4.3 evolutietheorie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

TO DO 

les 1          * 4.3: intro met filmpje en aantekening

les 2          * werken aan opdrachten 4.3 opdr 29 - 44 en 4.4 opdr 49 - 62

       

               

biologie 4.3 - evolutietheorie

Het proces van verandering van soorten in nieuwe soorten.

4.5 gaat over bewijzen voor deze theorie

4.4 gaat over hoe dit er genetisch uit ziet

LEERDOELEN

4.3 de evolutietheorie

* je kunt uitleggen wat de (Neo-darwinistische) evolutietheorie inhoudt

* je kunt de volgende begrippen uitleggen: 

genexpressie

natuurlijke selectie

mutatie

selectiedruk

fitness

adaptatie

soort

populatie

reproductieve isolatie

creationisme

Een soort...

aantekening evolutie

Laat de eerste drie regels van je blad leeg.

Schrijf het woord EVOLUTIE op de 4e regel.

Schrijf in de lege regels waar je nu aan denkt bij evolutie.

LEERDOEL filmpje (dus schrijf mee!): Wat is er nodig voor evolutie?

                   

aantekening compleet? 

LEERDOEL: Wat heb je nodig voor evolutie?

* genetische variatie door mutaties

* natuurlijke selectie / survival of the fittest 

* selectiedruk waardoor adaptatie ontstaat

* veel generaties oftewel: tijd! 

Elke term heb je een uitleg van in je schrift staan. 

                   

genetische variatie

de verscheidenheid aan genotypen (en daarmee fenotypen)

binnen een populatie of soort.

Leg uit wat genetische variatie is en hoe dit kan bijdragen aan de overleving van een soort.

mutatie

* wijziging in genetische informatie ten opzichte van 'normaal'

* positief: nieuwe eigenschap

   negatief: ziekte / dood

    neutraal: geen effect

* door mutagene stof, straling of fout tijdens kopieer/deelproces DNA

TO DO - deze week

les 1       * verder met 4.4 evolutietheorie

                * afmaken opdrachten 4.4

  

les 2       * bespreken 4.5 onderzoek naar evolutie

                 * maken opdrachten 4.5

les 3        * bespreken 4.6 evolutie in populaties

                  * maken opdrachten 4.6

Wat was het gelukkigste uur
van je leven?

Hoe zou jij aan iemand uit 3H uitleggen wat natuurlijke selectie is? (5 pt)

natuurlijke selectie

1) er is variatie in genotypen tussen individuën van een soort

2) die variatie is het gevolg van recombinatie en mutaties

3) organismen met een goed aangepast fenotype hebben een grotere overlevingskans (selectiedruk)

4) deze organismen hebben een grotere kans om nakomelingen te maken en hun genen door te geven (natuurlijke selectie/survival of the fittest)

5) het leidt er toe dat erfelijke eigenschappen van populaties onder invloed van de omgeving kunnen veranderen (adaptatie)

Hoeveel elementen van het antwoord had jij beschreven in je antwoord?

1. 0-1
2. 2
3. 3
4. 4-5

reproductieve isolatie

reproductieve isolatie

Soortgenoten moeten elkaar wel tegenkomen, anders kan er geen paring plaatsvinden. 

• plaats/ruimte
  
• tijd 
  
• gedrag
  
• uiterlijk
  

prieelvogels

waterjuffer

recombinatie tijdens meiose

Leg uit of Pokémons
wel of niet evolueren.

Bedenk argumenten.

Evolueert de mens?

Overleg in groepjes. 

Over 3 minuten bespreken we. 

https:

https:

de evolutietheorie - stap 1

Iedereen is een beetje anders:

- Langer

- Puntigere snavel

- Dikker verenpak

- Mooiere vlekken

- Kleinere voeten

- Grotere vinnen

etc.

genetisch variatie door mutatie & recombinatie

de evolutietheorie: stap 2

Het leven is zwaar: 

- Wind

- Temperatuur

- Zon

- Droogte

- Predatie

- Partners tekort

struggle for life / selectiedruk

de evolutietheorie: stap 3

Individuen die overleven kunnen 

hun genen doorgeven naar volgende generatie.

Genen van de individuen die niet overleven 

 of voortplanten sterven uit.

Er treedt een verandering op in de 

genetische variatie van de volgende generatie. 

De soort is geëvolueerd!

survival of the fittest / overerving

Dus, de evolutietheorie zegt:

1. Iedereen is een beetje anders (genetische variatie)

2. Het leven is zwaar door bijv. milieu en concurrentie (selectiedrukken)

3. Individuen met de meest gunstige eigenschappen hebben meer kans op overleving en voortplanting (survival of the fittest)

4. Genen met de hoogste fitness erven over naar de volgende generatie --> adaptatie

Welke afbeelding geeft de evolutietheorie weer? A of B?

TO DO - deze week 

DI        - inlezen practicum + hypothese schrijven

            - uitlegfilm / in stilte werken

            - aan dossieropdrachten werken

WO   - aan dossieropdrachten werken  - tussen 14.30 - 14.50 IN STILTE

           - vergeet niet af te tekenen!

 DO - evolutie-opdracht: antwoord geven op vraag 'Evolueert de mens nog?'

AANDACHTSPUNT

KOM OP TIJD!

→ DI / WO 14.15 uiterlijk binnen

→ DO 11.45 uiterlijk binnen

TO DO

* practicum blz. 220 deel I - hypothese schrijven

- volgende week dinsdag deel II (bacteriën kolonies kweken)

- volgende week donderdag deel III (kolonies tellen)

* uitlegfilm kijken  (10 min)

* opdrachten dossier maken

Ik weet in welke domeinen het leven wordt ingedeeld.

1. ja
2. nee

Ik weet in welke rijken het domein eukaryoten wordt ingedeeld.

1. ja
2. nee

Ik weet in welke groepen het rijk planten wordt ingedeeld.

1. ja
2. nee

groepen planten

wieren (algen) / mossen / varens / paardenstaarten / zaadplanten

Wat is dit?

KORSTMOS

mutualistische symbiose

Een schimmel en een alg die elkaar helpen te overleven.

Kan groeien zonder bodem: haalt mineralen uit de lucht.

heeft mooie namen als: geschubd dambordje, vliegenstrontjesmos, amoebekorst en klein boomzonnetje

stammen dierenrijk

Stammen dieren

stammen van het dierenrijk

chromosoom

mutaties

genmutatie

Wat is het verschil tussen een mutatie en genetische modificatie?

genetische modificatie

genetische modificatie

In een populatie

Het veranderen van de eigenschappen van een populatie door de selectiedruk heet adaptatie.

De allelfrequentie van het allel verandert.

Voorbeeld: Berkenspanner