8.3 Democratisering - ingekort

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

8.3 Democratisering 

Nederland is een "Democratie".
Wat is dit?

Leerdoelen 

Aan het eind van deze les kun jij:

1. De volgende begrippen uitleggen: Restauratie, grondwet, censuskiesrecht, Liberalen (zie ook 8.3) 
2. Het belang van 1848 uitleggen voor de democratisering, en 
3. Aangeven waarom het onjuist is te zeggen dat er in 1848 een volledige democratie was. 

Begripsverheldering

Democratie: het volk is de hoogste macht

Indirect of direct?

• Direct; volk bepaalt direct het beleid van een staat
• Indirect; het volk kiest vertegenwoordigers die in plaats van hen het beleid en bestuur regelen

Onderdaan of burger?

• Onderdaan: gehoorzamen / iemand anders geeft vorm aan samenleving / autoriteit boven zich
  

• Burger: zelf samenleving vormgeven / verantwoordelijkheid ligt bij burger zelf / betrokken bij ‘samen'leving
  
  
• Zijn wij in Nederland burgers of onderdanen?

Nederland heeft een rechtsstaat.
Wat is een rechtsstaat?

Idee en oorsprong van de rechtsstaat

Wat is een rechtsstaat?

Een staat waarin  burgers met grondrechten worden beschermt tegen de macht en willekeur door de overheid

• Grondwet: basisregels waar iedereen zich aan moet houden

Rechtsstaat of dictatuur?

Is er bij deze leiders sprake van een rechtstaat? 

• Ons gevoel zegt van niet, maar waarom?

De ontwikkeling van de parlementaire democratie in Nederland

Geschiedenis 

In 1812 heeft Napoleon half Europa veroverd. Drie jaar later is het voorbij. 

Restauratie in de Nederlanden

• In 1814-1815 besluiten Europese vorsten om terug te gaan naar de politieke situatie voor de Franse Revolutie
• Dit noemen we de Restauratie
• Overal in Europa komen koningen aan de macht, ook in Nederland. 

Restauratie in de Nederlanden

• Nederland werd een monarchie met een grondwet = constitutionele monarchie
• Maar de koning mocht regeren buiten de grondwet om, door middel van koninklijke besluiten 

Burgers komen op voor hun rechten

• De Restauratie is voor veel mensen een doorn in het oog
• Liberalen willen óók invloed 
• In 1848, het Revolutiejaar, lukt dit 

Grondwetswijziging 1848

• Johan Rudolph Thorbecke herschrijft grondwet: 

1. NL wordt parlementaire democratie, ministers verantwoordelijk voor beleid van regering 
2. De koning is onschendbaar (lintjesknipper)
3. Censuskiesrecht: vermogende mannen die een bepaald percentage belastingen betalen mogen stemmen 

• In 1917 kregen mannen algemeen geldend kiesrecht, vrouwen in 1919.