Filosofie HV4 les 2: Wat is wijsheid

• Filosofie
• Godsdienst
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Les 2: Wat is wijsheid?

LAPTOP IN DE TAS

Deze les

Wat is wijsheid? Wie vind je wijs en waarom? Koning Salomo, Socrates en Confucius

Werkvorm wijsheid

Uitleg + verwerking PO

Kernvraag: Wat betekent het om wijs te zijn?

Werkblad: Noem iemand uit je omgeving die je wijs vindt en geef ook aan waarom je dat vindt.

Spreuken 3:13-14 

"Gelukkig is een mens die wijsheid heeft gevonden, een mens die inzicht wint. Wijsheid levert meer op dan zilver, ze brengt meer op dan goud."

Werkblad: Leg kort uit waarom koning Salomo als een zeer wijs man werd gezien? Gebruik het filmfragment.

Filosofie = liefde voor wijsheid

 Griekse woorden philo = liefde en sophia = wijsheid.

 Onderzoek op een kritische, systematische en rationele manier, dus zonder vertrouwen op aannames of dogma's, zoals religie.

 Het doel is om helder te denken en verschillende invalshoeken te verkennen, niet altijd om definitieve antwoorden te vinden

Socrates: "Ik weet dat ik niets weet"

 

Het verschil tussen kennis en wijsheid in zelfinzicht. 

Kennis is het hebben van feiten of informatie

terwijl wijsheid ontstaat uit het besef hoe weinig je eigenlijk weet. 

Socrates

 

Voor Socrates weet een wijs persoon niet alles, maar erkent hij zijn onwetendheid en wil voortdurend leren.

Het leidt tot een houding van nederigheid en zelfreflectie.

Confucius

Kennis is het leren van regels, feiten en praktische vaardigheden

Wijsheid gaat verder en heeft een moreel aspect.

Confucius

 Wijsheid is het vermogen om de kennis te gebruiken voor goed gedrag en het bevorderen van harmonie in relaties en de samenleving.

Wijsheid is geworteld in ethiek en respect voor anderen en komt voort uit ervaring en morele zelfdiscipline.

Werkvorm: 

Discussie in groepjes van 3 á 4 over vijf verschillende situaties waarin wijsheid belangrijk is (onderwerpen: zie werkblad)

+/- 3 minuten per vraag!

1. Omgaan met conflicten

Situatie: Je hebt ruzie met een goede vriend(in) over iets kleins, maar het dreigt compleet uit de hand te lopen. 

Wat doe je?

2. Keuzes maken in groepsdruk

Situatie: Je vrienden willen dat je iets doet wat tegen jouw waarden ingaat (bijv. spijbelen, roken, iemand buitensluiten). 

Hoe reageer je?

3. Het gebruik van sociale media

Situatie: Je ontvangt een kwetsende of negatieve opmerking op sociale media. 

Reageer je, negeer je het, of bespreek je het met iemand?

4. Duurzame keuzes in het dagelijks leven

Situatie: Je hebt de keuze om iets goedkopers te kopen dat schadelijker is voor het milieu, of iets duurdere, duurzame alternatieven. 

Wat weegt zwaarder?

 5. Vergeving en verzoening

Situatie: Iemand heeft je (fysiek of emotioneel) pijn gedaan en biedt zijn excuses aan. 

Hoe beslis je of je vergeeft en hoe je verdergaat met die persoon?

Vijf situaties waarin wijsheid belangrijk is: 

1. Omgaan met conflicten

Situatie: Je hebt ruzie met een goede vriend(in) over iets kleins, maar het dreigt compleet uit de hand te lopen. Wat doe je?

2. Keuzes maken in groepsdruk

Situatie: Je vrienden willen dat je iets doet wat tegen jouw waarden ingaat (bijv. spijbelen, roken, iemand buitensluiten). Hoe reageer je?

3. Het gebruik van sociale media

Situatie: Je ontvangt een kwetsende of negatieve opmerking op sociale media. Reageer je, negeer je het, of bespreek je het met iemand?

4. Duurzame keuzes in het dagelijks leven

Situatie: Je hebt de keuze om iets goedkopers te kopen dat schadelijker is voor het milieu, of iets duurdere, duurzame alternatieven. Wat weegt zwaarder?

 5. Vergeving en verzoening

Situatie: Iemand heeft je (fysiek of emotioneel) pijn gedaan en biedt zijn excuses aan. Hoe beslis je of je vergeeft en hoe je verdergaat met die persoon?

Conclusie: Wat betekent het om wijs te zijn?  

In de filosofie betekent wijsheid het vermogen om goed na te denken over ingewikkelde levensvragen en deze inzichten toe te passen in je leven.

Een wijs persoon

• erkent de grenzen van kennis en begrijpt dus dat niet alles te weten is

• handelt ethisch; maakt keuzes die recht doen aan zichzelf en aan anderen.

• overweegt verschillende invalshoeken en kijkt dus verder dan eigen mening of emoties.

• leert van de ervaring; gebruikt levenservaringen voor betere beslissingen.

Planning havo 4

• Vrijdag 4 april: les 1
• Vrijdag 11 april: les 2
• Vrijdag 9 mei: les 3
• Vrijdag 16 mei: les 4
• Vrijdag 23 mei: les 5: zelfstandig werken PO / presentaties
• Zondag 25 mei: inleveren PO: 23.59 uur
• Vrijdag 6 juni: les 6 Presenteren PO's (alle groepen in 2-3 minuten)

Planning vwo 4

• Maandag 7 april: les 1
• Maandag 14 april: les 2
• Maandag 12 mei: les 3
• Maandag 19 mei: les 4
• Maandag 26 mei: les 5: zelfstandig werken PO / presentaties
• Vrijdag 30 mei: inleveren PO: 23.59 uur
• Maandag 2 juni: les 6 Presenteren PO's (alle groepen in 2-3 minuten)

Aan de slag met het PO

Indeling in groepen: nieuw document

Vragen? Vragen!