Nationalisme en Imperialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Queen Victoria

Lesdoelen  5.2

* Je kan uitleggen:

*wat er werd besloten op het congres van Wenen

* aan de hand van de Belgische Opstand, dat men op het congres geen rekening hield met het opkomende nationalisme

Het congres van Wenen

 Conservatisme en politiek liberalisme

• 1814 (okt) -1815 (juni): Congres van Wenen (Pruisen, Rusland, Eng. en Oostenrijk > 
• Restauratie en machtsevenwicht in Europa, o.a:
  
• België en Nederland samen in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
• Pruisen krijgt meer grondgebied
• De Restauratie : Europese koningen willen hun oude staat terug

Het Koninkrijk der Nederlanden 1815

Na het Congres van Wenen :

Een groot koninkrijk der

Nederlanden

5.2: nationalisme

• liefde voor eigen land en eigen volk (= een groep mensen met een gemeenschappelijke geschiedenis, taal en cultuur)
• belangrijk doel:  streven van een volk naar een eigen staat
• voortgekomen uit Verlichting en Franse Revolutie
• van onderdaan naar burger

1830: Belgische Opstand

Politiek nationalisme: 

Belgische onafhankelijkheidsoorlog

• Congres van Wenen (1815):
• België en Nederland samen
• Verzet door o.a:
• taal en godsdienst
• 1830: Opstand 
• 1839: erkenning door Nederland

  Van Speijk: 'Dan liever de lucht in'  (febr.1831)

Jan van Speijk 1831

Belgische afscheiding (1830>)

Oorzaken:

• Zuiden katholiek, Noorden protestant
• Grote staatsschuld Noorden > belastingdruk
• Taalbesluit (1823): Nederlands is officiële taal
• vanuit rellen ontstaat opstand > België uitgeroepen
• erkenning door Europese staten
• Willem I weigert > 10-daagse veldtocht (aug '31)
• na Franse interventie definitieve scheiding
• 1839: Scheidingsverdrag
• 1840: Willem treedt af

Kaart NL en
BE  na 1839

5.3 De oorzaken van hetModern imperialisme

Doel van deze paragraaf is leren waarom de europese landenin de 19e eeuw grote rijken overzee stichten

Kolonisatie 16e en 17e eeuw

Europese landen koloniseren gebieden in Afrika en Azië.

Vaak zijn  dat handelsposten.

Motieven: goud, zilver, specerijen, kerstening en avontuur.

Kolonisatie en modern imperialisme

Kolonisatie: het veroveren van overzeese gebiedsdelen.

Handelsposten. 15e, 16e en 17e eeuw

Modern Imperialisme:  Het streven naar een wereldrijk

Europese landen veroveren grote gebieden en overheersen die gebieden

in de periode 1870-1900

Europa verovert de wereld

Wat veranderde er?

vanaf 1870...

5.3 Modern imperialisme, oorzaken:

1. Industrieën hadden grondstoffen en afzetgebieden nodig
2. Nationalisme: als grootmacht had men koloniën nodig (prestige)
3. Ideële motieven: missie/zending en 'white man's burden :Superioriteitsdenken
4. Technische voorsprong in Europa

Engeland als oorlogsgodin Athena in China

Buitenlandse compagnieën:

Engeland

• 1. East India Company (1600) 
• -  verloor concurrentiepositie aan    VOC >
• -  vanuit handelsposten in India producten verhandeld
• - 1858 Britse regering neemt de handelsposten over en  India wordt een kolonie

5.4 De wedloop om Afrika

Doel van  deze les is te leren hoe de wedloop om Afrika is verlopen

Modern imperialisme in Afrika

Mister Livingstone I presume

De Conferentie van Berlijn

Conferentie van Berlijn 

 1884-1885

De Europese landen en de V.S. geven zichzelf hier toestemming voor de verdere kolonisering van Afrika en verdelen de Taart ehhh .....de Kaart dus...

Afrika

• Na uitbreiding Aziatische kolonies is Afrika het laatste "terra incognita" 

• Conferentie van Berlijn (1884): Europese landen spreken over verdeling Afrika

• Initiatiefnemer: Duitse kanselier Bismarck 

• Officiële doel: oorlog voorkomen

Gevolgen vanhet Imperialisme in Afrika

Willekeurig getrokken grenzen

Afrika werd opgedeeld onder de Europese landen

Missie en Zending : gedwongen bekeringen

Afrika leverde goedkoop grondstoffen en werd gebruikt als afzetmarkt