5.1 - handel en de opkomst van steden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Steden en Staten.

Tijd van steden en staten.

Monniken en Ridders

• Economisch: Vervanging van agrarisch-urbane cultuur naar agrarische samenleving
• Politiek: Het ontstaan van het hof- en leenstelsel.
• Cultuur: De verspreiding van het christendom in heel Europa.
• Cultuur: Het ontstaan en de verspreiding van de Islam.

Steden en Staten

• Sociaal-economisch: terugkeer handel en urbanisatie.
• Sociaal-politiek: opkomst stedelijke burgerij.
• Politiek: begin staatsvorming en centralisatie.
• Politiek-cultureel: conflict over de geestelijke macht.
• Politiek-cultureel: uitbreiding christendom (kruistochten).

Leerdoel

Je kunt twee oorzaken noemen van de opkomst van steden in de late middeleeuwen.

Je kunt uitleggen waarom er weer een geldeconomie ontstond.

Opkomst steden (900-1300)

Heropkomst handel en nijverheid. Tegelijkertijd: continuïteit. 

Deze verandering had 2 belangrijke oorzaken:

1. Uitvinding halsjuk, ijzeren ploeg en drieslagstelsel.

2. Ontginning door kloosters en domeinheren.

Hoe werkt het drieslagstelsel?

Opkomst steden (900-1300)

Gevolg van deze verandering:

1. De landbouwopbrengsten stegen.

2. Er kwam meer voedsel beschikbaar (ruilen op de markt).

3. Bevolkingsgroei (markten -> dorpen -> steden)

Tussen 900-1300 ongeveer duizend steden in Europa.

Late middeleeuwen: een agrarisch-stedelijke samenleving

Geldeconomie

• Van ruilen naar geldeconomie.
• Domeinheer vond producten bewaren onhandig + hofhouding/leger.
• 13e eeuw: pacht en belasting in geld.
• Voordelen voor domeinheren en boeren.
• Nadeel: verschillende munten.

Van agrarische economie

Naar een geldeconomie

Aan de slag!

Paragraaf 5.1 (pagina 62):

Opdracht 1, 4, 7, 8, 9, 10.

In stilte...

Leerdoel

Je kunt twee oorzaken noemen van de opkomst van steden in de late middeleeuwen.

Je kunt uitleggen waarom er weer een geldeconomie ontstond.