8.1 Puberteit en groei

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Hoe leer je voor M&N?

• Dikgedrukte woorden + betekenis (zelf schrijven)
• Plaatjes zijn belangrijk! (leren + tekenen)
• Opsommingstekens zijn HEEL belangrijk! (cijfers, streepjes, bolletjes etc.) (zelf schrijven)
• Beantwoord de vragen boven de tekst. (zelf schrijven)
• 'Om te onthouden' goed leren.

Leerdoelen 8.1

Bij deze paragraaf horen een aantal leerdoelen.

Welke leerdoelen zijn dit? Je kunt dit vinden in de rubric voor M&N.

Geslachtskenmerken

• Alle kenmerken waardoor je het verschil ziet tussen jongens en meisjes noem je geslachtskenmerken.

• Primaire geslachtskenmerken zijn zichtbaar vanaf de geboorte.

• Secundaire geslachtskenmerken zijn zichtbaar vanaf de puberteit.

Hoe ontstaan de veranderingen?

• De secundaire geslachtskenmerken ontstaan door regelstoffen. Regelstoffen noemen we ook wel hormonen.

• Hormonen worden gemaakt in hormoonklieren. Hormonen worden in ons lichaam vervoert via het bloed.

• De hypofyse is een belangrijke hormoonklier.

Lichamelijke veranderingen

Een aantal voorbeelden:

• Meisjes worden ongesteld
• Meisjes krijgen borsten
• Meisjes krijgen meer vet (rond de heupen)
• Jongens krijgen zaadlozingen
• Jongens krijgen een zwaardere/lagere stem
• Jongens krijgen meer spiergroei
• Haargroei op het lichaam
• Snelle lengtegroei

Je lichaam verandert van vorm

Waardoor groei je als puber zo hard?

• In de puberteit maakt de hypofyse veel groeihormonen. Dit is een hormoon waar de cellen in je botten op reageren, die cellen 'begrijpen' de boodschap.

• De cellen in je botten gaan zich delen en worden groter. Op deze manier groei je.

• In de lange botten van je armen en benen zitten groeischijven. Groeischijven bestaan uit kraakbeen.

• De cellen in deze groeischijven kunnen heel snel delen. Deze botten worden snel langer. Na de puberteit verandert dit kraakbeen in been (het verbeent).  Hierna groei je niet meer

Je groeit door celdeling en celgroei