Les 1.2 Het practicumlokaal

• Nask / Techniek
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

3. Veiligheid in het practicumlokaal

Mens en natuur

Waarvoor dient deze witte jas?

Het practicumlokaal is nét even anders dan bijvoorbeeld je wiskundelokaal

Veiligheid in practicumlokalen is zo belangrijk dat er zelfs wetten over bestaan!

Veiligheidsvoorzieningen in het lokaal

labjas: katoenen jas om je kleren te beschermen.

veiligheidsbril: bril om je ogen te beschermen.

blusdeken: deken die je gebruikt om een kleine

brand te blussen of als de kleren van iemand 

branden.

Veiligheidsvoorzieningen in het lokaal

brandblusser: gebruik je om een grotere brand te 

blussen.Niet bij personen gebruiken.

noodstop: knop die gas, water en stroom afsluit 

als je erop drukt.

Veiligheidsvoorzieningen in het lokaal

nooddouche: daar ga je onder staan als je een 

bijtende stof op je huid of kleren hebt gekregen.

oogdouche: fonteintje om je ogen te spoelen als 

je daarin een bijtende stof hebt gekregen.

Maak nu opdracht 5 blz. 16. 

Hoe werk je met een gasbrander?

De brander (onderdelen)

• Schoorsteen
• Gasregelknop
• Luchtring
• Gasslang

De gele vlam (pauzevlam)

• De luchtring is dicht
• Een gele vlam zie je goed
• Je gebruikt de gele vlam als je pauzeert 
• De gele vlam heet ook wel de pauzevlam
• nadeel: wat je in de vlam houdt wordt zwart

De stille blauwe vlam

• De luchtring staat een beetje open
  
• Een blauwe vlam gebruik je als je iets verwarmt. 

• Nadeel: Je ziet hem slecht

De ruisende blauwe vlam

• De luchtring is helemaal open
• De ruisende vlam is de heetste vlam
• Er ontstaat altijd een kegeltje in de vlam

Maak nu opdracht 6, 7 en 8 blz. 17

Eerst doe je het zelf (rood)

Daarna overleg je met je buurman/vrouw (oranje)

Aan het einde doen we het samen (groen)

Nakijken

Een gele vlam heet ook wel een pauzevlam

7

1. Sluit de gas aan op de brander en op de gaskraan. 
2. Draai de luchtschroef en de gasschroef dicht
3. Draai de gaskraan open
4. Steek een lucifer aan
5. Draai langzaam de gasschroef open
6. Steek het gas aan
7. Draai de luchtring helemaal open

8

Hoe werk je veilig?

• Veiligheidsregels in het practicumlokaal:
• Ga nooit zomaar iets doen, lees altijd de opdracht goed door.
• Zet een labjas en een veiligheidsbril op. 
• Doe lang haar altijd in een staart.
• Ruik/proef nooit zomaar aan/van een stof.
• Wees voorzichtig met glaswerk: breekt iets, meldt het dan direct. 
• Draai nooit zomaar een gaskraan open. 
• Als je iets morst, ruim het dan direct op. Stoffen kunnen gevaarlijk zijn.

Veiligheid.......

Voordat we met practica beginnen geeft de docent uitleg. 

Begin pas met het practica na de uitleg en als je de uitleg echt hebt begrepen.

Veiligheid......

Zodra we met een practicum beginnnen zijn alle leerlingen gekleed in een witte labjas, draagt men een veiligheidsbril en heeft men lange haren in een staart achterop de rug.

Veiligheid.......

Als je je hand of vingers brand aan een hete vloeistof, vaste stof of gewoon aan de vlam. Loop dan rustig naar de kraan en steek je hand hier onder.

Laat je hand minimaal 10 minuten onder de lopende kraan.

Veiligheid..........

Mocht je een hete vloeistof, een bijtende stof over je heen krijgen of staan je kleren  in de brand. 

Stap dan onder de nood douche.

Alleen in een NOODGEVAL gebruiken!

Misbruik wordt gestraft.

Veiligheid......

Mocht je een hete vloeistof of een bijtende stof in je ogen krijgen. Gebruik dan de oogdouche.

Alleen in een NOODGEVAL gebruiken!

Misbruik wordt gestraft.

Veiligheid........

Mocht je zien dat er iets helemaal verkeerd gaat. Sla dan op de noodknop. Het gas en de stroom wordt in het lokaal afgesloten.

Alleen in een NOODGEVAL gebruiken. 

Misbruik wordt gestraft.

Veiligheid...........

Werk voorzichtig, nauwkeurig, ontspannen, veilig en.....

met plezier

Maak nu opdracht 9 en 10

Nakijken

A) de noodstop

B) om alle elektriciteit uit te zetten

10

Welke heb 3 heb je opgeschreven? Waarom die 3?

9

Gevarensymbolen

Veilig werken met stoffen:

• de betekenis van de GHS symbolen

GHS symbolen

Op sommige stoffen staan pictogrammen om je te waarschuwen dat het werken met een stof gevaarlijk kan zijn. Deze pictogrammen heten GHS symbolen.

Maak nu opdracht 13 en 14

Nakijken

B) dit symbool betekent dat het explosief is

13

spiritus: ontvlambaar

onkruidverdelger: giftig

Vaatwastabletten: irriterend

14

Verschijnsel waarnemen

vraag stellen

onderzoek doen

antwoord vastleggen

wat zorgt steeds voor nieuwe ontdekkingen?

1. toeval, nieuwsgierigheid
2. de wil om iets te onderzoeken
3. de wil om iets te onderzoeken, nieuwsgierigheid, toeval
4. toeval, de wil om iets te onderzoeken

Wie is het grootste gevaar in het practicum lokaal

1. de docent
2. ik
3. mijn buurman/vrouw
4. de toa

Welke veiligheidsmaatregelen moet je nemen bij het doen van practica?

1. Labjas aan en bril op
2. Labjas aan, bril op en haren vast
3. Labjas aan, bril op, haren vast en niet eten
4. Labjas aan, bril op, haren vast, niet eten, niet onnodig lopen

Wat is de betekenis van dit gevarensymbool?

1. explosief
2. ontvlambaar
3. brandbevorderend
4. schadelijk

Het eerste wat je doet als je brander aan zet

1. lucifer aansteken
2. controleren of de kranen los kunnen
3. de gaskraan aanzetten

Wat is de betekenis van dit gevarensymbool?

1. explosief
2. schadelijk
3. toxisch (giftig)
4. milieugevaarlijk

De 'ruisende' vlam gebruik je om...

1. Iets sterk te verhitten
2. Iets rustig te verwarmen
3. Aan te geven dat de brander het doet
4. Te laten zien dat de brander aan staat

Wat is de betekenis van dit gevarensymbool?

1. corrosief (bijtend)
2. schadelijk
3. toxisch (giftig)
4. milieugevaarlijk

Wat is GEEN regel tijdens scheikunde practica?

1. Een teveel aan stof mag je nooit terugdoen in de voorraadpot.
2. Als je een fles met vloeistof in een reageerbuis giet, kan dit direct uit de fles.
3. Schud nooit met je duim op een reageerbuis.
4. Als je de brander gebruikt ga je staan.

Wanneer gebruik je de noodstop?

1. nooit, je mag er niet aankomen
2. als er brand is
3. als er kortsluiting is
4. als je de les wilt verstoren

Hoe heet dit practicummateriaal?

Wat draag je in het practicumlokaal?

1. Een witte jas
2. Een veiligheidsbril
3. Een jas en bril
4. Veiligheidschoenen

Wanneer gebruik je deze knop?

1. als je het gas uit wil zetten
2. als je het water uit wil zetten
3. als je alle elektra in 1 keer uit wil zetten

Noem 1 veiligheidsregel in het lab?

Waarom moet je lang haar altijd vastmaken in het practicumlokaal?

1. Hygiëne
2. Veiligheid
3. Voor een mooi volume
4. A, B en C

ontplofbaar

schadelijk

zeer licht ontvlambaar

giftig

corrosief

waar begin je mee voordat je de brander aansteekt?

1. Luchtring dicht, gasregelknop dicht
2. Luchtring dicht, gasregelknop open
3. Luchtring open, gasregelknop dicht
4. Luchtring open, gasregelknop open

douche

brandblusser

blusdeken

oogdouche

noodknop

brandende kleding

brand blussen

alle elektriciteit direct uit

gevaarlijke stof in oog

bijtende stof op lichaam

Gevarenpictogrammen

Giftige stoffen

Ontplofbare stoffen

Gevaar milieu

Ontvlambare stoffen

Oxiderende stoffen

Gevaar gezondheid

Schadelijke stoffen

Corrosieve stoffen

Joki heeft allerlei practica gedaan en veel stoffen verwarmd, maar het is tijd voor een kopje thee. Wat doet ze met de brander?

1. Ze zet hem op "Blauwe ruisende vlam"
2. Ze zet hem op "Blauwe vlam"
3. Ze zet hem op "Pauzevlam"
4. Ze zet hem uit.

Wat gebeurt er al je de gasregelschroef verder open draait?

1. vlam verandert van kleur
2. vlam wordt heter
3. vlam wordt groter
4. vlam wordt kleiner