10.1 Opgroeien

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Hoe leer je voor Science?

• Dikgedrukte woorden + betekenis (zelf schrijven)
• Plaatjes zijn belangrijk! (leren + tekenen)
• Opsommingstekens zijn HEEL belangrijk! (cijfers, streepjes, bolletjes etc.) (zelf schrijven)
• Beantwoord de vragen boven de tekst. (zelf schrijven)
• 'Om te onthouden' goed leren.

Leerdoelen 10.1

Bij deze paragraaf horen een aantal leerdoelen.

Welke leerdoelen zijn dit? Je kunt dit vinden in de rubric voor Science.

Levensfasen

Een mensen leven kun je verdelen in 8 stappen of levensfasen.

• Baby
• Peuter
• Kleuter
• (School)kind
• Puber
• Adolescent
• Volwassene
• Oudere

Ontwikkeling

Je verandert in elke levensfase. Dat heet ontwikkeling.

1. Lichamelijke ontwikkeling

Bij lichamelijke ontwikkeling verandert je lichaam.

2. Geestelijke ontwikkeling

Geestelijke ontwikkeling gebeurt in de hersenen.

Waardoor verander je?

• Lichamelijke veranderingen ontstaan door hormonen. Dit zijn regelstoffen die berichten doorgeven aan organen.

• Hormonen worden gemaakt in hormoonklieren. De hypofyse is een belangrijke hormoonklier. 

• Hormonen worden in ons lichaam vervoert via het bloed. Via het bloed komt het hormoon bij de organen.

Hoe groei je?

• Al je organen bestaan uit cellen. Je groeit doordat de cellen in je organen gaan delen. Dit heet celdeling.

• Na de celdeling worden de cellen groter, dit heet celgroei.

• Celdeling en celgroei wordt geregeld door het groeihormoon.

• In de puberteit maak je veel groeihormoon.

Geslachtskenmerken

• Alle kenmerken waardoor je het verschil ziet tussen jongens en meisjes noem je geslachtskenmerken.

• Primaire geslachtskenmerken zijn zichtbaar vanaf de geboorte.

• Secundaire geslachtskenmerken zijn zichtbaar vanaf de puberteit.

Hoe ontstaan de veranderingen?

• De secundaire geslachtskenmerken ontstaan door regelstoffen. Regelstoffen noemen we ook wel hormonen.

• Hormonen worden gemaakt in hormoonklieren. Hormonen worden in ons lichaam vervoert via het bloed.

• De hypofyse is een belangrijke hormoonklier.

Lichamelijke veranderingen

Een aantal voorbeelden:

• Meisjes worden ongesteld
• Meisjes krijgen borsten
• Meisjes krijgen meer vet (rond de heupen)
• Jongens krijgen zaadlozingen
• Jongens krijgen een zwaardere/lagere stem
• Jongens krijgen meer spiergroei
• Haargroei op het lichaam
• Snelle lengtegroei

Je lichaam verandert van vorm

Hoe groei je?

• Al je organen bestaan uit cellen. Je groeit doordat de cellen in je organen gaan delen. Dit heet celdeling.

• Na de celdeling worden de cellen groter, dit heet celgroei.

• Celdeling en celgroei wordt geregeld door het groeihormoon.

• In de puberteit maak je veel groeihormoon.