8.2 Bloed stroomt

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 4

Par. 8.2 Bloed stroomt

Startopdracht:

Pak je boek, lees blz. 104 en 105 en maak opdracht 5 op blz. 106.

Doe dit alleen en in stilte. 

Leerdoelen 8.2 les 1 - bloedvaten en dubbele bloedsomloop

• Je kunt de functie van de grote en kleine bloedsomloop beschrijven en benoemen welke organen betrokken zijn.
• Je kunt de drie soorten bloedvaten van een mens en hun kenmerken beschrijven (functies, onderscheid naar ligging, bloeddruk, bouw van de wand, aan- of afwezigheid van kleppen en samenstelling van het bloed in deze vaten). 

BI/K/9 (5)

Lees blz. 105, neem de tabel over in je schrift en vul in.

3 soorten bloedvaten

1. slagaders: dikke gespierde wand, hoge bloeddruk, stroomt richting organen

2. haarvaten: wand is 1 cellaag dik, lage bloeddruk, hier vindt uitwisseling van stoffen plaats

3. aders: dunne wand met kleppen, lage bloeddruk, stroomt richting hart

Leer bladzijde 105!!!

Dubbele bloedsomloop

grote bloedsomloop: tussen hart en organen (hele lichaam), voorziet organen van zuurstof

kleine bloedsomloop: tussen hart en longen, voorziet bloed van zuurstof

grote bloedsomloop

vanaf linkerkamer tot de holle ader

1. linkerkamer

2. aorta

3. slagaders

4. haarvaten

5. aders

6. holle ader

kleine bloedsomloop

vanaf rechterkamer tot linkerboezem

1. rechterkamer

2. longslagader

3. longen

4. longader

5. linkerboezem

Maken

Eerste 8 minuten in stilte

Zelf bestuderen/doorlezen: 8.1 en 8.2

Maken: Par 8.1 opdr. 4 t/m 12, 15, 17 t/m 20, 23, 25 t/m 27

Par 8.2 opdr. 5, 6, 8 en 9

Klaar? Nakijken -> antwoorden staan op itslearning, daarna maken samenvatting of testjezelf 

Zuurstof kan vervoert worden door middel van.....

1. Bloedplaatjes
2. Witte bloedcellen
3. Hemoglobine
4. Bloedplasma

Op welke 2 manieren kunnen witte bloedcellen ziekteverwekkers bestrijden?

Glucose, vitaminen, hormonen, koolstofdioxide en andere stoffen, worden vervoerd door.....

Waar worden nieuwe bloedcellen gemaakt?

Je ziet een bloedvat op het plaatje hiernaast. Wat voor bloedvat is het?

1. Ader
2. Slagader
3. Haarvat
4. Dat is niet te zeggen

Een bloedvat voert bloed van de aorta naar de lever. Tot welktype bloedvaten behoort dit bloedvat?

1. Slagader
2. Haarvat
3. Ader

Welk bloedvat of welke bloedvaten heeft of hebben kleppen?

1. Slagaders
2. Aders
3. Haarvaten

Startopdracht:

Welk type bloedvat zie je in de afbeelding?

Geef een kenmerk waaraan je dit kunt zien.

Leerdoelen les 2 - het hart

• Je kunt de belangrijkste bloedvaten van je lichaam benoemen (aders, slagaders, aorta, poortader, holle aders, kransslagaders en kransaders).
  
• Je kunt de bouw, ligging, functie en werking van het hart met kamers, boezems, hartkleppen en halvemaanvormige kleppen beschrijven. 

BI/K/9 (5)

Het hart

holle ader -> rechterboezem -> rechterkamer -> longslagader -> longen -> longader -> linkerboezem -> linkerkamer -> aorta 

schuingedrukt = bloedvaten

Hartkleppen

- Boezem en kamer gescheiden door hartkleppen.

- In de aorta en longslagader zitten slagaderkleppen/halvemaanvormige kleppen.

- Kleppen zorgen ervoor dat het bloed niet terug stroomt.

bloedvaten op het hart

Lopen aan de buitenkant van het hart!

kransslagaders: voorzien het hart (de hartspier) van zuurstof

kransaders: voeren co2 en andere afvalstoffen af

Namen van bloedvaten

Bloedvaten worden genoemd naar het orgaan waar ze naartoe of vanaf stromen

Uitzonderingen!

bovenste holle ader: vanaf armen, hals en hoofd

onderste holle ader: verzamelader vanaf romp en benen

aorta: grote slagader vanuit het hart, splitst in bijv. armslagader

poortader: ader tussen darmen, maag naar de lever

Poortader

- Verbindt de maag, dunnedarm en dikkedarm met de lever. 

- Voedingsstoffen, die vanuit het verteringsstelsel in het bloed terecht komen, worden via de poortader eerst richting de lever vervoerd. 

- Via de leverader komen de opgenomen voedingsstoffen pas in de bloedcirculatie terecht. 

In de afbeelding zie je verschillende typen bloedvaten.

Wat is de naam van elk type bloedvat? Sleep de juiste naar erheen.

Slagader 

Ader

Haarvat

In de tekening hiernaast zie je een stukje van de bloedsomloop met de drie typen bloedvaten.

Hoe heten de bloedvaten 1, 2 en 3? 

1.

2.

3.

Ader

Slagader

Haarvaten

1) Kleine bloedsomloop =

Hart -                           - hart

2) Grote bloedsomloop =

Hart -                           - hart

hele lichaam

longen

In de afbeelding is een doorsnede van een schematisch hart weergegeven. Sleep de onderdelen naar het hart.

Rechterboezem

Rechterkamer

Linkerboezem

Linkerkamer

Bloed stroomt het hart in

Bloed stroomt het hart in

Bloed stroomt het hart uit

Bloed stroomt het hart uit

Je kunt je hartslag meten bij je pols. Dit is een voorbeeld van een

1. aorta
2. slagader
3. ader
4. haarvat

In welke bloedvaten is de bloeddruk laag?

1. In haarvaten en aders
2. alleen in aders
3. alleen in haarvaten

Wat is er bijzonder aan de longader?

1. De bloeddruk is er hoog
2. Hij loopt van het hart af
3. Hij bevat zuurstofrijk bloed
4. Hij heeft een gespierde wand

Startopdracht:

1. Wat gebeurt er met fibrinogeen bij de bloedstolling?

2. Welk mineraal is er nodig om hemoglobine te maken?

3. Welke bloedvaten bevatten kleppen en wat is de functie daarvan?

Leerdoelen les 3 - hartslag, bloeddruk en hart- en vaatziekten

• Je kunt de dikte van de wanden van de boezems en kamers beschrijven in relatie tot hun functie. 
• Je kunt uitleggen hoe de druk in de kamers en slagaders verandert tijdens de hartslag. 
• Je kunt benoemen wat mogelijke gevolgen zijn van een te hoge of lage bloeddruk. 
• Je kunt veel voorkomende oorzaken van een hartinfarct en hartritmestoornissen opnoemen.
  BI/K/9 (5)

Je hart klopt

Je hart pomp het bloed door je lichaam. Een hartslag bestaat uit 3 stappen:

1. De boezems knijpen samen en pompen het bloed naar de kamers.

2.De kamers knijpen samen en pompen het bloed naar de longslagader en de aorta.

3. Het hart neemt een pauze, waarin de boezems weer vollopen met bloed uit de aders.

Wanden in het hart

Linkerkamer heeft de dikste wand. Deze kamer pompt het zuurstofrijke bloed namelijk het hele lichaam rond. Daarom is de wand van de linkerkamer ook gespierder en dus dikker dan dat van de rechterkamer.  De rechterkamer pompt het zuurstofarme bloed naar de longen.

De boezems hebben een relatief dunne wand. 

Wat zegt je bloeddruk over je gezondheid?

Het bloed 'drukt' tegen de wanden van de bloedvaten. Dit noem je bloeddruk. 

Bovendruk: als de kamers samentrekken 

Onderdruk: tijdens de hartpauze 

Hartinfarct

Een hartinfarct wordt veroorzaakt door slagaderverkalking in de kransslagaders.

Gevolg: deel van de hartspier krijgt onvoldoende zuurstof en sterft af. 

Behandeling: dotteren of bypassoperatie.

Bypassoperatie

Dotteren (stent plaatsen)

Maken

Eerste 8 minuten in stilte

Zelf bestuderen/doorlezen: 8.2

Maken: Par 8.2: opdr. 11 t/m 35

Par 8.3: opdr. 2 t/m 6

Klaar? Nakijken -> antwoorden staan op itslearning, daarna maken samenvatting of testjezelf 

Hoe loopt de kleine bloedsomloop?

1. hart, longen, hart
2. hart, lichaam, hart
3. lichaam, hart
4. longen, hart