H4 Hoofdstuk 4.5 - les 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

.

Wat gaan we doen?

Bespreken paragraaf 5

SE afronden / verder werken aan opdrachten

.

Leerdoelen

Je kan uitleggen waarom steden belangrijk zijn voor de Nederlandse economie.

Je kan uitleggen waarom bepaalde voorzieningen wel in de stad voorkomen en niet in dorpen.

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Waarom zijn steden zo belangrijk voor de Nederlandse economie?

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Waarom zijn steden zo belangrijk voor de Nederlandse economie?

• Veel bedrijven

+ Bedrijven profiteren van elkaars aanwezigheid

• Veel hoogopgeleiden

> NL is kenniseconomie

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Science Parks

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Waarom zijn steden zo belangrijk voor de Nederlandse economie?

• Veel bedrijven

+ Bedrijven profiteren van elkaars aanwezigheid

• Veel hoogopgeleiden

> NL is kenniseconomie

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Waarom wonen veel hoogopgeleiden in de stad?

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Waarom wonen veel hoogopgeleiden in de stad?

• Universiteiten en Hogescholen
• Mooi historisch centrum
• Culturele voorzieningen

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Veel steden willen graag een creatieve stad zijn...

Trekt hoogopgeleide mensen en innovatieve bedrijven/startups

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Creatieve sector = bedrijven waarin iets nieuws gemaakt wordt

Bijvoorbeeld

• Modeontwerpers
• Vormgeving
• Architecten
• Fotografen
• Softwareontwikkelaars

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Belevingseconomie

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Grootstedelijke functies

In een stad zitten veel meer voorzieningen dan in een dorp.

Steden hebben een hoog voorzieningenniveau

Waarom is dat eigenlijk?

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Drempelwaarde: aantal klanten dat een voorziening nodig heeft om te blijven bestaan.

Reikwijdte: Afstand die mensen bereid zijn te reizen voor een voorziening.

Verzorgingsgebied: Het gebied waaruit mensen komen die de voorziening gebruiken.

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Overleg in groepjes van 2-3.

Van welke voorziening is het verzorgingsgebied:

1. Ede met alle omliggende dorpen
2. Heel Nederland
3. Groter dan Nederland

Tegen welk probleem lopen voorzieningen in een krimpgebied aan? Gebruik in je antwoord het begrip 'drempelwaarde'

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Examen 2025 tijdvak 1

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Na vandaag kun je...

...uitleggen waarom steden belangrijk zijn voor de Nederlandse economie.

...uitleggen waarom bepaalde voorzieningen wel in de stad voorkomen en niet in dorpen.

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Wat bedoelen we met ruimtelijk beleid?

Beleid van de overheid om beperkte ruimte die we hebben zo goed mogelijk in te richten.

Hierbij wordt rekening gehouden met:

• Economische belangen
• De bevolking
• De natuur

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Jaren '60: Groeikernen

In de jaren '60 wilden steeds meer (rijke) mensen weg uit de stad.

Waarom was dat?

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Jaren '60: Groeikernen

In de jaren '60 wilden steeds meer (rijke) mensen weg uit de stad.

Waarom was dat?

• Vies
• Druk
• Onveilig
• Auto's!

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Jaren '60: Groeikernen

In de steden was sprake van demografische krimp.

Vooral rijken en gezinnen trokken weg uit de stad.

Om te voorkomen dat het platteland volgebouwd zou worden, wees de overheid groeikernen aan. Kleine steden die mochten groeien.

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Jaren '60: Groeikernen

Voordeel:

Mensen konden fijner wonen zonder dat het ten koste ging van natuur/platteland

Wat is een nadeel van deze ontwikkeling?

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Jaren '60: Groeikernen

Nadelen:

• Rijken vertrekken uit de stad > Voorzieningen verdwijnen
• Veel files

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Jaren '90: Vinex-wijken

Overheid wilde mensen stimuleren toch in de (grote) stad te blijven wonen.

Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra: Vinex

• Grote woonwijken aan de randen van de steden

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Jaren '90: Vinex-wijken: Schuytgraaf (Arnhem)

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Jaren '90: Vinex-wijken: Leidsche Rijn (Utrecht)

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Jaren '90: Vinex-wijken

Mislukt? Vinex-wijken wel populair, maar vooral bij mensen die al in de stad woonden.

Steden groeien vooral door buitenlandse migratie en natuurlijke bevolkingsgroei.

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Ruimtelijke ordening

Inrichting van het landschap (gebaseerd op het ruimtelijk beleid).

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Ruimtelijke ordening

Wat zijn grote uitdagingen bij de ruimtelijke ordening?

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Ruimtelijke ordening

Wat zijn grote uitdagingen bij de ruimtelijke ordening?

• Woningtekort
• Bevolkingskrimp
• Ruimte voor (nieuwe) economische activiteiten
• Klimaatverandering: energietransitie
• Adaptatie (denk aan die overstromingen in het noorden)
• Grondstoffen raken op: circulaire economie
• Milieuvervuiling (bijv. verkeer)

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Ruimtelijke ordening

Hoe komt het dat er een woningtekort is?

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Ruimtelijke ordening

Hoe komt het dat er een woningtekort is?

Immigratie:

Migratiesaldo van 220.000 mensen.

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Ruimtelijke ordening

Hoe komt het dat er een woningtekort is?

Huishoudensgrootte neemt af.

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Ruimtelijke ordening

Waarom is dit een uitdaging voor de ruimtelijke ordening?

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Ruimtelijke ordening

De energietransitie

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Smart City

Problemen in de stad oplossen met technologie.

Efficiëntere, duurzamere en 

concurrendere stad door 

data te verzamelen.

H4 AK - 4.5 Vraagstukken van stad en platteland

Maak de opdrachten van paragraaf 4.5.

óf rond jouw SE af!