Werkwoordspelling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Vormen

Persoonsvorm tegenwoordige tijd                                                PVTT

Persoonsvorm verleden tijd                                                              PVVT

Gebiedende wijs                                                                                     GW

Voltooid deelwoord                                                                               VD

Infinitief (hele werkwoord)                                                                 INF

Bijvoeglijk naamwoord                                                                        BN

Pv of niet?

Voor een correcte werkwoordspelling, moet je altijd eerst een belangrijke vraag stellen.

Namelijk:

heb ik te maken met een persoonsvorm?

Waarom?

Kijk maar:

Hier is vorige week een ongeluk gebeur... Het is een gevaarlijk kruispunt. Best kans dat er nog een keer een ongeluk gebeur..

Hoe herken je de pv?
De pv past zich aan het onderwerp aan:

Ik neem een Big Mac.

Neem jij een Big Mac?

Hij neemT een Big Mac.

Wij nemEN een Big Mac.

Hoe herken je de pv?
De pv verandert van tijd:

                                           

Ik neem een Big Mac.                                 Ik smul ervan.

Ik nam een Big Mac.                                    Ik smulde ervan.

Sterk werkwoord, want                              Zwak werkwoord, want

het verandert van klank.                            het verandert niet van
                                                                              klank.

Hoe spel je de pv?

In de volgende twee overzichtjes zie je hoe je de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd en 

de persoonsvorm van een zwak werkwoord  in de verleden tijd moet spellen.

Sterke werkwoorden

Je schrijft wat je hoort: sloeg, riep, brak, dacht, reed 

Als je wilt weten of een werkwoord met een -d of -t aan het eind wordt geschreven, dan maak je het langer.

Andere vormen

Ik heb een Big Mac genomen                              VD

Ik heb zin om een Big Mac te nemen                INF

Geef me eens een Big Mac!                                   GW

Ik eet mijn zojuist gekochte Big Mac                BN

Voltooid deelwoord (VD)

Begint vaak met BE-, GE-, VER- of ONT-.

Eindigt op:   -EN, -D, -T

Twijfel je tussen -d of -t,  gebruik dan weer  't sexy fokschaap

Ik heb een Big Mac genomen, want die was afgeprijsd.          

Mijn Big Mac was verbrand. Het vlees leek gekookt.           

Infinitief

Is het hele werkwoord.

Verandert niet bij veranderen van tijd  (het is tenslotte geen pv!)

Vóór een infinitief kan je meestal IK KAN zetten.

Ik heb zin om een Big Mac te nemen.        (IK KAN nemen).

Gebiedende wijs

Wordt gebruikt als het om een gebod of bevel gaat.

Staat op de eerste plaats in de zin.

Heeft geen onderwerp bij zich.

Geef me een Big Mac!

Braad ze bruin, die frietjes!

Bijvoeglijk naamwoord

Staat vóór een zelfstandig naamwoord.

Is een VD of OD geweest.

Schrijf je zo kort mogelijk, dus zoals het VD of OD, met soms een extra -e erachter.

Ik eet mijn zojuist gekochte Big Mac.

                                   BN van VD

Trucjes

Als je er niet met de voorgaande regels uitkomt, dan kun je de verlengproef gebruiken voor het VD en OD.

De weerman heeft mooi weer voorspeld => voorspelde

De weerman keek zoekend rond => zoekende

Trucjes

De infinitief, de gebiedende wijs en het bijvoeglijk naamwoord schrijf je zo kort mogelijk.

De weerman zal mooi weer voorspellen

Voorspel goed weer, weerman!

Het voorspelde goede weer bleef uit.        

Soms lijkt een werkwoord op een voltooid deelwoord, maar dan is het de persoonsvorm!

Voorbeeld

Het gebeurt vandaag.

Het is vandaag gebeurd.

Hij verhuist naar Arnhem.

Hij is verhuisd naar Arnhem.

Volgende slide: 'In welke zinnen is het rode woord een voltooid deelwoord?'

1. Ik heb een groene pen gebruikt.

2. Hij gebruikt altijd een groene pen.

3. Het gebeurt erg vaak.

4. Het is erg vaak gebeurd.

5. Hij heeft zijn auto verkocht.

6. Hij verkocht gisteren zijn auto.

Het gebeur... regelmatig dat men fouten maakt in werkwoordspelling

1. gebeurd
2. gebeurt
3. gebeurdt
4. gebeurdde

Weet je wel wat het beteken.... als je werkwoordspelling echt beheerst?

1. betekend
2. betekende
3. betekent
4. betekente

Aan het begin van het jaar (besteden; vt) we veel tijd aan werkwoordspelling

1. besteden
2. besteede
3. besteedden
4. besteeden

Kies het juiste werkwoord:

'Het vliegtuig ... '

1. land
2. landt
3. lant

Engelse werkwoorden:
Hoe schrijf je het volgende werkwoord in de hij-vorm; barbecueën; vt

1. barbequedde
2. barbecuede
3. barbecuete
4. barbecuette

Toen hij gisteren niet (antwoorden), (geven) ik aan dat ik er nu echt klaar mee ben.

1. antwoorde - geef
2. antwoordde - gaf
3. antwoorden - geven
4. antwoorde - gaf

(Worden) je broer ook zo gek van dat wachten?

1. Wordt
2. Word

Ik (vermoeden) dat jij dat ook niet echt grappig vindt.

1. vermoet
2. vermoedt
3. vermoed
4. vermoedden

Ik vermoed dat jij dat ook niet echt grappig (vinden).

1. vindt
2. vinden
3. vind
4. vindde

Hier zijn er twee!

Een spellingcontrole weet helemaal niks van aan elkaar of los. Kijk goed wat je bedoelt: