Hoofdstuk 10. Je verandert - Paragraaf 10.1 Opgroeien

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Zet onderstaande begrippen in de juiste volgorde van jong naar oud:
schoolkind - volwassene - baby - puber - kleuter - adolescent - peuter - oudere

Leerdoelen

- Je leert hoe je groeit;

- Je leert hoe je verandert tijdens je leven.

Levensfasen

Levensfasen zijn perioden in een mensenleven waarin je lichamelijk en geestelijk verandert.

De levensfasen zijn: 

- Baby (0-1,5 jaar)

- Peuter (1,5-4 jaar)

- Kleuter (4-6 jaar)

- Kind (6-12 jaar)

- Puber (12-17 jaar)

- Jongvolwassene (17-21 jaar)

- Volwassene (21-60 jaar) 

- Oudere (60 jaar en ouder)

Veranderingen door hormonen

Hormonen zijn regelstoffen in je lichaam; ze worden gemaakt door hormoonklieren.

Hormonen komen via het bloed in alle organen.

Bepaalde organen reageren op een hormoon in het bloed.

Groei

De hypofyse maakt groeihormoon.

Het groeihormoon regelt celdeling en celgroei in je botten. Hierdoor word je langer.

Tijdens de puberteit maakt de hypofyse extra veel groeihormoon. Daardoor ontstaat de groeispurt.

Aan het eind van de puberteit verkalken de groeischijven. Dan stopt de groei.

Groeischijven 

In de uiteinden van lange botten zitten groeischijven van kraakbeen. 

In de groeischijven delen de cellen zich, waardoor de botten langer worden.

Mannen vs. Vrouwen

Mannen zijn langer dan vrouwen, doordat:

1. De groeispurt bij jongens later begint. 
2. De groei tijdens de groeispurt sneller gaat. 
3. De groeispurt langer duurt.

Groeien = Het langer en zwaarder worden van een organisme.

Ontwikkeling = Verandering in de bouw van een organisme.

Aan het werk

Hoofdstuk 10. Je verandert

Paragraaf 10.1 Opgroeien

Maken opdracht 1 t/m 19 

BEN JE KLAAR?

Samenvatten paragraaf 10.1of www.biologiepagina.nl 

(maak een begrippenlijstje of ga oefenen)

Wat is ontwikkeling?

1. Het groter en zwaarder worden van een organisme
2. Een groeispurt
3. Een vlinder
4. Verandering in de bouw van een organisme

Hoort het bij lichamelijke of geestelijke ontwikkeling?

De baby herkent zijn oma.

1. geestelijk
2. lichamelijk

Veranderingen in de bouw van een organisme noem je:

1. kieming
2. ontwikkeling
3. aanpassing
4. wijziging

Wat is jouw volgende levensfase?

1. kind
2. adolescent
3. puber

In welke levensfase leer je lezen, schrijven en rekenen?

1. peuter
2. kleuter
3. schoolkind
4. puber

Wat hoort bij geestelijke ontwikkeling?

1. gevoelsleven
2. groeien
3. levenscyclus
4. metamorfose