natuur en scheikunde (H2 par 2)

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo lwoo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 2

Stoffen en materialen

paragraaf 2

Eigenschappen van stoffen

Theorieboek blz. 70

Wat gaan we doen vandaag?

• Herhaling H2.1
• Uitleg paragraaf 2.2
• Zelfstandig werken
  
• Afsluiting/Vragen 2.2

Onthouden!

• Een stof is waarvan iets gemaakt is.
  
• Een materiaal is een stof waarvan je een voorwerp kunt maken.
  
• Materialen kun je indelen in metalen en niet-metalen.
  
• Staal is een hard en sterk metaal.
  
• Aluminium is een licht metaal.
  
• Voorbeelden van niet-metalen zijn: glas, steen, papier, hout en kunststof.

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen wat een stof-eigenschap is. 
2. Je kunt voorbeelden geven van stof-eigenschappen. 

Introductie

Het is wit en je kunt erop schrijven. Je kunt het scheuren en vouwen. Dat moet wel papier zijn! Er is geen andere stof waarmee je precies hetzelfde kunt doen.

Eigenschap

Iemand zegt: “Het is wit en je kunt erop schrijven.” Dan kan het papier zijn. Maar het kan ook een witte muur zijn. Of een witte tafel. Nu zegt hij erbij: “Je kunt het gemakkelijk scheuren en vouwen.” Nu weet je zeker dat het papier is. Want er is geen andere stof waarover je precies hetzelfde kunt zeggen.

Voorbeeld

Je kunt een stof herkennen aan de bijzonderheden. Probeer maar eens:

• Het is doorzichtig.

• Het is hard.

• Het is erg breekbaar.

Je weet nu misschien al welke stof het is. Het is glas. De bijzonderheden van glas zijn: doorzichtig, hard en breekbaar. Dit zijn de eigenschappen van glas.

Stof-eigenschap

De bijzonderheden van een stof noem je de stof-eigenschappen. Aan de stof-eigenschappen kun je een stof herkennen. In tabel 1 staan voorbeelden van stof-eigenschappen. In de derde kolom staat een voorbeeld waar de stof gebruikt is.

Je kunt een stof herkennen aan de bijzonderheden

De bijzonderheden van de stof noem je stof-eigenschappen

Welke stof-eigenschappen ken jij?

Sterk, licht, doorzichtig, elastisch, geur, smaak,brandbaar

Waar gebruik je stoffen voor?

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen hoe je stoffen kunt herkennen. 
2. Je weet waarom je nooit mag proeven van een stof. 

Stoffen herkennen

In welke fles zit water?

water, wasbenzine en azijn

welke 2 stof-eigenschappen

gelden voor al de 3 flessen?

hoe kun je dat onderzoeken?

Je kunt stoffen herkennen door te kijken, voelen, schudden en ruiken.

Maar je mag bij onderzoek nooit ..............

We gaan nu de volgende opgaven maken

1 tot en met 8

Bladzijde 70 t/m 72

Leerdoelen

1. Je kunt de verschillende fasen van water benoemen.

vast, vloeibaar en gas

water komt in 3 fasen voor

Kent elke stof 3 fasen?

Bij welke temperatuur verandert water van fase?

bij welke temperatuur verandert ijzer van fase (wordt het vloeibaar)? 

1538 graden

Leerdoelen

1. Je kunt de fase-veranderingen van een stof benoemen.
2. Je kunt uitleggen wat iedere fase-verandering betekent.

veranderen van fase

welke fase herken jij?

Tabel met smeltpunt, stolpunt en kookpunt

Stof-eigenschappen

Het smelpunt

Het kookpunt

Het stolpunt

Bij welke temperatuur gaat water koken?

Bij welke temperatuur smelt soldeertin?

Bij welke temperatuur stolt een kaars?

rond 180 graden

ongeveer 55 graden

We gaan nu de volgende opgaven maken

13 tot en met 22

Bladzijde 74 t/m 83

Leerdoelen

1. Je kunt uitleggen wat de dichtheid van een stof is en in welke eenheid dichtheid uitgedrukt wordt.
2. Je kunt aan de hand van dichtheid van stoffen uitleggen waarom een stof zinkt, zweeft of drijft.

Dichtheid van een stof

Het volume van elk blokje is 1 kubieke centimeter

Waarom zijn niet alle blokjes even zwaar?

tabel met dichtheid van een aantal stoffen

We gaan meestal vergelijken met dichtheid van water!

Zinken, en drijven zweven

Waarom zinkt een schip van ijzer niet?

We gaan nu de volgende opgaven maken

13 tot en met 33

Bladzijde 86 en 87

Onthouden!

Elke stof heeft bijzonderheden.

De bijzonderheden van een stof noem je de stof-eigenschappen.

Je kunt een stof herkennen aan de stof-eigenschappen.

Je kunt veel stoffen herkennen door te kijken, voelen, schudden en ruiken.

Je mag bij een onderzoek nooit proeven van een stof.

Onthouden!

Fase-verandering is het veranderen van een stof naar een andere fase.

De fase-veranderingen zijn: smelten, stollen, verdampen, condenseren.

Smelten is van vast naar vloeibaar.

Stollen is van vloeibaar naar vast.

Verdampen is van vloeibaar naar gas.

Condenseren is van gas naar vloeibaar.

Onthouden!

Het smeltpunt is de temperatuur waarbij een vaste stof vloeibaar wordt.

Het kookpunt is de temperatuur waarbij een vloeistof gaat koken.

Het stolpunt is de temperatuur waarbij een vloeistof verandert in een vaste stof.

Smeltpunt, stolpunt en kookpunt zijn stof-eigenschappen.

De dichtheid van een stof is de massa van 1 cm3 van die stof.

Een blokje met een grotere dichtheid dan water, zinkt in water.

Een blokje met een kleinere dichtheid dan water, drijft op water.

Een blokje met dezelfde dichtheid als water, zweeft in het water.