Basiszorg leerjaar 1 les 5

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Basiszorg periode 1.2

Week 5

Werkproces B1-K1-W2

Ondersteunt de cliënt bij de zelfzorg

Groepscodes:

1A: DKUC-1R8J

1C: P2E2-2CVK

1D: RHSC-6DGS

Planning vandaag

1. Terugblik: 

Gezondheid, de invloed van leefstijl op het individu, randvoorwaarden begeleidingsactiviteiten, cliënt, casus, dilemma.

2. Portfolio: 

Hoe, wat, wanneer?

3. Gezond eten en zelfzorg? 

Portfolio Werkproces: B1-K1-W2

WEEK 8 (25 januari) aftekenlijst mee!!!

Ondersteunt de cliënt bij de zelfzorg

Je benoemt minimaal 3 waarnemingen passend bij het ondersteunen van zelfzorg.

Zelfzorg is gericht op activiteiten die de cliënt zo veel mogelijk zelf verricht op het gebied van de persoonlijke verzorging. Naast lichamelijke verzorging en hygiëne gaat het ook om intimiteit, veiligheid en een gezonde leefstijl.

Zelfzorg:
Waar gaat dat ook alweer over?

Zelfzorg

Zelfzorg is gericht op activiteiten die de cliënt zo veel mogelijk zelf verricht op het gebied van de persoonlijke verzorging.

- Lichamelijke verzorging en hygiëne 

-  Intimiteit

- Veiligheid

- gezonde leefstijl --> portfolio opdracht

Met welvaartsziekten bedoelen we:

1. Shopverslaving
2. Hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en kanker.
3. Lui zijn

Hoeveel procent van de Nederlanders overlijdt aan welvaartsziekten?

1. 20%
2. 60%
3. 45%
4. 95%

Een gezonde leefstijl verkleint de kans op welvaartsziekten!

25% van de welvaartsziekten kan voorkomen worden door een gezonde leefstijl.

Risicofactoren welvaartsziekten:

- Bloedwaarden: o.a. bloedsuikerspiegel, cholesterolgehalte, vetgehalte,  ijzer- en B12-gehalte.

- Jojoën door te strikte diëten volgen gericht op kcal of afvallen en een schoonheidsideaal in plaats van een gezond gewicht voor jouw lichaam (BMI)

- Overgewicht (te hoge BMI): veel mensen met overgewicht hebben ongezonde bloedwaarden, let op: niet alle! 

Stelling: 

'Dik zijn is altijd ongezond.'

Voor: Staan

Tegen: Zitten

Hoewel veel mensen met overgewicht vaak ook ongezond eten en leven waardoor de bloedwaarden niet gezond zijn en het risico op welvaartsziekten is verhoogd, hoeft dit niet altijd zo te zijn.

Er zijn ook best veel dikke mensen met een gezonde leefstijl, een goede mentale gezondheid, gezonde bloedwaarden. De één heeft een ander metabolisme dan de ander. Sommige mensen gebruiken bepaalde medicatie, hebben een traag werkende schildklier of hebben een anders werkende hormoonhuishouding, waardoor ze dan wel dik zijn, maar niet ongezond. 

Oordeel dus niet op uiterlijk. Jojoën (dus dik-dun-dik-dun-dik-dun) wordt sterker in verband gebracht met het risico op welvaartsziekten dan overgewicht. 

DUS: nadruk op gezonde voeding vanwege voedingsstoffen, niet per definitie vanwege gewichtsbeperking!

BMI - Body Mass Index

BMI = verhouding lichaamsgewicht en lengte.

BMI = Gewicht ÷ (lengte × lengte)

Let op: BMI is niet altijd een geschikte maat om mee te meten.

 Denk aan heel gespierde mensen, zwangere vrouwen. Bloedwaarden, fysieke en mentale fitheid zijn betere meetinstrumenten. 

Begeleiden van cliënten

- Je weet welke voedingsmiddelen passen in een gevarieerd en gezond eetpatroon.

- Je kunt de cliënt ondersteunen en adviseren bij het maken van de juiste keuzes die passen bij de specifieke situatie van de cliënt.

Stelling: 

'Slechte voeding bestaat niet.'

Voor: Staan

Tegen: Zitten

Waarom zijn sommige voedingsmiddelen gezonder dan andere voedingsmiddelen? 

Voeden in plaats van vullen: 

- Lege calorieën raak je vol van, maar je lichaam heeft er niets aan.

- Eten volgens de Schijf van Vijf is voedend, je zorgt er zo voor dat je VM binnenkrijgt waar je vol van raakt, en waar je lichaam ook iets aan heeft (vitaminen, mineralen, spoorelementen, voedingsvezels, goede samenstelling vetten, KH en eiwitten). 

Schijf van vijf

Gebaseerd op de richtlijnen van de Gezondheidsraad: een onafhankelijke wetenschappelijke adviesraad, die als taak heeft de regering te adviseren op het terrein van de volksgezondheid.

Wie kent de Schijf van Vijf?

Kijkvragen!

video af en toe op pauze zetten

0

Filmpje af en toe op pauze zetten! Anders gaat 't te snel!

Vak 1: Groente en Fruit

Vitamines, mineralen, weinig calorieën en veel voedingsvezels. 

Voedingsvezels: goede spijsvertering, een verzadigd gevoel na het eten en verminderen het risico op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en darmkanker.

Vak 2: Vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel

Advies: 

Vak 3: Brood, graanproducten en aardappelen

Voedingsstoffen: koolhydraten, eiwitten, voedingsvezels, vitamine B en mineralen.

Voedingsvezels: goed voor spijsvertering en het < risico op welvaartsziekten.

Vak 4: drinken

Geen groente- en fruitsappen, daar zit veel suiker in en geen voedingsvezels. Die zijn juist zo belangrijk!

Vak 3: Vetten en Oliën

Vloeibaar = onverzadigd vet = goed voor hart- en bloedvaten

Vast (bijvoorbeeld roomboter) = verzadigd vet = niet goed voor hart en bloedvaten.

Stelling: 

'Je mag alleen maar producten uit de schijf van 5 eten.'

Voor: Staan

Tegen: Zitten

85 / 15 % regel 

Streef ernaar 85% volgens de Schijf van Vijf te eten. Dan heb je best nog ruimte voor 15% aan voedingsmiddelen buiten de Schijf van Vijf. 

Schijf van 5 in de praktijk

Wat neem je mee?

- Eet genoeg uit elk vak!

- Zorg voor voldoende variatie!

- Voeden in plaats van vullen (zo min mogelijk lege calorieën en zoveel mogelijk voedingsstoffen)

Opdracht in twee- of drietallen:

 

1. Bedenk een avondmaaltijd en schrijf de ingrediënten op.

2. Plaats de ingrediënten in de juiste vakken.

3. Bekijk of de ingrediënten in de Schijf van Vijf staan via: https://www.voedingscentrum.nl/nl/gezond-eten-met-de-schijf-van-vijf/wat-staat-in-de-schijf-van-vijf-en-wat-niet.aspx (Google: wat staat wel en niet in de schijf van vijf) 

3. Pas de maaltijd eventueel aan, zodat hij in de Schijf van Vijf past.

Klaar? Ga samen aan de slag met H16 verwerkingsopdracht 2

Woordweb maken in kleine groepjes

Welke taken heb je als het gaat om de begeleiding van de cliënt, welke kennis heb je nodig als het gaat om het bieden van de juiste begeleiding bij voeding?

"Begeleiden bij voeding"

Terugblik

Welke onderwerpen hebben we in deze les besproken?

Volgende week

Verder met voeding

HACCP

Casusbespreking