • Waarom en waar verschil zware en lichte aardbevingen?
  • Waarom en waar 2 soorten gebergten?
                                         plooiingsgebergte
                                         breukgebergte
  • Hoe ontstaat een mid-oceanische rug?
uitleg
oefenen met toepassen en formuleren
afsluiting
1 / 23
next
Slide 1: Slide
AardrijkskundeMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

This lesson contains 23 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Deze les
  • Waarom en waar verschil zware en lichte aardbevingen?
  • Waarom en waar 2 soorten gebergten?
                                         plooiingsgebergte
                                         breukgebergte
  • Hoe ontstaat een mid-oceanische rug?
uitleg
oefenen met toepassen en formuleren
afsluiting

Slide 1 - Slide

ook zware aardbevingen
alleen lichte aardbevingen
ook zware aardbevingen

Slide 2 - Slide

zware of lichte aardbevingen?
  1. hoe dichter bij het epicentrum, hoe zwaarder de beving te voelen is.
     
  2. hoe ondieper het hypocentrum, hoe zwaarder de aardbeving

  3. hoe groter de opgebouwde druk, hoe zwaarder de aardbeving.



Slide 3 - Slide

Schaal van Richter: Geeft aan hoe zwaar de beving is.

De gevolgen verschillen per locatie: 
arm/rijk land - dicht/dun bevolkt

Slide 4 - Slide

3 soorten plaatbewegingen

Slide 5 - Slide

2 continentale korsten naar elkaar toe
zware aardbevingen

plooiingsgebergte

geen actief vulkanisme

Slide 6 - Slide

Uit elkaar continent: Breukgebergte
Breuken in de korst
Lage delen: Slenk
"hoge delen": Horst
Type gebergte: Breukgebergte

Effusief vulkanisme:
- spleetvulkaan
- schildvulkaan

Lichte aardbevingen

Breukgebergte

Slide 7 - Slide

Uit elkaar in IJsland

Slide 8 - Slide

Uit elkaar: continent: zorgt voor breukgebergte
- Warmte is oorzaak: magma stijgt op
- Magma botst tegen de onderkant van de aardkorst (lithosfeer)
- Lithosfeer wordt omhoog geduwd
- Er ontstaan scheuren in de lithosfeer.

Slide 9 - Slide

Uiteindelijk wordt er nieuwe oceanische korst gevormd.
Proces van divergentie gaat door. Oceanische korst vormt zich (basalt).

Slide 10 - Slide

2 oceanische korsten uit elkaar = Mid-oceanische rug

Slide 11 - Slide

Soms toch ook zware aardbevingen.
maar dat is langs elkaar!
zijbreuken
Let op, je ziet ook zijbreuken die transform bewegen.
Bedenk in tweetallen hoe die ontstaan kunnen.

Slide 12 - Slide

uit elkaar
naar elkaar toe
langs elkaar
continentaal
 - 
continentaal
oceanisch 
oceanisch
continentaal
 - 
oceanisch
Waar subductie?
Geen / explosief / effusief vulkanisme?
Geen / lichte / zware aardbevingen?
plooiingsgebergte / breukgebergte = horsten en slenken/Mid-oceanische Rug

Slide 13 - Slide

uit elkaar
naar elkaar toe
langs elkaar
continentaal
 - 
continentaal
breukgebergte, horsten+slenken
lichte aardbeving
effusief vulkanisme
plooiingsgebergte
zware aardbeving
geen actief vulkanisme

zware aardbevingen
geen vulkanisme
oceanisch 
oceanisch

mid-oceanische rug
lichte aardbeving
effusief vulkanisme
subductie
zware aardbeving
explosief vulkanisme

zware aardbevingen
geen vulkanisme
continentaal
 - 
oceanisch
subductie
zware aardbeving
explosief vulkanisme
zware aardbevingen
geen vulkanisme

Slide 14 - Slide

Waar ontstaat een breukgebergte?
A
bij divergentie van continentale korsten
B
bij een transforme beweging van continentale korsten
C
bij convergentie van continentale korsten
D
Bij geen van deze 3 situaties

Slide 15 - Quiz

Waar ontstaat een plooiingsgebergte?
A
bij divergentie van continentale korsten
B
bij een transforme beweging van continentale korsten
C
bij convergentie van continentale korsten
D
Bij geen van deze 3 situaties

Slide 16 - Quiz

Bekijk de kaart en de legenda.
Gebruik eventueel je stencil.
Beredeneer welke vulkaanvorm er kan liggen bij locatie 1 (3p)
Doe het zo:
- beschrijf de plaatbeweging en het type korst
- beschrijf een kenmerk van het magma en wat het magma doet
- trek de conclusie: dus ligt deze vulkaan vorm er.

Slide 17 - Open question

Beredeneer of er bij locatie 2:
geen, alleen lichte of ook zware aardbevingen zijn (3p)
Doe het zo:
- beschrijf de plaatbeweging en het type korst
- beschrijf wat er tijdens de plaatbeweging gebeurt
- trek de conclusie: dus ontstaan er ..... aardbevingen.

Slide 18 - Open question

Bekijk de kaart.
Beredeneer of er gebergtevorming plaats geeft gevonden in de
omgeving van de Pantelleria vulkaan.
Indien ja: geef dan aan om welk type gebergte het gaat.
Aanpak
Benoem de plaatbeweging en het type aardkorst.
Vertel wat het gevolg van die plaatbeweging is.
Trek daarna de conclusie waarbij je ingaat op de landschapsvorm die ontstaat.

Slide 19 - Open question

Bekijk de kaart.
De Pantelleria vulkaan en de Lipari vulkaan liggen best dicht bij elkaar in de buurt.
Toch verschillen deze vulkanen volkomen.
Beredeneer het verschil tussen deze twee vulkanen. (3p)

Aanpak
Benoem de plaatbeweging per vulkaan.
Vertel hoe het magma eruit ziet en wat het magma doet.
Trek daarna de conclusie waarbij je ingaat op de vorm van de vulkaan.

Slide 20 - Open question

Antwoord
- De Pantelleriavulkaan ligt bij 2 korsten die uit elkaar bewegen terwijl de Lipari vulkaan bij een subductiezone ligt.
- Bij uit elkaar bewegende korsten komt dun/vloeibaar magma omhoog terwijl er bij subductie taai stroperig magma omhoog komt.
- Daardoor is de Pentelleriavulkaan een effusieve schildvulkaan, terwijl de Liparivulkaan een explosieve stratovulkaan is.

Slide 21 - Slide

Slide 22 - Slide

Afsluiting
  • Waarom en waar verschil zware en lichte aardbevingen?
  • Waarom en waar 2 soorten gebergten?
  • Hoe ontstaat een mid-oceanische rug?
                             
  • Nodig Flex of niet?

Slide 23 - Slide