ALA1C Chirurgie urinewegen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

ALA1C Week 19 

Aandoeningen aan het urinewegstelsel

Leerdoelen

• De student heeft kennis van de verpleegkundige zorg in het ziekenhuis bij nierinsufficiëntie en dialyse. 
• De student heeft kennis van de verpleegkundige zorg bij een chirurgisch ingreep bij een prostaatcarcinoom, blaascarcinoom en niercelcarcinoom. 

Inhoud

• Even opfrissen
• Nierinsufficiëntie
• Prostaatcarcinoom
• Opdracht blaas-prostaat en niercelcarcinoom.
• Verpleegkundige interventies chirurgie aan urinewegstelsel

Opdracht -- even opfrissen

1. Teken op een A4 het urinewegstelsel. 
2. Noteer wat elk onderdeel is. 
3. Klaar? Noteer bij ieder onderdeel de Latijnse naam. 

Nier = ren

Nierader = Vena renalis

Nierslagader = Arteria renalis

Urine leider = ureter

Urineblaas = vesica urinaria

Urinebuis = Urethra

Uit welke onderdelen zijn de nieren (renes) opgebouwd?

1. Nierschors, niermerg
2. Nierbekken, nier(slag)ader
3. Ureter (urineleider)
4. Alle antwoorden zijn juist

Nieren zuiveren bloed en niet de urine. Urine wordt gevormd uit de afvalstoffen en overtollig vocht uit het bloed

Wat zijn functies van de nieren?

Meerdere antwoorden mogelijk!

1. Zuiveren urine
2. Regelen saturatie
3. regelen mineralen- en waterhuishouding
4. Regelen bloeddruk

Nieren zuiveren bloed en niet de urine. Urine wordt gevormd uit de afvalstoffen en overtollig vocht uit het bloed

Wat is de functie van de vesica urinaria?

Nierinsufficiëntie (nierfalen)

Onder te verdelen in:

- Acuut nierinsufficiëntie: snelle of abrupte verslechtering van de glomerulaire filtratiesnelheid (GFR), geen/weinig urineproductie.  

- Chronisch nierinsufficiëntie: de functie van de nieren is over een langere periode steeds slechter geworden. 

Oorzaken acute nierinsufficiëntie:

- Hypotensie, gifstoffen. 

Symptomen nierinsufficiëntie

Acuut nierfalen	Chronisch nierfalen
Hypertensie	Dorst
Dyspneu	Bleekheid
Jeuk	Aandrang plassen
Anurie: urineproductie van < 50 ml/dag Oligurie: urineproductie van 50-400 ml/dag.	Ademnood
Donkere urine	Zenuwbeschadiging
Snel toenemende vermoeidheid en spierzwakte	Coma
Weinig eetlust
Misselijkheid
Hoofdpijn
Sufheid

Acuut handelen acute nierinsufficiëntie

Behandeling van de oorzaak:

• Bij shock: intravasculaire vulling (infuusvloeistof).
• Bij obstructie urinewegen: obstructie opheffen.
• Bij metabole acidose: direct dialyseren.

Doel: normale water- en mineralenhouding, 

minimaliseren weefselafbraak en voorkoming 

van infecties.

Diagnostiek acute nierinsufficiëntie

• Lichamelijk onderzoek
• Laboratoriumonderzoek naar het creatinine-, ureum-, kalium- en fosfaatgehalte in het bloed (afbraakproducten van het lichaam). 
• Urineproductie monitoren
• ECG maken vanwege afwijkende elektrolyten waardes.
• Echografisch onderzoek (uitsluiting obstructie urinewegen)

Diuretica o.a.

Max 6 gram per dag

Max. 1 -1,5 L per dag

Welke functie heeft de prostaat?

1. opslaan van zaadvocht
2. produceren van zaadvocht
3. produceren van spermacellen
4. opslaan van spermacellen

Chirurgische ingrepen urinewegstelsel

Opdracht
Wie	Individueel
Hoe	Je zoekt informatie op op www.avl.nl; over blaascarcinoom, prostaatcarcinoom en niercelcarcinoom.
Wat	- Welke symptomen treden op bij de bovengenoemde kanker? - Welke diagnostiek wordt uitgevoerd? - Welke behandeling wordt uitgevoerd?
Hulp	www.avl.nl
Klaar	- Welke interventies voer jij als verpleegkundige uit?

Enkele begrippen

• Prostatectomie: via buikwand/laparotomisch. 
• Radicale prostatectomie (bij prostaatcarcinoom) = prostaat, prostaatblaasjes en soms lymfeklieren worden via onderbuikwand of perineum verwijderd. Risico: incontinentie, erectiestoornissen. 
• TURP: Transurethrale resectie van de prostaat: cystocoop wordt ingebracht via urethra, prostaat wordt leeggeschraapt. 
• TURT: Transuretrale resectie van de tumor: cystocoop wordt via urethra in de blaas gebracht. 
• Cystectomie: verwijderen van de blaas. 

Welke verpleegkundige interventies voer jij uit bij blaascarcinoom, prostaatcarcinoom en niercelcarcinoom?

Bespreek met je buurman/buurvrouw

Pre- post- en operatieve zorg

• Preoperatieve zorg: voorlichting, geruststellen, coördineren van de voorbereidende zorg met disciplines, controle nuchterheid, sieraden en make-up, prothesen, vitale functies, pre-medicatie, naambandje, infuus, heparine, allergie, operatiebandje, status mee. 
• Postoperatieve zorg: controleren of patiënt comfortabel is, vochtbalans, familie instrueren, controleren vitale functies, wond, urineproductie (loopt urine goed af (ivm bloedstolsels) , misselijkheid, pijnscore, evt. urinestoma, medicatie toedienen , blaasspoelingen bij TURP of radicale prostatectomie, blaasspoeling met cytostatica bij blaascarcinoom.   

Afronding van de les