1.5 Chemische reacties

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Opdracht 1

 Een oplossing waarin andere stoffen zijn opgelost, is altijd troebel/helder en nooit/soms/altijd gekleurd.

Een oplossing bestaat uit dezelfde/verschillende stoffen.

De vloeistof waarin de andere stof oplost, heet het  _________

Welke goedkope en ongevaarlijke stof wordt meestal gebruikt als oplosmiddel?

1.5: Chemische reacties

Leerdoelen 1.5 

1. Je kunt beschrijven wat een chemische reactie is. 
2. Je kunt een reactieschema van een scheikundig verschijnsel opstellen.

Chemische reactie

• Beginstoffen verdwijnen blijvend
  
• Nieuwe stoffen worden gevormd.
  
• Onomkeerbaar!

fase overgang

chemische reactie

mengsel

1.5 Chemische reacties

De moleculen uit de beginstof(fen) worden afgebroken en er worden nieuwe moleculen opgebouwd.

beginstof(fen)--> eindproduct(en)

Reactieschema

Je geeft een reactie aan in een reactieschema

beginstoffen ---> reactieproducten

Reactieverschijnselen

 Verandering van kleur

Verandering van geur

Verandering van smaak

 Warmte

Rook

Vlammen

Licht

Het branden van een lamp is GEEN chemische reactie, want de stoffen veranderen niet blijvend

1. klopt
2. klopt niet

Het breken van een glas is een chemische reactie, want de verandering is blijvend (je kunt het niet meer plakken)

1. klopt
2. klopt niet

Het branden van een kaars is een chemische reactie want kaarsvet 'verdwijnt'.

1. klopt
2. klopt niet

Als ijs smelt dan heb je een andere stof gekregen. Het is dus een chemische reactie.

1. klopt
2. klopt niet

soorten  reacties: 

grofweg bestaan er 3 soorten reacties:

1. ontledingsreactie:
   1 beginstof-> meer eindproducten  
2. verbrandingsreactie:  beginstof+zuurstof-> eindproduct(en) 
3. overige vormingsreacties: minstens 2 beginstoffen --> 1 of meer eindproduct(en)
   

Voorbeeld 

We verbranden aardgas (methaan).

Reactieschema:

methaan + zuurstof --> koolstofdioxide + waterdamp

Hoe ziet het reactieschema eruit van de volgende reactie?(denk aan toestandsaanduidingen)

Om de vaste stof magnesiumoxide te maken, moet je magnesium en zuurstof met elkaar laten reageren.

• Reactieschema:
  
• Zuurstof (g) + magnesium (s) --> magnesiumoxide (s)

Hoe ziet het reactieschema eruit van de volgende reactie? (denk aan toestandsaanduidingen)

Om papier te verbranden is er zuurstof nodig. Na de verbranding ontstaan koolstof, waterdamp en koolstofdioxide.

• Reactieschema:
  
• Papier (s) + zuurstof (g) --> koolstof (s) + water (g) + koolstofdioxide (g)

Reactieschema maken:

• Zet een streep onder elke stof die je in de vraag tegenkomt
• Zet de beginstoffen vóór de pijl en de reactieproducten ná de pijl
• Laat al het andere weg (knallen, vlammen, lichtflitsen, stank..)

Reactieschema maken oefenen:

Planten zijn erg belangrijk voor het milieu, want ze kunnen zuurstof maken. Dat doen ze door koolstofdioxide en water om te zetten naar zuurstof. Daarbij ontstaat ook glucose. 

Vroeger werd ongebluste kalk gemaakt in kalkovens. In de kalkovens werden schelpen gedaan; die werden verhit. Daarbij ontstaat behalve ongebluste kalk ook koolzuurgas

Het zuur worden van melk is een ...

1. Fase-overgang
2. Chemische reactie

Olaf (sneeuwpop) in de zon is een ...

1. Fase-overgang
2. Chemische reactie

Wat gebeurt er als je papier verbrandt?

1. Fase-overgang
2. Chemische reactie

Bij het maken van wijn gebruik je gist. In de gist wordt de glucose omgezet in koolstofdioxide en alcohol. Wat is het reactiemechanisme?

1. glucose --> koolstofdioxide en alcohol
2. glucose (s) --> koolstofdioxide (g) + alcohol (l)
3. glucose wordt koolstofdioxide en alcohol
4. glucose (s) + gist (s) --> koolstofdioxide (g) + alcohol (l)

Wat is het reactieproduct in dit reactieschema?

1. Ijzer en water
2. Ijzer, water en zuurstof
3. Roest
4. Ijzer, water, zuurstof en roest

Doelen van deze les:

• Je kunt omschrijven wat een chemische reactie is
• Je kunt vaststellen of een proces een chemische reactie is
• Je kunt een reactieschema van een reactie opstellen

Huiswerk

Maken van H1.5 - 1 tm 9