HS 1.4 Elektriciteit en veiligheid

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Elektriciteit en 

veiligheid (blz. 78)

                       Lesdoelen

• Je kunt uitleggen wat de gevaren van elektriciteit zijn.
• Je kunt uitleggen wanneer een apparaat dubbel geïsoleerd moet zijn.
• Je kunt uitleggen wat de functie van groepszekeringen en installatieautomaten is.
• Je kunt de functie van een aardlekschakelaar uitleggen.
• Je kunt de functie van randaarde beschrijven.

Gevaren

• Als leidingen teveel stroom 

       verwerken, kunnen ze zo 
       heet worden dat er brand 
       ontstaat.

• Als je een geleidend voorwerp 

       aanraakt waar spanning op staat 

       krijg je een schok.

Brand

• Meerdere apparaten gebruiken samen een grote stroom (overbelasting).
• Meer dan 16 A stroom - brandgevaar
• Toevoerstroomdraad wordt te heet en vat vlam

Kortsluiting

Stroom gaat niet door het apparaat.

Stroom keert terug naar het stopcontact, zonder dat het door het apparaat beweegt.

Stop slaat door als:

1. Er teveel stroom is als gevolg van kortsluiting
2. Er teveel stroom is als gevolg van overbelasting (teveel apparaten tegelijk aan)

Zekeringen

Elektrische installatie is beveiligd tegen overbelasting en kortsluiting.

Zekering

- Elektronisch

- Smeltzekering

Stroom door je lichaam

- Als de stroom door je lichaam 

   klein blijft, heb je zelf controle 

   over je spieren. 

- Als de stroom door je lichaam 

   te groot is dan kan je je spieren 

   niet meer ontspannen.

Lichaamsweerstand en contactweerstand

Hoe groot de stroom is hangt af van twee dingen:

1 - Hoe groot de spanning is

2 - Hoe groot de weerstand in je lichaam is

Totale weerstand is lichaamsweerstand en contactweerstand

Droge huid = hoge contact weerstand en natte huid =lage contactweerstand

Enkele en dubbele isolatie

• Draden in huisinstallatie zijn gekozen om 16 A stroom gemakkelijk door te laten. 
  
• Daar omheen zit een isolatielaag van pvc.
  
• Dit voorkomt dat je een schok krijgt of voorkomt kortsluiting.
  
• Sommige apparaten hebben dubbele isolatie;
  buitenkant van een niet geleidende kunststof.

Veiligheids voorziening meterkast      

     ZEKERING

- Voor elke groep een eigen groepszekering (installatieautomaat: hefboompje dat 'omklapt')

- Als de stroom groter wordt 

   dan 16 A, schakelt groep-

   zekering de stroom uit.

- Dit voorkomt een brand.

Aardlekschakelaar

- Vergelijkt de stroom in de fasedraad (bruine kleur) met de stroom in de nuldraad (blauwe kleur)

- Als ze evengroot zijn is het normaal, en laat de aardlekschakelaar de stroom gewoon door.

- Is het verschil groter dan 30 mA, 

   schakelt die de stroom uit.

Randaarde

- Voorkomt dat de lekstroom langs iemands lichaam loopt.

- Daarom loopt er een groen-gele aarddraad van de buitenkant 

   van het apparaat via het snoer naar de rand van het 

   stopcontact, en van daar verder 

   naar de aardleiding in de meterkast.

- Deze is verbonden met een metalen 
   pin diep in de bodem.

Kortsluiting of overbelasting?

1. Kortsluiting
2. Overbelasting

Als meerdere apparaten op één stopcontact aangesloten worden, dan wordt de stroomsterkte door elk apparaat kleiner.

1. waar
2. niet waar

Als er teveel apparaten aangesloten worden, slaat een zekering door.

1. waar
2. niet waar

De elektriciteitsdraden die naar een brandende lamp lopen, worden een beetje warm.

1. waar
2. niet waar

Door een verdeling in groepen kun je meer elektrische apparaten aansluiten.

1. waar
2. niet waar

Een woning is met een zekering tegen overbelasting en kortsluiting beveiligd.

1. waar
2. niet waar

Aan de slag!

Wat: opdracht 47 t/m 60 (blz. 57)

Waar: werkboek H4 P4

Hoe: individueel, in stilte met FOM

Oortjes: Ja, mag

Hulp: boek (blz. 42), docent

Uitkomst: leerdoelen behalen

Klaar?: Kijk het na via de ELO