Diabetes

Diabetes mellitus 

Donderdag 19 juni 2025

Boek Farmacotherapie AA H17

Farmalect module 

Diabetes mellitus 

Lesprogramma 

- Herhaling Schildklier 

- Lesdoelen 

- Nieuwe stof

- Terugkoppeling lesdoelen

- Huiswerk/opdracht Farmalect 

Schildklier! Wat weet je nog? 

Wat is Hypothyreoïdie, met welke medicatie wordt het behandeld?

Hashimoto: eigen schildkliercellen worden afgebroken. 

Stille thyreoïditis, tijdelijk hypo of hyper (1-4 mnd) spontaan herstel.

1 maal per dag een half uur voor het ontbijt innemen. 

Bijwerkingen: hyperthyreoïdie. Dosering bepaald adv bloedspiegelbepalingen.

Levothyroxine meest gebruikt, wordt in lever omgezet in sterk werkzame liothyronine, dit heeft korte halfwaardetijd en dus meer schommelingen. Als combinatietherapie als levothyroxine onaf doende werkt. 

Controle d.m.v. bloedspiegelbepaling

Eerst iedere 6 weken, daarna iedere 3 maanden en jaarlijks

Wat is Hyperthyreoïdie, met welke medicatie wordt het behandeld?

 en jodiumhoudende contrastmiddelen.

Patiënt vaak mager en nerveus. Karakteristiek = uitpuilende oogbol.

Ziekte van graves, oorzaak en ontstaan niet bekend, ontstekingsziekte. Lichaam maakt antistoffen die de schildklier stimuleren om extra schildklierhormoon te maken. Kan alle leeftijden, meestal 40-50 jaar.

Stress kan uitlokkende factor zijn.

Subacute thyreoïditis, spontaan herstel. 

Toxisch adenoom=  een goedaardig gezwel in de schildklier dat te veel schildklierhormoon maakt. 

Combinatietherapie 

Bij de combinatietherapie wordt de schildklier met medicijnen volledig geremd en het tekort aan schildklierhormoon dat hierdoor ontstaat, wordt met levothyroxine aangevuld. Zo ontstaat er een stabiele bloedspiegel van schildklierhormoon.

Lesdoelen 

Je kunt uitleggen:

- Wat ziekte diabetes mellitus is

- Oorzaak en gevolg van Diabetes type 2 

- Behandeling van Diabetes type 2 

Wat weet jij over glucoseopname?

Glucoseopname 

1. Suiker komt in het bloed: Na het eten of drinken van koolhydraten (suikers of zetmeel) stijgt de hoeveelheid glucose (suiker) in het bloed.

2. Alvleesklier maakt insuline aan: In de alvleesklier (pancreas) wordt insuline gemaakt. De cellen die insuline maken, zitten bij elkaar in groepjes: de eilandjes van Langerhans. Insuline is een hormoon dat de bloedsuikerspiegel in balans houdt.

3. Glucose wordt naar de lichaamscellen gebracht

Insuline zorgt ervoor dat de bloedsuikerwaarde daalt. Het hormoon werkt als een sleutel die de cellen in het lichaam openzet. Zo kan de glucose (suiker) vanuit het bloed de cellen binnenkomen. De cellen zetten de glucose vervolgens om in energie, dat het lichaam als brandstof kan gebruiken.

Glucagon 

In de alvleesklier wordt naast insuline nog een ander hormoon aangemaakt: glucagon. 

Glucagon verhoogt de bloedsuikerspiegel als die te veel zakt. Insuline en glucagon regelen samen de bloedsuikerspiegel. Insuline zorgt ervoor dat je lichaam glucose uit het bloed kan halen. Glucagon doet precies het tegenovergestelde: het zorgt ervoor dat opgeslagen suiker in de lever vrijkomt als de bloedsuikerspiegel te laag is. Hierdoor stijgt de bloedsuikerspiegel weer. Insuline en glucagon zijn met een mooi woord antagonisten (tegenovergesteld) van elkaar.

Wat weet jij over diabetes?

Diabetes mellitus

Diabetes mellitus is een aandoening waarbij het lichaam moeite heeft om glucose uit het bloed in de lichaamscellen op te nemen. Hierdoor raakt de bloedsuikerspiegel uit balans.

Worden inmiddels meerdere type DM genoemd.

- prediabetes = voorstadium

-zwangerschapsdiabetes, tijdelijk, verhoogd op DM2. Lichaam reageert tijdelijk minder goed op insuline. Normaal wordt er extra insuline aangemaakt tijdens zwangerschap.

- type 3C > alvleesklierkanker of ontstoken alvleesvlier

-neonatale diabetes > eerste  6 mnd, kan lijken op Dm1 maar is geen auto-immuun maar foutje in DNA. Kan blijvend zijn (terug komen in pupertijd) of hersteld voor 1 levensjaar. Juiste prognose belangrijk, kan namelijk op andere manier behandeld worden als DM1, met tabletten.

- CysticFibrosis related diabetes > littekens op alvleesklier. 

- Type 3 - Alzheimer, hernseninsuline wordt niet aangemaakt, nog veel onduidelijk. 

Diabetes mellitus

Diabetes mellitus= suikerziekte

Indien er geen of te weinig insuline in het bloed aanwezig is, stijgt het bloedglucosegehalte, dit kan op de lange termijn leidde tot schade aan de kleine bloedvaatjes (van de ogen, nieren en/of zenuwen) en aan de grote bloedvaten (CVRM).
 

Type 1             auto-immuunziekte, afwezigheid van insuline           < 30 jaar           

Type 2             onvoldoende insuline aangemaakt en/of insulineresistentie          > 40 jaar

Er zijn inmiddels meerdere type bekend.

Worden inmiddels meerdere type DM genoemd.

- prediabetes = voorstadium

-zwangerschapsdiabetes, tijdelijk, verhoogd op DM2. Lichaam reageert tijdelijk minder goed op insuline. Normaal wordt er extra insuline aangemaakt tijdens zwangerschap.

- type 3C > alvleesklierkanker of ontstoken alvleesvlier

-neonatale diabetes > eerste  6 mnd, kan lijken op Dm1 maar is geen auto-immuun maar foutje in DNA. Kan blijvend zijn (terug komen in pupertijd) of hersteld voor 1 levensjaar. Juiste prognose belangrijk, kan namelijk op andere manier behandeld worden als DM1, met tabletten.

- CysticFibrosis related diabetes > littekens op alvleesklier. 

- Type 3 - Alzheimer, hernseninsuline wordt niet aangemaakt, nog veel onduidelijk. 

Wat weet jij over hypoglykemie en hyperglykemie ?

     Hypoglykemie versus Hyperglykemie

Korte termijn effecten

H2O nodig om glucose op te lossen en af te voeren → dorst

Geen energie in de cellen en afvoeren → honger. 

Energierijke vetten worden afgebroken om energie tekort op te lossen, komen vetzuren en andere afbraakproducten (glycerol) vrij dit kan leiden tot diabetisch coma Dit kun je ruiken aan de adem als aceton = ketose adem.

Mag zelf geen insuline toevoegen als EHBO, wel honing in wang. 

www.diabetesfonds.nl

Opdracht 

poster maken

Klas gaat in 2 groepen en maakt 2 posters A3 formaat 

1:  lange termijn effecten DM2

2: Korte termijn effecten DM2

Welke geneesmiddelen ken je voor behandeling DM 2

Behandeling DMT 2 

Biguaniden > Metformine 

Werking: metformine zorgt ervoor dat de lever minder bloedsuiker aanmaakt. Daarnaast verhoogt metformine de insulinegevoeligheid van de spieren. Hierdoor kan je lichaam beter suiker opnemen en zal de bloedsuiker dalen.

Bijwerkingen: Misselijkheid en diarree

Behandeling DMT 2 

Sulfonylureumderivaten: glibenclamide, gliclazide, glimepiride, tolbutamide 

Werking: gnm zorgen ervoor dat de alvleesklier meer insuline aanmaakt en de cellen gevoeliger worden voor het hormoon

Bijwerkingen: Maagdarmklachten > 

Misselijkheid en diarree

Terugkoppeling Lesdoelen 

Je kunt uitleggen:

- Wat ziekte diabetes mellitus is

- Oorzaak en gevolg van Diabetes type 2 

- Behandeling van Diabetes type 2 

Farmalect 

Maak module