Schrijven: Les 2: Alinea's

• Nederlands
• Secundair onderwijs

TRAJECT SCHRIJVEN

Les 2: Alinea's

Je leert …

- wat een alinea is en waarom ze belangrijk is voor de structuur en leesbaarheid van een tekst.

- het IMS-model toepassen als basisstructuur van een tekst.

- wat een duidelijke alineaverdeling is (één hoofdgedachte per alinea, juiste lengte).

- een goede themazin en overgangszin formuleren.

- een tekstschema opstellen waarin je per alinea het thema en de details noteert.

- het juiste bouwplan of tekststructuur herkennen en gebruiken

Waarom zijn alinea's belangrijk?

Wat is een alinea?

• = een groep zinnen die over één deelonderwerp gaan.
  
  
• Nieuwe alinea = nieuw aspect van het onderwerp.

Leg uit waarom een alinea meer is dan een “witregel”.

Opbouw: het IMS-model

• Inleiding: maakt de lezer nieuwsgierig, introduceert het onderwerp.
  
  
• Midden: bevat de kerninformatie, uitleg of argumenten.
  
  
• Slot: sluit af of vat samen.

De themazin

• = de kernzin van de alinea.

• Vaak de eerste zin, soms de laatste.

Noteer de themazin.
Het aantal jongeren met keuzestress stijgt elk jaar. De overvloed aan richtingen, de druk van ouders en de angst om te falen maken beslissen moeilijker. Scholen proberen via loopbaanbegeleiding dat proces te verlichten, maar niet elke leerling krijgt de juiste ondersteuning.

Overgangszinnen

• Zinnen die de link leggen tussen twee alinea’s.
  
  
• Ze helpen de tekst vlot te laten lezen.
  
  
• Voorbeeld: De vorige alinea ging over … In deze alinea bespreken we …

Twee opeenvolgende alinea’s behandelen deze onderwerpen:
Alinea 1: “De invloed van sociale media op concentratie”
Alinea 2: “De voordelen van digitale detox”

Schrijf één goede overgangszin tussen beide.

Drie soorten alinea’s

• Analytische alinea: hoofdgedachte eerst, daarna uitleg.
  
  
• Synthetische alinea: uitleg eerst, hoofdgedachte op het einde.
  
  
• Keerpuntalinea: bevat een tegenstelling of wending.

Veel leerlingen gebruiken AI om hun taken te verbeteren. Dat kan nuttig zijn, zolang ze begrijpen wat de technologie doet. Anders dreigt hun kritische denkvermogen af te nemen.

1. analytische alinea
2. synthetisch alinea
3. keerpuntalinea

Veel jongeren klagen over vermoeidheid en concentratieverlies. Onderzoekers wijzen naar het gebruik van sociale media vlak voor het slapengaan. Sociale media beïnvloeden dus duidelijk onze slaapkwaliteit.

1. analytische alinea
2. synthetisch alinea
3. keerpuntalinea

Sociale media hebben een grote invloed op onze slaapkwaliteit. Jongeren blijven vaak tot laat scrollen, waardoor hun hersenen moeilijk tot rust komen. Dat leidt op termijn tot concentratieproblemen en vermoeidheid overdag.

1. analytische alinea
2. synthetisch alinea
3. keerpuntalinea

Sociale media verbinden mensen over de hele wereld en maken communicatie eenvoudiger. Toch zorgt datzelfde constante contact ervoor dat velen zich opgejaagd en vermoeid voelen. Wat ooit bedoeld was om te verbinden, leidt nu soms tot isolatie.

1. analytische alinea
2. synthetisch alinea
3. keerpuntalinea

Bouwplannen / tekststructuren

• Alinea’s passen in een groter bouwplan: tekststructuur
  
  
• Voorbeelden: chronologisch, probleemstructuur, maatregelstructuur...

Tekstschema

• In een tekstschema noteer je:
  De hoofdgedachte van elke alinea.
  De verbanden tussen alinea’s.

• Helpt bij samenvatten en plannen van teksten.