H6 Spelling - leestekens

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

H6 Spelling 

Welk betekenisverschil is er tussen de twee onderstaande zinnen?

a. De leerlingen van klas G1B, die te laat waren, moesten een kwartier nablijven.
b. De leerlingen van klas G1B die te laat waren, moesten een kwartier nablijven.

Laat met behulp van leestekens zien dat onderstaande zin twee betekenissen kan hebben.

Onze trainer zei Jan is uiterst traag van begrip.

Uitleg komma

Een komma gebruik je om de zin beter leesbaar te maken.

Je plaats een komma:

• tussen twee persoonsvormen;

       Als jij de groente snijdt, bak ik het vlees.

• voor een voegwoord;

        voor maar, doordat, nadat, omdat, terwijl, voordat, want, zodat, zodra

Uitleg komma

Je plaats een komma:

• tussen delen van een opsomming;

       Rianne spreekt Nederlands, Frans, Engels en Duits.

• tussen een naam of een uitroep en de rest van de zin.

        Stop eens, ik heb een lekke band!

        Heb jij je huiswerk al af, Ewoud?

Uitleg dubbele punt

Je schrijft een dubbele punt als je iets aankondigt:

• een opsomming;

   Rianne spreekt vier talen: Nederlands, Frans, Engels en Duits.

• een toelichting;

    We eten elke dag twee stuks fruit: dat is gezond.

• een citaat.

     Vader zei: ‘Ik zet de vuile borden wel even in de vaatwasser.’

Uitleg aanhalingstekens

Je gebruikt aanhalingstekens als je de directe rede gebruikt. Je geeft dan iemands woorden letterlijk weer. Dat heet ook wel ‘citeren’. Je kondigt het citaat aan met een dubbele punt.

• Hij zei: ‘Vanmiddag om vier uur gaan we terug.’

Als het citaat vooropstaat, gebruik je geen dubbele punt:

• ‘Vanmiddag om vier uur gaan we terug’, zei hij.

Uitleg aanhalingstekens

Je kunt iemands woorden ook weergeven in de indirecte rede. Dan gebruik je geen aanhalingstekens.

• Hij zei dat we vanmiddag om vier uur teruggaan.

In de indirecte rede veranderen vaak het onderwerp en het gezegde, vergeleken met de originele zin:

• directe rede: Vader zei: ‘Ik  zet de vuile borden wel even in de vaatwasser.’

• indirecte rede: Vader zei dat hij de vuile borden wel even in de vaatwasser zou zetten.

Als jij je tas inpakt maak ik alvast het ontbijt klaar.
Waar moet de komma?

1. komma tussen maak en ik
2. geen komma
3. komma tussen inpakt en maak

Welke 2 leestekens komen in deze zin voor?

Merel waar is de krant

1. komma en punt
2. komma en vraagteken

Directe of indirecte rede?

Vera vroeg aan Asma waar ze die mooie schoenen had gekocht.

1. Directe rede
2. Indirecte rede

Werkwoordelijk gezegde en het naamwoordelijk gezegde

Wat is het werkwoordelijk gezegde? 

Het meisje heeft een glas water gepakt. 

Dus het werkwoordelijke gezegde is: 

heeft gepakt

Wat is het naamwoordelijk gezegde?

In de zon zijn de beelden prachtig.

Dus het naamwoordelijk gezegde is: 

zijn prachtig

Wat weet je nog over
het naamwoordelijk gezegde?

Wat is het naamwoordelijk gezegde?

Een naamwoordelijk gezegde geeft een kenmerk of eigenschap van het onderwerp. Het bestaat uit een bijvoeglijk of zelfstandig naamwoord en alle werkwoorden in de zin.

Waaruit bestaat een NG?

1. Een zelfstandig of bijvoeglijk naamwoord (mooi, leraar, oud)

2. Alle werkwoorden in de zin

Maak zelf een zin met een naamwoordelijk gezegde erin.

Hoe maak je een zin met een NG?

Onderwerp + koppelwerkwoord + deel met zelfstandig of bijvoeglijk naamwoord erin

Je kent nu drie soorten werkwoorden

1. Zelfstandig werkwoord: komt alleen (zelfstandig) voor in het wwG. 
2. Koppelwerkwoord: komt alleen voor in het nwG. 
3. Hulpwerkwoord: komt voor in het wwG en nog, als er meer dan een werkwoord in staat. 

Koppelwerkwoorden

Zijn, worden, blijven, blijken, lijken en schijnen. 

Huiswerk

NN: H6 Spelling opdracht 1, 2 en 3 

Gram: schakel 91 en 92 blz. 75-76