8.1 koolstofchemie

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Je leert in deze paragraaf :

• wat koolwaterstoffen zijn
• een aantal basisbegrippen uit de koolstofchemie
  

Koolstof chemie of organische chemie

H8.1 : Koolwaterstoffen

Fossiele brandstoffen

Fossiele brandstoffen zijn miljoenen jaren geleden ontstaan uit versteende resten van planten en dieren aarde. 

fossiele brandstoffen

aardgas                                                                                 

aardolie                                                                                  

steenkool                                                                               

aardolie = fossiele brandstof

• bestaat voor grootste deel uit koolwaterstof verbindingen
  
• dus moleculen die in ieder geval C en H atomen bevatten
• bij volledige verbranding hiervan ontstaat dus altijd  CO_{2(g) en} H₂O_(l)  
•    aardolie is een mengsel van heel veel verschillende verbindingen

Welke brandstof hieronder is GEEN fossiele brandstof

1. hout
2. steenkool
3. aardgas
4. dit zijn allen fossiele brandstoffen

Wat zijn aardoliefracties, hoe ontstaan ze en hoe heet dit proces? 

Aardolie wordt in een olieraffinaderij gescheiden in zeven mengsels van een kleiner aantal stoffen, die mengsels heten aardoliefracties. 

Dit proces heet gefractioneerde destillatie.

olieraffinaderij

• destillatie van de koolwaterstofverbindingen
• de afgetapte vloeistoffen noem je fracties
• fracties met het laagste kookpunt vind je bovenin 
• voor sommige eindproducten moet je eerst "kraken".

Kraken.

In de vorige slide werd het kraken genoemd. Kraken is het ontleden van een koolwaterstof molecuul onder invloed van warmte.

Dit zou er zo uit kunnen zien in een reactie:

C₅H₁₂ (g) →  C₂H₆ (g)  +  C₃H₆ (g)

 

Wat voor soort ontledingsreactie is het kraken?

1. Elektrolyse
2. Thermolyse
3. Fotolyse

kraken

Bij het kraken van aardolie ontstaan kleinere moleculen.

 grote moleculen worden afgebroken tot kleinere moleculen

bv.:                                --->                       +                         +                                 

C​20​​​​​H​42(s)​​

C​9​​H​20(l)​​

C​8​​H​16(l)​​

C​3​​H​6(g)​​

Polymeren

Een polymeer is een molecuul opgebouwd uit vele kleine moleculen, monomeren genaamd.  

Het koppelen van monomeren wordt polymeriseren genoemd. 

structuurformule en covalentie

Een structuurformule is een platteprojectie van het molecuul waarin je kunt zien hoe de atomen met elkaar zijn verbonden.

Covalentie is het aantal bindingen dat een atoom kan vormen , weergegeven door bindingsstreepjes in een structuurformule.

Wat zijn de covalenties van koolstof- en waterstof atomen?

1. de covalentie van C is 1 de covalentie van H is 1
2. de covalentie van C is 1 de covalentie van H is 4
3. de covalentie van C is 4 de covalentie van H is 1
4. de covalentie van C is 4 de covalentie van H is 4

Indeling koolwaterstof

Koolwaterstofmoleculen kunnen vertakt of onvertakt zijn en verzadigd of onverzadigd zijn

Huiswerk

1. Ga naar de online lesmethode Chemie Overall

2.  vervolgens ga je naar planning , deze vind je aan de bovenkant van de pagina.

3. Hier zie je de opgaven die je moet maken .

Aan het einde van de les kun je 

1. uitleggen wat koolwaterstoffen zijn

2. uitleggen wat wordt verstaan onder covalentie

3. voor een aantal atoomsoorten de covalentie noemen

Aan het einde van de les kun je 

4. de begrippen vertakt en onvertakt ,verzadigd en onverzadigd toelichten aan de hand van voorbeelden

5. structuurformules van stoffen tekenen